De fûke

[p. 79]

Njoggen

De man yn 'e moaije keamer sei: - Hoe liket it, sille wy der even by sitten gean? Hy hie it gesicht der noch wol op, mar hy seach de pear dingen, dy't út de jonge syn bûse kamen net mear.

- Hwat ha jim mei him dien?

De man kaem oerein. - Neat, wy ha neat mei him dien. Wy woenen jou forhael earst ôfwachtsje en as dat foldwaende is...

- Hat er neat sein?

- Wy ha him noch neat frege.

- Hwerom net?

- Hy is jong. Wy prate leaver mei minsken, dy't mear gefoel foar forantwurdlikheit ha. Dy jonge knapen witte net iens hwer't it om giet, dat wy sparje se sa lang mooglik.

Hy sei: - Ik moat earst mei him prate.

- Dat is frjemd. Jo hawwe him altiten gewurde litten, en nou moat der ynienen praet wurde.

- Dêr giet it krekt om. Hy moat it my earst fortelle en dan siz ik it wol.

- Dat kin ik net tastean.

- As hy der by west hat, dan...

- Hy hat der by west, oars hienen wy him net hawn.

- Dat wit ik net. It hat op 'e mar west en dêr kin er tafallich omspûke ha.

- Jo witte sels wol better.

- Né, dat wit ik net en dêrom moat ik mei him prate.

- Hy is oanholden mei de wapens yn 'e hân.

Hy bisocht it him yn to tinken, mar sûnt er dat panterdoaske en dy oare dingen sjoen hie, wie hy der in bytsje ôf. Hy sei: - It liket my sterk ta.

[p. 80]

Der kaem him hwat yn 't sin. - Wy ha in âld jachtgewear en dêr is er wol ris mei op 'en paed.

- It wie net in jachtgewear, mar sa'n Ingelsk wapen, in stengun.

Hy wie der ynienen wis fan, dat de man him to fiter hie.

- Ik soe net witte hwat dy jonge mei sa'n ding moat. Hy is wol wizer en set it yn 'e kant. Soks forliest men ommers altiten.

- Sa is 't.

- Nou...

- Hy en syn maten hawwe it fannacht wol dien.

- Sa stom is er net. Mar ik ha de wetterplysje forline jier dwaende sjoen mei pakken, dy't se nachts út fleantugen smite. Dat waerd der sein tominsten.

- Krekt, en dêr sitte dy Wapens yn, lyk as jo skoan witte.

- Ik wit it net, mar de plysje hat wol by my yn 'e boat west.

- En noait hwat foun fansels.

- Hwat moat ik mei dy rommel. As ik al guon fine soe, liet ik se lizze. As it nou in knappe fûke wie...

Hy krige himsels wer aerdich yn 'e macht. Hy wist net hwat it wie, mar se bisochten him der yn to praten. - Myn jonge is net sa gek, dat er mei de plysje en de Dútsers yn 'e slach giet om dy dingen.

- It gie diz' kear net om wapens, mar om minsken. Bilangrike minsken, dy't net yn ús hannen falle mochten. Mar dêr witte jo neat, fan hèn?

- Dêr wit ik neat fan. Hoe kin dat nou, om minsken?

- Net fornaem, dat der juster in man as hwat yn in greate skou oan jou kant fan 'e mar dobberen? Se ha der oars de hiele dei west.

- Der is forskûl genôch, dat as dy minsken net sjoen wurde woenen, dan is 't mar in lyts kunstje en krûp even yn 'e reiden as ik der oan kom.

[p. 81]

- Jo wisten fansels ek net, dat dy trije minsken earjuster in pear kear yn it doarp west hawwe. Elkenien hat se sjoen en praet der oer, mar jo wisten it net.

- Ik ha al sein, dat ik selden yn it doarp kom. Ik sit altiten op 'e pôlle. Hwat is der mei dy minsken?

- Dy soenen fannacht troch in fleantúch oppikt wurde en in ploechje minsken moast har dêrby helpe.

- En dêr soe Germ dan by west ha?

- Dêr wied er by. En nou wurdt it tiid, dat wy saken dogge.

- Ik moat earst mei him prate.

- Dat kin net, en nou sil ik jo krekt fortelle hwer't it op stiet. Jo moatte nou, op dit stuit, in bikentenis ôflizze, oars nimme wy jou soan ûnder hannen. Dat bitsjut, dat jo him net wer sjogge. Hearre jo my goed? Dan sjogge jo him net wer.

- Hwerom net?

- Op dit soart dingen stiet de deastraf, dat wit elkenien.

- En krijt er dy net as ik jo it ien en oar fortel?

- Dat is to sizzen, wy kinne dan rekken hâlde mei syn leeftyd. Formeel hat er de deastraf fortsjinne, mar jo kinne him rêdde. Yn útsûnderingsgefallen meije wy dat dwaen, en dit is sa'n útsûndering. Wy ha mear bilang by de minsken dy't feilich efter de skermen sitte as by de domkoppen, dy't it smoarge wurk opknappe.

- Ik ken de minsken net, sei er. - As Germ der by west hat, dan sil dy wol mear witte. Dêrom moat ik earst mei him prate.

Op dat stuit bigoun er wer twifelriedich to wurden. De jonge syn tabaksdoaske lei dêr, en syn bûsmes en de oanstekker. - Ik moat earst mei him prate, ik wol him sjen.

De man joech gjin antwurd. Hy krige in sigret en socht om fjûr. Doe't er om 'e nocht yn syn bûsen taest hie, krige er Germ syn oanstekker en bisocht it dêrmei. It ding woe net, lyk as meastentiids. De man knipte der mei om en biseach him. Doe't

[p. 82]

er him del lei, krige er syn bûsdoek en fage de hannen ôf.

Hy die in stap nei foaren en seach nei it plak, der't de oanstekker earst lei. Der wie in drip wetter op it buro spatten. Hy die noch in stap nei foaren en krige it panterdoaske. Hy makke it iepen, de tabak wie dweiltrochwiet.

De man sei: - Lizze litte, en kaem oerein.

Hy seach de man oan. It duorre even ear't er it bigriep. Hy sette it doaske del en tagelyk grypte er de man mei de oare hân yn it boarst en skuorde him heal oer it buro hinne. Hy hie de oare hân der daliks by en knypte goed ta. Doe't de soldaet him op 'e rêch sprong, wâdde hy efterút en hy knypte noch fûlder. Hy hie de man noch beet doe't de soldaet him mei it gewear op 'e holle sloech.