Nederlandsche spreekwoorden, spreekwijzen, uitdrukkingen en gezegden

688. Zoo gewonnen, zoo geronnen,

d.i. wat met weinig moeite of op oneerlijke wijze Wordt verkregen, blijft niet lang.¹⁾ In de Middeleeuwen lezen we dit spreekwoord bij Matthyszen, 38: qualic ghewonnen, qualic verloren; eenigszins anders in Wrake, 1068: qualijc ontspaert (overgespaard), qualijc verloren; bij Goedthals, 23 in den vorm lichtelick gewonnen, lichtelic verloren; bij Campen, 18: ghelyck alst ghecomen is, soe gaedet weder hen; soe gewonnen, soe verloren; in de Prov. Comm. 598: qualic ghewonnen, qualic verloren, quod male lucratur male perditur et nihilatur; zie Spieghel, 292: zo ghewonnen, zo verteert; Sart I, 8, 49; Kluchtspel, 3, 14; Bebel n^o. 363; Harreb. III, 76 a; Taalgids V, 188; Joos, 191 en Wander I, 1662-1663. Dezelfde gedachte wordt ook uitgedrukt door Plautus in zijn Poenulus IV, 2, 22: male partum male disperit, en door Cicero, Philipp. II, c. 27, 65: Est apud poetam nescio quem: male parta, male dilabuntur²⁾, waarmede ook nog te vergelijken is Reynaert, 257:

male quesite male perdite.

over recht wert men qualic quite
dat men hevet qualic ghewonnen.

In het Friesch zegt men: mei in apel woan, mei in apel forlern; sa woan, sa roan; in het Land v. Waas: met het fluitje gewonnen, met het trommelken verteerd (evenzoo bij Teirl. 430³⁾); in het Antw. Idiot. 1269: met 't trommeltje gewonnen en met 't fluitje verteerd; hd. wie gewonnen, so zerronnen oder leicht erworben, leicht verdorben; eng. so got, so gone; light come, light go; zie n^o. 708.

1) Geronnen is het volt. deelw. van het wkw. rinnen, loopen.

2) Zie Otto, 206.

3) Vertaling van het fr. ce qui vient de la flûte, s'en retourne au tambour; ook in het eng. what comes with the flute goes with the drum.