Nederlandsche spreekwoorden, spreekwijzen, uitdrukkingen en gezegden

2325. Vieze varkens worden niet vet,

d.w.z. kieskeurige¹⁾ varkens worden niet vet; bij overdracht: kinderen, die al te kieskeurig zijn, gedijen niet; vgl. het fri. smoarige of grûzige bargen dije best, morsige, vuile varkens groeien het best, dat ook in fig. toepassing van kinderen gezegd wordt; Harreb. II, 360 b; V. Schothorst, 127; Gunnink, 129; V.d. Water, 55: Smerege bagge worre niet fet; Op R. en T. 123: 't Is hier meestal treife (zie n^o. 1264), maar wat zal je doen, eten moet je toch en ik zal maar denken: vieze varkens worden niet vet. Vgl. op Goeree en Overflakkee: Een varken sterft niet van een vuilen, maar wel van een leegen bak²⁾; hd. ein sauberes Ferkel wird selten fett.

1) In de 17^de eeuw is vies in deze beteekenis zeer gewoon; zie o.a. Huygens, Cluysw. 13; Hofwijck, 1205.

2) N. Taalgids XI, 307.