Nederlandsche spreekwoorden, spreekwijzen, uitdrukkingen en gezegden

938. Iemand honig om den mond smeren,

d.w.z. iemand vleien; hem lieve, zoete woordjes zeggen; gron. iemand lekkeris op de doeme smeren (Molema, 240); mnl. enen smeren, syn. van enen lecken of leckenbaerden, licken omtrent den baert, iemand likken (vgl. n^o. 604 en mlat. cui barbam movit linguendo catus bene novit (Werner, 14). Hiernaast in de 17^de eeuw en thans nog in dialect (o.a. Molema, 386) een bijv. nw. smerig, vleiend. Vgl. A. Bijns, Refr. 64: Het honich sij om den mont al strijcken den armen, den rijcken; H. de Luyere, 31: Hy ghinck den Cock om den mont vast smouten; Hooft, Ned. Hist. 484; Brederoo, Moortje, 742; Idinau, 221:

Men strijckt hem honingh aen den mondt,
Die men met soete woorden aen-gaet.

Sewel, 341: Iemand honig om de mond smeeren, to flatter, to cajole one. In Kortrijk noemt men een vleier een smouter; Kiliaen vertaalt smoutpotten ook door adulari, assentari, syn. van seemstrijcken, blandiri, adulari; zie Schuermans, 635; vgl. Antw. Idiot. 172: iemand pap (of siroop) aan den baard smeren, hem paaien met bedrieglijke beloften; Teirl. 91: sarope of zeem an iemand zijnen baard doen, wrijven, strijken of smeren, iemand vleien en streelen; 201: zoete boter strijken, streelen en schoonspreken, om iets te bekomen of iemand zachter te stemmen (De Bo, 173; Schuermans, 71); fri. immen sjerp (of huning) om 'e mûle strike, en onze uitdr. met den strooppot omgaan (fri. mei de sjerpkanne omgean), loopen (17^de eeuw met den smeerpot loopen), stroop-smeren; vgl. Sjof. 169: Een luie sallepatter, maar die goed met de strooppot kan loopen; P.K. 191: Die 't meest met den strooppot loopt, komt 't snelst vooruit; P.K. 191: O mijnheer, wanneer u eerst slechts begrijpen kunt, hoe ver men met stroopsmeren komt; Amst. 75: Ik kan niet stroop smeren; Het Volk, 21 Oct. 1913, p. 6 k. 1: Maar den vrijzinnig-democratischen heer F. liepen ze met de stroopkwast achterna; Nkr. I, 20 Juli, p. 6: Dan werkte ik met de stroopkwast zoet teemend; Stroopsmeerderij in De Arbeid, 12 Sept. 1914 p. 2 k. 4; 20 Mei 1914 p. 4 k. 1. Vgl. hd. einem Honig ums Maul schmieren; oostfri. ên hönnig um 't mûl smeren (Dirksen I, 61); nd. he schmêrt em Honig um den Bart (Eckart, 217); fr. emmieller qqn; pommader qqn; eng. to honey, to butter, to soft-soap a p; fri. mei de hunichkwast omgean; mei sjerp strike; mei de sjerpkwast rinne.