Nederlandsche spreekwoorden, spreekwijzen, uitdrukkingen en gezegden

201. Een bengel van een jongen.

De oorspr. bet. van bengel is stok, knuppel en vandaar bij overdracht een lomperd, gemeene kerel, deugniet, guit; vgl. een vlegel³⁾, bonk, knoet, knevel, schoft, een gaffel van een jong (Bergsma, 117); het mnl. en 17^de-eeuwsche schudde (gaffel, schurk) en het 17^de-eeuwsche loer (zie iem. een loer draaien). Vgl. Draaijer, 7: 'n Hele bungel van 'n jonge, een plompe, groote jongen; fri. in bingel; hd. ein Bengel; en zie Ndl. Wdb. II, 1797; Franck - v. Wijk, 49. Gelijksoortige beteekenisovergangen vertoonen ook Limb. prengel, dikke knuppel, stevige jongen; het fr. palot, schop, spade; lomperd, vlegel; nd. slêf (fri. slêf), lepel en lummel; hd. Hunke, been en schurk; Flätz, vlegel en lomperd (zie Kluge Wtb.⁷ 139). Vgl. no. 220.

3) Of moeten wij, met R.A. Kollewijn, een overdracht aannemen van den naam van een door iemand gebruikt werktuig op hem zelf? Dus hier op dorschvlegels hanteerende boeren? Vgl. bijltje, scheepstimmerman. Zie Taal en Letteren XI, 278.