Nederlandsche spreekwoorden, spreekwijzen, uitdrukkingen en gezegden

996. Beslagen ten ijs komen,

d.w.z. goed toegerust zijn; voorbereid zijn op iets, of zooals men vroeger ook zeide zijn stukken goed op het bord (schaakbord) hebben. Bij Win-

[p. 384]

schooten, 91 lezen we aangaande den oorsprong dezer spreekwijze: Wel beslaagen ten ijs koomen: werd eigendlijk gepast op de Paarden en andere Dieren, die op het ijs niet wel en souden kunnen stappen, en trekken: soo sij niet van scharpe Hoef ijzers voorsien waaren: oneigendlijk: sijn stukken klaar hebben, en wel op sijn hoede syn’¹⁾. Vgl. Paffenrode, 101: Beslagen ten ijs treden; Halma, 236: Wel beslagen ten ijs komen, zijne stukken klaar hebben, wel op zijne hoede zijn, être ferré à glace, être bien préparé sur une matière; het hd. gut beschlagen sein; het fr. c'est un homme bien ferré; c'est un homme ferré à glace; het fri. me moat net ûnbislein op 't iis komme. In het Vlaamsch beteekent de uitdr.: handelen met vooruitzicht (Joos 99; 117).

1) In de Gew. Weeuw. III, 7: Wel geleerst en gespoort ten Ys komen. Zie Zeitschrift für den deutschen Unterricht XXVII, 233-238; 433-437.