Nederlandsche spreekwoorden, spreekwijzen, uitdrukkingen en gezegden

1259. Dat raakt mijn koude kleeren (niet),¹²⁵⁹

d.w.z. daar trek ik mij in het geheel niets van aan; dat laat mij koud; dial. ook dat komt niet aan mijn japonnaise; fri. dat komt my net oan 'e kâlde klean; hd. das kommt mir nicht an die kalten Kleider; nd. dat kummt mi nich an mîn kolle Klêr (Eckart, 269). Eig. dat raakt mijn buitenste kleeren (niet), dus in 't geheel niet mijn hart; vgl. iets langs zijne koude kleeren laten (af)glijden, zich een onaangename bejegening niet aantrekken (o.a. Jord. 126¹⁾), iets over zijn kant laten gaan. In de 16^de eeuw bij Sartorius I, 4, 93: die praet komt hem aen sijn koude klederen niet, nostrates ajunt sermonem ne superas quidem aut frigidas vestes penetrare (ook I, 9, 7). De, uitdr. komt sedert de 17^de eeuw dikwijls voor, o.a. bij Coster, 21 vs. 159; 487 vs. 416; 511 vs. 473; Bank. II, 2; 245; 334; H. Dullaert, Ged. 62:

Geveinsde Farizeen, verdraaide schriftverstanden,
Wier wetspreuk, weits gezoomt rondom de tabbaardranden
Bewyst dat u de Wet, zo zielnut, zo volmaakt,
Niet eens aan 't harte, ô smaad! ô schanden!
Maar pas aan 't uiterste der koude kleedren raakt.

1259 Vgl. nog De Vrijheid, 28 Mei 1924, 2^de bl. p. 1 k. 1. Hoe langer ik zijn (Minister) optreden volgde, hoe meer starre bewondering ik kreeg voor de schier bovenmenschelijke onaandoenlijkheid, waarmede hij alle critiek langs z'n jaquetje liet afdruipen.

1) A. Jodenh. II, 13: 't Gaat me zoo langs me kouwe kleere.

[p. 502]

Huygens V, 167:

'Ten raeckt Jans koude kleeren niet,
Wat hij aen syn licht wijfje siet:
My dunckt hij heeft dat wel.
'Traeckt, niet syn' koude kleeren, Griet,
Maer 'traeckt uw warme Vell.

Zie verder Brederoo I, 28, 407; Antonides II, 282; Focquenbr. Eneas 84, 37; C. Wildsch. VI, 65; 117; Langendijk, Wederz. Huw. Bedr. vs. 1421; Tuinman, I, 178; Halma, 267; Sewel 393; Harreb. I 411; O.K. 166; Potgieter I, 2: Jan is voor lof en voor laster zoo onverschillig geworden, dat zij hem niet eens meer aan zijne koude kleêren raken - laat staan aan zijne onderziel¹⁾; Schoolm. 124; Nkr. II, 27 Mei p. 2; III, 1 Mei p. 6; V, 10 Juni p. 4; VI, 28 Dec. p. 2; VII, 26 Juli p. 5; Jord. 357: Ze zag wel dat Neel zich heel moeilijk bewoog, maar dat raakte haar de koude kleeren.

1) Vgl. Vondel, Een Otter in 't Bolwerck, vs. 63: Dit speulen raeckt mijn ongdersiel (onderlijfje, dus: de warme kleeren, hier voor: het diepste der ziel).