Nederlandsche spreekwoorden, spreekwijzen, uitdrukkingen en gezegden

2085. Smeren,

in de uitdrukking 'm smeren (zie o.a. Köster Henke, 63; Nkr. VI, 15 Juni p. 6; VII, 11 Januari p. 3; Nachtk. 43; Gunnink, 209; De Telegraaf, 16 Jan. 1915 (avondbl.), p. 6 k. 1), er vandoor gaan, stil wegloopen, er ‘uitsnijden’ of ‘'m snijden’ (vgl. eng. to cut), 'm piepen

[p. 276]

(Köster Henke, 52; Sjof. 217); wellicht eig. de voeten smeren; vgl. fr. graisser ses bottes; hd. seine Sohlen schmieren; Woeste, 243 b: de hacken smeren, reiszaus nehmen; de. at smøre Haser, en voor een soortgelijke elliptische uitdr. 'm poetsen; zie n^o. 1833; en vgl. Spaan, 24: Hy smeerde zyn schoenen met hazevet, hij liep weg (hd. seine Schuhe mit Hasenfett schmieren). Vgl. evenwel het noorw. dial. smîta (smeren), dat refl. gebruikt wordt in den zin van ‘'em smeren’; het Zuidndl. er uitvetten, snel wegloopen, syn. van er uitsnijden, er van deur snijden, gaan snijden en er uitvegen (Antw. Idiot. 1140; 2109); het 16^de-eeuwsche smouten en roeten?¹⁾; het eng. to rub off; het mnl. scaven, mhd. schaben, zich wegpakken; mnl. striken, gaan, o.a. in henenstriken, wechstriken; scheren (hd. sich scheren) in zich wegscheren; mnl. scuven, zich heimelijk wegpakken (zie n^o. 2086), dan kan de oorspr. beteekenis van smeren geweest zijn: ergens langs strijken en vandaar strijkelings langs den grond gaan (vgl. Taal- en Ltb. I, 236 vlgg.); zie n^o. 2053 noot 1.

1) Vgl. Mnl. Wdb. VI, 1559; VII, 1381.