1465. Man en muis.
In de zegswijze ‘het schip is met man en muis vergaan’, d.w.z. met alles vergaan, alle manschappen zijn vergaan en er is geen muis (alliteratie!) aan ontkomen. Bij Sartorius II, 7, 1: Met kat en met muys, cum omnia funditus pereunt, hoc est, cum ne gluma quidem fit reliquum. In de 17de eeuw komt de uitdrukking o.a. voor in het Kluchtspel II, 197; zie ook Spaan, 77; Van Effen, Spect. IX, 164; Halma, 363; Tuinman I, 152: Het schip is gebleven met man en muis, dat wil zeggen, niets dat leven had, is van de schipbreuk ontkomen, van het meeste tot het minste; Sewel, 476: Het schip is met man en muis gebleven; Harreb. II, 59 b; N. Amsterdammer, 9 Jan. 1915, p. 10, k. 4: De kachel werd met man en muis door twee soldaten bij zijn plaatijzeren ledematen gevat en buiten in de tocht gezet; Ndl. Wdb. IX, 170. In West-Vlaanderen zegt men: Geheel het schip is vergaan met tuit en vlerke (De Bo, 1196 a). Ook in het fri. mei man en mûs forgean; fr. le vaisseau s'est perdu corps et biens; hd. mit Mann und Maus; nd. mit Mann un Mus; in het eng. kent men a man or a mouse in den zin van alles of niets.
Auteursrecht onbekend