Skiplinks

  • Tekst
  • Verantwoording en downloads
  • Doorverwijzing en noten
DBNL - Digitale Bibliotheek voor de Nederlandse Letteren
DBNL - Digitale Bibliotheek voor de Nederlandse Letteren

Hoofdmenu

  • Literatuur & Taal
    • Auteurs
    • Beschikbare titels
    • Literatuur
    • Taalkunde
    • Collectie Limburg
    • Collectie Friesland
    • Collectie Suriname
    • Collectie Zuid-Afrika
  • Selecties
    • Collectie jeugdliteratuur
    • Basisbibliotheek
    • Tijdschriften/jaarboeken
    • Naslagwerken
    • Collectie e-books
    • Collectie publiek domein
    • Calendarium
    • Atlas
  • Periode
    • Middeleeuwen
    • Periode 1550-1700
    • Achttiende eeuw
    • Negentiende eeuw
    • Twintigste eeuw
    • Eenentwintigste eeuw

meer over deze tekst

Informatie terzijde

Nederlandse spreekwoorden, spreekwijzen, uitdrukkingen en gezegden
Toon afbeeldingen van Nederlandse spreekwoorden, spreekwijzen, uitdrukkingen en gezegdenzoom

  • Verantwoording
  • Inhoudsopgave

Downloads

PDF van tekst (8,98 MB)

ebook (6,37 MB)

XML (5,27 MB)

tekstbestand






Genre

sec - taalkunde

Subgenre

non-fictie/naslagwerken (alg.)
woordenboek / lexicon


© zie Auteursrecht en gebruiksvoorwaarden.

Nederlandse spreekwoorden, spreekwijzen, uitdrukkingen en gezegden

(1923-1925)–F.A. Stoett–rechtenstatus Auteursrecht onbekend

Vorige Volgende

1447. Lukraak,Ga naar eind1447

d.w.z. onzeker, zus of zoo, in het wilde, op goed geluk af; 17de eeuw romp, slomp of romps, slomps (Winschooten, 213); wellicht eig. als het gelukt, dan is het raak; vgl. Sart. I, 10, 9: Wij spelen hier raeck wel heb wel. Vgl. verder Campen, 77: Luckeraeck, boter in dassche, dat ook voorkomt bij Brederoo, St. Ridder, vs. 1950; Spieghel, 296: Avontuur is ront, lok raak. Bij Coster, 521 vs. 798; 39 vs. 876 staat alleen raeck in denzelfden zin; zoo ook bij Kiliaen: Raeck, val, geval, casus, eventus fortuitus; fri. raeck, kans om te raken. Voor de 18de eeuw vergelijke men Van Effen, Spect. III, 36; 52; IV, 46; Halma, 330, die de uitdr. eenigszins anders citeert, nl. luk op raak! mogelijk, misschien; en: dat is luk op raak, dat is heel twijfelagtig of onzeker; Sewel, 466: 't Is luk of raak, t' is hap hazard, hit or miss; luk of raak (onbeziens, onberouwen), at random; W. Leevend II, 63: Het is altoos nog luk raak en met scheuren en breeken, dat wy er (in den hemel) komen; Tuinman I, 267; Nal. 10: Dat is, in 't wilde, luk raak; Harreb. III, 26: het is luk raak (of: luk wel, raak welGa naar voetnoot1)); fri. by lokraek, bij geluk; De Bo, 1236: valle wel, hebbe wel; Deensch: paa lykketraef; eng. happy-go-lucky. Zie Mnl. Wdb. IV, 882, waar de uitdr. verklaard wordt als: het zal een geluk zijn als het raak is. Syn. op Goeree en Overfl.: raak et neet dan bots etGa naar voetnoot2).

eind1447
In 't Ndl. Wdb. VIII, 3311 wordt gedacht aan een samenstelling van den stam van lukken + het bijw. raak, of desnoods het znw. mnl. rake; dan is lukraak zooveel als: ‘trefraak, door treffen, toevallig, raak’.
voetnoot1)
Zie Snorp. 38: Onse Jorde sit nou daer sen leste gelt en waegt, lock wel, raeck wel.
voetnoot2)
N. Taalgids, XIV, 198 en vgl. Ndl. Wdb. III, 729: Klinkt het niet zoo botst het (zuidndl.).

Vorige Volgende

Footer navigatie

Logo DBNL Logo DBNL

Over DBNL

  • Wat is DBNL?
  • Over ons
  • Selectie- en editieverantwoording

Voor gebruikers

  • Algemene gebruikersvoorwaarden
  • Informatie voor rechthebbenden
  • Disclaimer
  • Privacy
  • Toegankelijkheid

Contact

  • Contactformulier
  • Veelgestelde vragen
  • Vacatures
Logo DBNL

Partners

Ga naar kb.nl logo KB
Ga naar taalunie.org logo TaalUnie
Ga naar vlaamse-erfgoedbibliotheken.be logo Vlaamse Erfgoedbibliotheken