Spiegel historiael. Vijfde partie. Deel 2

Wat die coninc den paus weder ontboet .xiii.

‘Philips, coninc van Vrancrike
Bider gracien van hemelrike,
Tote Boenefacijs, die ongeraect
Ende jegenrecht hem paus maect,
Een cleine saluut oft negeen!⁺
Ic ontbied u, dat ic mijn leen
Ende mijn rike, bi desen bode,
Van niemen houde dan van Gode.
In houde van u clein no groet,
Dat ontbied ic u al bloet,⁺
Want wildi u boeke verlesen,

+ (5)

+ (10)

[p. 262]

 

Du moets mi onderdanich wesen.

 

Hierup so hebt uwen raet,

840

Want, wildi uwen staet,

 

Dat sal moeten wesen bi mi.⁺

 

Ic sal beneficien geven, secgic di,

 

Alse verre alse mijn rike gaet

 

Ende corrigeren der prelate mesdaet.’

845

Ende doen geboet hi den prelaten

 

Dat si alle stille saten,⁺

 

Ende si hem alle hulde sworen,

 

Ende te Rome niet en voeren.

 

Hi liet oec sinen prinsen weten,

850

Die onder hem waren geseten,

 

Datsi quamen te parlemente,⁺

 

Des coninc sone van oriente

 

Haddi oec siere suster gegeven.

 

In wane niet datsi nu leven

855

Die noyt sagen tpleit so starc.

 

Het stont al op: enen groten clerc,⁺

 

Die meester was in theologien,

 

Die togede daer, met siere clergien,

 

Datten paus moeste sijn elc lant

850

Onderhorech, dat kersten es becant.

 

Hi sprac den coninc herde naer⁺

 

Ende seidem sijn gebrec aldaer.

 

Meester Justaes die Grant coert⁸⁶³

 

⁺ Hiet dese meester, maer dat hi roert

865

Es om niet, want een jacoppijn

 

Sprac hem daer ane in latijn.⁺

+ (15)

+ (20)

+ (25)

+ (30)

+ (35)

863 Justaes die Grant coert = Justus de Grandcourt of Grantcourt.

+ bl. 45 a.

+ (40)

[p. 263]

 

Dese was coninc biechtere,

 

Ende seide: ‘Meester, gi sijt uten kere,

 

Dat gi sprect dus dese word,

870

Gi secgt hierane meer dan mord.’

 

Noch seide die meester dese tale:⁺

 

Dattie paus entie cardenale

 

Heren vander werelt waren.

 

Dies niet geloeft, saels mesvaren.

875

Hier waren vele goeder clerke,

 

Dit was in onser vrouwen kerke⁺

 

Dat dit parlement was gehouden.

 

Doen si aldus hem onderscouden,⁸⁷⁸

 

Hiet die coninc daerna opstaen

880

Peter Vloeten, ende dat hi saen⁸⁸⁰

 

Sinen wille nu liete weten⁺

 

Den heren, die daer waren geseten.

 

Doen sprac Peter overluut,

 

Ende warp daer sijn latijn uut.

885

Hi seide: die paus had verslegen

 

Manne, ende bi siere suster gelegen,⁺

 

Ende mort gesticht ende gevecht,

 

Ende paus oec ware jegen recht,

 

Want hi nam met baraet

890

Celestinuse sinen staet,⁸⁹⁰

 

Ende oec heeft hine vergeven,⁺

 

Ende genomen dus sijn leven.

 

Hine mach niet paus sijn, sonder waenen.

+ (45)

+ (50)

878 onderscouden: cf. bescoudigen = elkaar beschuldigen, met argumenten bestoken

880 Peter Vloeten = Pieter Flotte of de Flote, ridder, heer van Revel, kanselier van Frankrijk sedert 1300

+ (55)

+ (60)

890 Celestinuse = paus Celestinus V (1288-1294).

+ (65)

[p. 264]

 

Wie soude sijn gebot ontfaen?

895

Die prelate, die hier nu sijn,

 

En hout u niet an dit divijn,⁺⁸⁹⁶

 

Dat dese meester heeft geseit,

 

Maer hout dit over ene waerheit:

 

Die coninc hout u scadeloes,

900

Opdat gi met hem blivet altoes,

 

Hi sal den paus wel verdriven,⁺

 

Wildi dus met hem bliven.

 

Dus was des coninc gebot ontfaen,

 

Ende des paus achtergedaen.

905

Hieraf was Peter Floete al raet

 

Van algader deser daet.⁺

+ (70)

896 divijn = voorspelling, beschouwing

+ (75)

+ (80)

839 Hierup hs.: Hier up 863 Justaes hs.: lustaes 865 jacoppijn hs.: iacoppijn.

870 hierane hs.: hier ane 878 onderscouden hs.: onder scouden 879 opstaen hs.: op staen 883 overluut hs.: over luut 884 uut hs.: wt 888 jegen hs.: iegen.

900 Opdat hs.: Op dat 904 achtergedaen hs.: achter gedaen 905 Hieraf hs.: Hier af; al raet hs.: alraet 911 Al dat hs.: Aldat 912 Na tote één punt, alsof de kopiïst een cijfer had willen schrijven 917 wijf hs.: wyf.