Nederlandsche spreekwoorden, spreekwijzen, uitdrukkingen en gezegden

2016. Daar moet de schoorsteen van rooken,

d.w.z. daar moeten we van leven, bestaan; dat verschaft ons voedsel, levensonderhoud. Vgl. Winschooten, 352: Mooi weer en geen haring: hetwelk oneigendlijk beteekend, alle ding is meutje, maar de schouw rookt'er niet van; Kluchtspel III, 201: Die (Amsterdamsche jongelui) studeeren nu maar, hoe ment geld zal verteeren..... daar rookt de schoorsteen niet van; V.d. Venne, 52: Schoorsteenen kosten veel om roockend' te houden; Tuinman I, 106: Daar van rookt de schoorsteen niet, dat is, daar van komt niets in den pot, die door 't ondergestookte vuur den schoorsteen doet rooken; Harreb. II, 257: Daar moet de schoorsteen van rooken. Daar de schoorsteen rookt, is het best vrijen; bl. 258: Van liefde rookt de schoorsteen niet; Kunstl. 134: Daar kin de schoorsteen nie van trekke; G.W. Lovendaal, Lentedagen, de Mulder:

[p. 246]

 

De wind, de wind

 

Is mulders vrind:

 

Zijn molen moet er van draaien.

 

Hij zingt altijd, de witte man:

 

‘Daar rookt er bij ons de schoorsteen van’.

Molema, 371: Hier stoan en nijt verkoopen, doar ken mien schöstijn nijt van rooken, zeggen de vrouwen als zij den tijd verpraat hebben en heen willen gaan; Antw. Idiot. 1091: de schouwpijp zal daar niet blijven rooken, ze zullen er gauw door, ten ondere zijn; De Bo, 474: met hier te staan en niet te verkoopen, ons kavetje kan niet rooken, die wil geld winnen, mag niet ledig zijn; Afrik. daar sal die skoorsteen nie van rook nie; nd. darvan will de Schornstên nich rôken, das wird schlechten Vorteil bringen (Wander IV, 328). Vgl. hiermede Servilius, 15: ten brengt niet in die cuecken; Erasmus, CLXXXVI en het lat. domus fumabat, er werd braaf gegeten en gedronken (Cicero).