Skiplinks

  • Tekst
  • Verantwoording en downloads
  • Doorverwijzing en noten
Logo DBNL Ga naar de homepage
Logo DBNL

Hoofdmenu

  • Literatuur & taal
    • Auteurs
    • Beschikbare titels
    • Literatuur
    • Taalkunde
    • Collectie Limburg
    • Collectie Friesland
    • Collectie Suriname
    • Collectie Zuid-Afrika
  • Selecties
    • Collectie jeugdliteratuur
    • Basisbibliotheek
    • Tijdschriften/jaarboeken
    • Naslagwerken
    • Collectie e-books
    • Collectie publiek domein
    • Calendarium
    • Atlas
  • Periode
    • Middeleeuwen
    • Periode 1550-1700
    • Achttiende eeuw
    • Negentiende eeuw
    • Twintigste eeuw
    • Eenentwintigste eeuw
De werken van Vondel. Deel 1. 1605-1620 (1927)

Informatie terzijde

Titelpagina van De werken van Vondel. Deel 1. 1605-1620
Afbeelding van De werken van Vondel. Deel 1. 1605-1620Toon afbeelding van titelpagina van De werken van Vondel. Deel 1. 1605-1620

  • Verantwoording
  • Inhoudsopgave

Downloads

PDF van tekst (18.39 MB)

XML (1.99 MB)

tekstbestand






Editeurs

C.R. de Klerk

B.H. Molkenboer

H.W.E. Moller

J. Prinsen J.Lzn

Leo Simons

J.F.M. Sterck



Genre

proza
poëzie
drama

Subgenre

emblematiek
verzameld werk
gedichten / dichtbundel
liederen/liedjes
tragedie/treurspel
tragikomedie


© zie Auteursrecht en gebruiksvoorwaarden.

De werken van Vondel. Deel 1. 1605-1620

(1927)–Joost van den Vondel–rechtenstatus Auteursrecht onbekend

Vorige Volgende
Regelnummers proza verbergen
[pagina 518]
[p. 518]

1. Van't Peerdt ende den Voerman.Ga naar voetnoot*



illustratie

1 Aldus heeft de Keyser Tiberius met een van zijn Hof-dienaers gehandelt. Dese was 2 des Keysers voor-rijder, ende soo dickwils als de Keyser een reys deed, most hy voor 3 uyt om al den wegh te besichtighen. Doen hy nu eens in een diepe ende boose kuyl 4 viel, ende daer in bleef steken, dat hijder niet wel uyt comen konde, soo wierd Tiberius 5 toornich, sloegh hem heftich, ende sprack: Pack dy haest daer uyt, of ick wil dy in 6 desen dreck laten steken ende vergaen.

SVETONIVS.

[pagina 519]
[p. 519]
I
 
Het slaefsche lastbaer Peerd, afwijckende te verreGa naar voetnoot1
 
Van't rechte wagen-spoor, geraeckte met zijn kerreGa naar voetnoot2
 
In't diep van een morasch en slibberigen plas,Ga naar voetnoot3
 
Alwaer't by nae versmoort en heel verzopen was.
5[regelnummer]
De Voerman al vergramt, zijn geessel-zweep doet klassen,Ga naar voetnoot5
 
En roept, o kreng! ontslaet ons d'afgront der morassen.Ga naar voetnoot6
 
Het ongeluckich dier, trost wat het trossen magh,Ga naar voetnoot7
 
T'hijght bykans ademloos en voelt vast slagh op slagh:Ga naar voetnoot8
 
Ten laetsten spreeckt het dus: O beudel! wilt u schamen,Ga naar voetnoot9
10[regelnummer]
Dat ghy zoo armen guyl (als ick) slaet 'tlijf vol stramen,Ga naar voetnoot10
 
Daer ick my zelfs niet spaer maer hale tocht op tocht,Ga naar voetnoot11
 
Op dat ic uyt dees' gracht op't droogh geraecken mocht.Ga naar voetnoot12
 
Zacht (zeght den voerman) zacht! zult ghy my wederstreven?Ga naar voetnoot13
 
Ick zal u stocken-brood in plaets van haver geven.Ga naar voetnoot14
15[regelnummer]
Zoo sprekende hy den zweep rept met een groot geraes,Ga naar voetnoot15
 
En touwt het taeye vel van't mager honden-aes.Ga naar voetnoot16
 
‘Onzaligh is het land, daer van een woest verwatenGa naar voetnoot17
 
‘Ondraeghlijck wreed Tyran verheert zijn d'ondersaten.Ga naar voetnoot18
 
‘Hy zuypt haer 'tvleesch en 'tbloed, en knaegt tot op 'tgebeent
20[regelnummer]
‘T'versteken overschot der schameler gemeent.Ga naar voetnoot20
 
‘En zo daer yemand kickt, die moet (wat booser plagen!)Ga naar voetnoot21
 
‘Een drijemael swaerder juck als oyt voor henen dragen.
voetnoot*
Boven- en Onderschrift:
Van 't Peerdt: dit van: over, is 'n Latinisme (Latijn de).
Regel 3 al: heel; te besichtighen: na te gaan, te inspekteren; Doen: oorspronkelike vorm van toen; boose: lelike. - r. 5 Pack dy: pak je; haest: haastig, onmiddelik. - r. 6 Suetonius: hij was geheimschrijver van keizer Hadrianus (2e eeuw na Kristus) en heeft de levens van de 12 eerste keizers beschreven: Vitae XII imperatorum.
voetnoot1
lastbaer: lastdragend.
voetnoot2
kerre: kar.
voetnoot3
morasch: moeras (morasch: zie blz. 430 vs. 70).
voetnoot5
klassen: klanknabootsend woord (kletsen, kletteren).
voetnoot6
ontslaet ons: bevrijd ons, haal ons uit (ontslaet met t juist als wij, vooral bij biezondere nadruk, voor klinkers).
voetnoot7
trost: trekt, sjort (zie blz. 497 op vs. 467).
voetnoot8
vast: voortdurend.
voetnoot9
beudel: beul.
voetnoot10
guyl: bonk, knol (trekpaard); stramen: striemen (straam, vooral in de Kempen gebruikt, is 'n heel ander woord als striem).
voetnoot11
hale tocht op tocht: ik doe trek op trek; ik trek telkens opnieuw.
voetnoot12
gracht: diepte, 't moeras; mocht: kon, zou kunnen.
voetnoot13
Zacht: stil (hou je mond).
voetnoot14
stocken-brood: brood met de stok.
voetnoot15
rept: snel heen en weer beweegt.
voetnoot16
touwt: bewerkt, slaat; honden-aes: en alleen nog goed genoeg om door de honden verslonden te worden.
voetnoot17
De aanhalingstekens om de zedeles aan te geven, zoals bij de slotregels van Den Gulden Winckel en in Pascha vs. 730 blz. 206; daer van: waardoor.
voetnoot18
verheert: overheerst, getierannizeerd.
voetnoot20
versteken: weggeworpen (versteken: oorspronkel. vorm van verstoken: verborgen; vooral in Zuid-Nederland gebruikelik); der schameler: ouwe verbuiging als in 't middeleeuws; gemeent; (gemeente) gemeenschap.
voetnoot21
wat booser: wat boze (zie blz. 152 v. 37).

Vorige Volgende

Footer navigatie

Logo DBNL Logo DBNL

Over DBNL

  • Wat is DBNL?
  • Over ons
  • Selectie- en editieverantwoording

Voor gebruikers

  • Gebruiksvoorwaarden/Terms of Use
  • Informatie voor rechthebbenden
  • Disclaimer
  • Privacy
  • Toegankelijkheid

Contact

  • Contactformulier
  • Veelgestelde vragen
  • Vacatures
Logo DBNL

Partners

Ga naar kb.nl logo KB
Ga naar taalunie.org logo TaalUnie
Ga naar vlaamse-erfgoedbibliotheken.be logo Vlaamse Erfgoedbibliotheken