Nederlandsche spreekwoorden, spreekwijzen, uitdrukkingen en gezegden

2540. De waterlanders komen voor den dag,

d.w.z. de tranen komen voor den dag; hij begint te schreien. Bij Sartorius III, 3, 16: De water-landers op den dijck laten komen, de iis, quibus lachrymae oborirentur in oculos; Winschooten, 349: De Waaterlanders quaamen op den dijk: dat is oneigendlijk, de traanen quaamen in de oogen; Mergh, 18: de waterlanders staan op den dijk; Sewel, 941: De waterlanders kwamen op den dyk (metaph.), tears came in the eyes; Harrebomée I, 113; B.B. 121; Nw. School, II, 213. Vgl. afrik. toe kom die waterlanders. Naast deze uitdr. citeert Tuinman I, 309 ook: ‘'t Water komt op den dijk, de traanen komen in de oogen’, dat o.a. voorkomt bij Huygens I, 65 en 't Daghet XII, 144; in het Waasch

[p. 489]

Idiot. 174 a: de dijken loopen over, men weent; ook De Bo, 440 en Antw. Idiot. 1420: het is hoog water, van iemand die op het punt staat te weenen. Volgens De Bo, 1373 en Antw. Idiot. 1422 is waterlander voor traan ook in Zuid-Nederland bekend; in het Friesch: de wetterlânners kamen dêr ek by. Het is eig. de naam van de bewoners der moerassige, laaggelegen gedeelten van Holland, Broek en Waterland¹⁾ en vandaar bij overdracht gebruikt voor traan. Zie n^o. 1168 en vgl. voor een dergelijk woordspel: de Friezen zijn in 't land, het begint te vriezen (Harreb. LXX²⁾).

1) Vgl. Plantijn: Waterlander, qui demeure aux terres aquatiques, vir aquarius.

2) Vgl. voor een soortelijk gezegde Waasch Idiot. 529 b: de polderboeren kijken over de dijken, gezegd als er een onweder uit het Noorden komt of als er 's avonds donderkoppen in het Noorden te zien zijn.