Skiplinks

  • Tekst
  • Verantwoording en downloads
  • Doorverwijzing en noten
Logo DBNL Ga naar de homepage
Logo DBNL

Hoofdmenu

  • Literatuur & taal
    • Auteurs
    • Beschikbare titels
    • Literatuur
    • Taalkunde
    • Collectie Limburg
    • Collectie Friesland
    • Collectie Suriname
    • Collectie Zuid-Afrika
  • Selecties
    • Collectie jeugdliteratuur
    • Basisbibliotheek
    • Tijdschriften/jaarboeken
    • Naslagwerken
    • Collectie e-books
    • Collectie publiek domein
    • Calendarium
    • Atlas
  • Periode
    • Middeleeuwen
    • Periode 1550-1700
    • Achttiende eeuw
    • Negentiende eeuw
    • Twintigste eeuw
    • Eenentwintigste eeuw
Gedichten (2 delen) (1991)

Informatie terzijde

Titelpagina van Gedichten (2 delen)
Afbeelding van Gedichten (2 delen)Toon afbeelding van titelpagina van Gedichten (2 delen)

  • Verantwoording
  • Inhoudsopgave

Downloads

PDF van tekst (9.26 MB)

Scans (63.55 MB)

XML (4.98 MB)

tekstbestand






Editeur

A.E. Jacobs



Genre

poëzie

Subgenre

studie
verzameld werk
gedichten / dichtbundel


© zie Auteursrecht en gebruiksvoorwaarden.

Gedichten (2 delen)

(1991)–Joannes Six van Chandelier–rechtenstatus Auteursrechtelijk beschermd

Vorige Volgende

[438] Lesse, aan myn broeder Wilhelm (p. 751)

toelichting Six' broer Wilhelm was op 15 september 1637 geboren. Gewoonlijk gingen kinderen op hun zevende of achtste naar de Latijnse school en werden daar onderwezen tot omstreeks hun vijftiende (vgl. Fortgens, 1958, p. 9-10). Wilhelm zette zijn begonnen vervolgstudie (aan het Atheneum Illustre?) niet voort en liet het kort na het begin daarvan afweten. Hij zal toen ongeveer zestien jaar oud zijn geweest. Op grond hiervan kan ik dit gedicht dateren op ‘ca. 1653’. Het staat op p. 571-572 van Six' bundel van 1657.
 
annotatie  
 
2 verbrooken: met ... gebroken, laten varen
3 Als: Aangezien hij ... was
  den tweeden kinderrok: de tweede kledingsoort van een kind, de dracht van een kleuter
4 wyser broek: de broek van een verstandiger jongetje

[pagina 752]
[p. 752]

5 Die: En die (vervolgens)
  't worstelperk van schoollatyn: dwz. de Latijnse school
7 des wysgeers gouden myn: dwz. het Atheneum Illustre(?)
8 Voor aan was ingekroopen: dwz. Nog maar net was begonnen te ‘graven’
9 onbewust des schats, en glans: omdat hij geen zicht heeft op de schat en de luister
10 Die vrye konsten baaren: Die de wetenschappen (de artes liberales) voortbrengen
11 Den voetstap: Het voetspoor
12 Afkeerlik: Omdat hij er een tegenzin in heeft (vgl. wnt Suppl. i, 549)
  slecht: op nadelige wijze, of: zonder omhaal? (wnt xiv, 1621-1622)
14 wel bedreeven: kundige (bepaling bij kooplui)
15 Geset, op 't rad van aaventuur: Geplaatst op het wiel van het lot, het rad van avontuur (hier voor: in de wankele positie van een handeldrijvend mens)
16 Geheelyk: Volledig (wnt iv, 822), dwz. zonder nog tijd te besteden aan andere zaken (zoals zijn studie)
17 dien jongelingh: díe jongeman (die jij bent)
18 myne swaanen: dwz. mijn gedichten
20 Dan: Nu dan
21 Hy heb het lyf ten dienst beleeft: In zijn dienstbetrekking moet hij zich met inzet van zijn gehele persoon beleefd gedragen
22 Getroost: Gelijkmoedig, Vastberaden
  in kon, en hitten: dwz. in alle situaties
23 geen letsel heeft: dwz. geen geldige reden (‘beletsel’) heeft om het niet te doen
24 Hy laat den hoed niet sitten: Neme hij zijn hoed (beleefd) af
25 gaauw: oplettend
  kuisch: dwz. vrij van achterbaksheid
26 Den mond gevraaght soet oopen: En houde de mond, als hem iets gevraagd wordt, gereed tot een innemend antwoord
27 't Gehoor, by quaade reen, van huis: dwz. Bij kwaadsprekerij luistere hij niet (houde hij zich doof)
29 tarpentyn: nl. terpentijnhars (onder meer gebruikt als zegellak voor brieven, wnt xvi, 1608). Bedoelt Six dat Wilhelm zijn handen steeds goed moet wassen (na kantoorwerk?), of (ook) dat hij, in ruimer zin, nooit vuile handen moet maken, eerlijk moet blijven (vgl. ook r. 30)?
31-32 Den ... bevangen: Hij zorge ervoor dat zijn buik niet met onbekommerd gedronken wijn en met gezwelg overladen is (de zin nog steeds afhankelijk van Heb, r. 25)
33 De sinnen: De geest
34 Maar om Latynsche boeken: dwz. Maar bezig met Latijnse boeken
35-36 Ook ... besoeken: Hij heb ook de sinnen (Hij houde zich ook voor) 's woensdags de kerk en moeder te bezoeken, als hij daartoe in de gelegenheid is. Six raadt zijn broer dus aan om naast de zondagse dienst ook, als het maar enigszins mogelijk is, een doordeweekse predikatie te bezoeken. In Amsterdam werd ook in de week kerk gehouden (vgl. de annotatie bij gedicht no. [76], r. 14).
37 Gods vrees: De vreze des Heren (hebbe hij)
  voor al: bovenal
  gemetst: ‘gemesteld’ (wnt ix, 638, deze plaats), gegrift

[pagina 753]
[p. 753]

38 Wat: Dat wat
39 Hoe seer het: Hoe zwaar (of pijnlijk) het ook
40 niet met allen: niemendal
41 werd: zal ... worden
43 voorstaan: behoeden
45 Och of!: Ach, dat het zijn mocht, dat
  verwurf: ‘verwierf’, dwz. zag uitkomen
46 rustte: zou gerust zijn
  sturf: gestorven zou zijn


Vorige Volgende

Footer navigatie

Logo DBNL Logo DBNL

Over DBNL

  • Wat is DBNL?
  • Over ons
  • Selectie- en editieverantwoording

Voor gebruikers

  • Gebruiksvoorwaarden/Terms of Use
  • Informatie voor rechthebbenden
  • Disclaimer
  • Privacy
  • Toegankelijkheid

Contact

  • Contactformulier
  • Veelgestelde vragen
  • Vacatures
Logo DBNL

Partners

Ga naar kb.nl logo KB
Ga naar taalunie.org logo TaalUnie
Ga naar vlaamse-erfgoedbibliotheken.be logo Vlaamse Erfgoedbibliotheken