Skiplinks

  • Tekst
  • Verantwoording en downloads
  • Doorverwijzing en noten
DBNL - Digitale Bibliotheek voor de Nederlandse Letteren
DBNL - Digitale Bibliotheek voor de Nederlandse Letteren

Hoofdmenu

  • Literatuur & Taal
    • Auteurs
    • Beschikbare titels
    • Literatuur
    • Taalkunde
    • Collectie Limburg
    • Collectie Friesland
    • Collectie Suriname
    • Collectie Zuid-Afrika
  • Selecties
    • Collectie jeugdliteratuur
    • Basisbibliotheek
    • Tijdschriften/jaarboeken
    • Naslagwerken
    • Collectie e-books
    • Collectie publiek domein
    • Calendarium
    • Atlas
  • Periode
    • Middeleeuwen
    • Periode 1550-1700
    • Achttiende eeuw
    • Negentiende eeuw
    • Twintigste eeuw
    • Eenentwintigste eeuw

meer over deze tekst

Informatie terzijde

Nederlandse spreekwoorden, spreekwijzen, uitdrukkingen en gezegden
Toon afbeeldingen van Nederlandse spreekwoorden, spreekwijzen, uitdrukkingen en gezegdenzoom

  • Verantwoording
  • Inhoudsopgave

Downloads

PDF van tekst (8,98 MB)

ebook (6,37 MB)

XML (5,27 MB)

tekstbestand






Genre

sec - taalkunde

Subgenre

non-fictie/naslagwerken (alg.)
woordenboek / lexicon


© zie Auteursrecht en gebruiksvoorwaarden.

Nederlandse spreekwoorden, spreekwijzen, uitdrukkingen en gezegden

(1923-1925)–F.A. Stoett–rechtenstatus Auteursrecht onbekend

Vorige Volgende

1445. Op zijn luimen liggen,Ga naar eind1445

d.w.z. loeren op iets, op de loer liggen. Vgl. mnl. lumen, achterdochtig aanzien, belagen; Kiliaen: Luymen, incedere capite terram versus prono et observare, insidiareGa naar voetnoot1); Plantijn: Op sijn luymen leggen, estre aux embuches, studere insidiis. In de 16de eeuw komt ook voor op zijn luymkijn (luymken) liggen (Van Vloten, Geschiedz. I, 218; 222); zie ook Sart. II, 5, 40; IX, 70; Hooft, Ged. I, 233: op zijn lujmpjen leggen; II, 404: op haer luim leggen; Vondel, Maria Stuart, 472: op zijn luim liggen. Hiernaast ook, evenals thans, op zijn luimen liggen in Heemskerk's Arcadia, 81; Asselijn, Jan Kl. 120; C. Wildsch, III, 59; Tuinman I, 246; Halma, 329; Sewel, 465 en andere door De Jager, Frequ. II, 368 genoemde plaatsen. Thans hoort men volgens Schuermans, 354 nog te Antwerpen op zijnen luim liggen, op zijnen loer liggen (Antw. Idiot. 782: op de luim liggen); De Bo, 355 en 652 stelt op iets geluimd zijn gelijk aan ‘er zin op hebben’ (Waasch Idiot. 246), waarmede te vergelijken is op iets verluimerd liggen, zeer gretig zijn naar iets (Waasch Idiot. 699). Het is niet met zekerheid te zeggen of wij in onze uitdr. met de onbepaalde wijs of met het meerv. van het znw. te doen hebben (vgl. naar iemands pijpen dansen). Zie het Mnl. Wdb. IV, 882 en vgl. de door Van Dale vermelde uitdr. op zijne luipen liggen; Boekenoogen, 598: op zijn luimpie leggen, op de loer liggen, op het punt (iets te doen). Syn. in de 16de eeuw zuidndl. op zijn lonk of lonken liggenGa naar voetnoot2).

eind1445
Zie nog Ndl. Wdb. VIII, 3246, waar wordt betwijfeld dat men in luimen de onbep. wijs moet zien; daarvoor komt op de luim vroeg voor.
voetnoot1)
Ergens op luimen, op iets loeren, is thans nog in Braband en in Zuid-Nederland bekend; Onze Volkstaal I, 214; Schuerm. 354; Rutten, 135; elders; op de luimen liggen (V. Schothorst, 169).
In de dieventaal is luimen bekend in den zin van slapen (o.a. Peet, 59) en spreekt men van een luimkeet (-kit) of luimspiese, slaapstee, logement (Köster Henke, 42; Zandstr. 65; Dievenp. 176).
voetnoot2)
Ndl. Wdb. VIII, 2684.

Vorige Volgende

Footer navigatie

Logo DBNL Logo DBNL

Over DBNL

  • Wat is DBNL?
  • Over ons
  • Selectie- en editieverantwoording

Voor gebruikers

  • Algemene gebruikersvoorwaarden
  • Informatie voor rechthebbenden
  • Disclaimer
  • Privacy
  • Toegankelijkheid

Contact

  • Contactformulier
  • Veelgestelde vragen
  • Vacatures
Logo DBNL

Partners

Ga naar kb.nl logo KB
Ga naar taalunie.org logo TaalUnie
Ga naar vlaamse-erfgoedbibliotheken.be logo Vlaamse Erfgoedbibliotheken