De werken van Vondel. Deel 1. 1605-1620

Regelnummers proza verbergen

[p. 702]

93. De Voghelaer en de Oijevaer.^*

1 Noch was de Tyran Nero grover ende wreeder. Want als hij zijn Tyrannische net 2 uytspande, om al die gene te vanghen ende verworgen, die hem in't minste tegen 3 waren; soo quam die onschuldighe Soranus Senecae broeder oock in zijn strick: ende 4 doe hij hem bevond alsoo gevanghen, bat hij Nero, hij wilde hem niet dooden, na- 5 dien hij niemand leet ghedaen had, noch hem in't alderminste niet teghen gheweest. 6 Doch hij konde niet verwerven, maer is van dien grouwsamen Tyran omghebracht.

XIPHILINVS.

* Regel 1 Noch: toch; Nero: zie onder prent 21; als: toen. - r. 3 Soranus Senecae broeder: Soránus, de broer van Séneca; Seneca, de stoisijnse wijsgeer en toneeldichter, die Nero had opgevoed. - r. 4 doe hij hem bevond: toen hij zich bevond; nadien: (naar-dien) omdat. - r. 5 teghen gheweest: vijandig geweest. - r. 6 niet: niets; grouwsamen: gruwzame (met Brab.-Holl. ou). - r. 7 Xiphilinus: Monnik in Konstantinopel, broer van de patriarch Xiphilinos in de 11e eeuw. Voor Michael VII maakte hij 'n uittreksel uit 'n gedeelte van de werken van Dio Cassius, 'n Grieks geschiedschrijver.

[p. 703]

XCIII

 

Eens Landmans acker stond gelaen met gouden koren,¹

 

Maer 'twert van Ganzen en van Kranen afgheschoren.²

 

Dies hij van toornigheyd zijn stricken heeft ghestelt,

 

Om dees roof-voglen te verrasschen op het veld.

5

Hij lagh op zijne luym met overgroot verlanghen,⁵

 

En heeft juyst bij gheval een Klepelaer ghevanghen.⁶

 

Den Oyevaer uyt ancxt heeft zijne onnoozelheyd⁷

 

Den Ackerman verbaest tot onschuld voorgheleyd:⁸

 

Den tijd mijns levens noeyt beschadighde ick u granen,⁹

10

(Zeght d'Oyevaer) ghelijck de Ganzen en de kranen.

 

Neen (sprack de Voghelaer) het lijf is u ontzeyd,¹¹

 

V onschuld niet en geld, ick vind u op het feyt.¹²

 

‘Wie veyligh leven wil in stilheyd uytghenomen,¹³

 

‘Verzel zich daeghlijcx bij 'tghezelschap van de vromen.¹⁴

15

‘Want wie den quaden volght, die't booze zijn gewoon,

 

‘Word eyndlijck achterhaelt, en krijght der quaden loon.

1 gelaen...: zwaarbeladen met goude korenaren (koren meervoud: korenaren, zoals ook in 't middeleeuws).

2 Kranen: kraanvogels; afgheschoren: afgegeten.

5 op zijne luym: op de loer (zie blz. 649 op vs. 8).

6 Klepelaer: ooievaar (klepelaer naar 't klepelen, klepperen met de snavel; misschien op de klank af naar ‘lepelaar’).

7 onnoozelheyd: onschuld.

8 verbaest: hoort bij Ackerman (achter 't zelfst. nmw. geregeld onverbogen); onschuld: verontschuldiging.

9 Den tijd mijns levens noeyt: nooit van m'n leven.

11 het lijf is u ontzeyd: 't leven wordt u ontzegd, ontnomen.

12 ick vind u op het feyt: ik betrap u op de daad (heter daad).

13 in stilheyd uytghenomen: in uitnemende, uitgezochte rust, heel rustig.

14 Verzel zich.... bij: moet verkeren in; vromen: deugdzamen.