Skiplinks

  • Tekst
  • Verantwoording en downloads
  • Doorverwijzing en noten
Logo DBNL Ga naar de homepage
Logo DBNL

Hoofdmenu

  • Literatuur & taal
    • Auteurs
    • Beschikbare titels
    • Literatuur
    • Taalkunde
    • Collectie Limburg
    • Collectie Friesland
    • Collectie Suriname
    • Collectie Zuid-Afrika
  • Selecties
    • Collectie jeugdliteratuur
    • Basisbibliotheek
    • Tijdschriften/jaarboeken
    • Naslagwerken
    • Collectie e-books
    • Collectie publiek domein
    • Calendarium
    • Atlas
  • Periode
    • Middeleeuwen
    • Periode 1550-1700
    • Achttiende eeuw
    • Negentiende eeuw
    • Twintigste eeuw
    • Eenentwintigste eeuw
De werken van Vondel. Deel 1. 1605-1620 (1927)

Informatie terzijde

Titelpagina van De werken van Vondel. Deel 1. 1605-1620
Afbeelding van De werken van Vondel. Deel 1. 1605-1620Toon afbeelding van titelpagina van De werken van Vondel. Deel 1. 1605-1620

  • Verantwoording
  • Inhoudsopgave

Downloads

PDF van tekst (18.39 MB)

XML (1.99 MB)

tekstbestand






Editeurs

C.R. de Klerk

B.H. Molkenboer

H.W.E. Moller

J. Prinsen J.Lzn

Leo Simons

J.F.M. Sterck



Genre

proza
poëzie
drama

Subgenre

emblematiek
verzameld werk
gedichten / dichtbundel
liederen/liedjes
tragedie/treurspel
tragikomedie


© zie Auteursrecht en gebruiksvoorwaarden.

De werken van Vondel. Deel 1. 1605-1620

(1927)–Joost van den Vondel–rechtenstatus Auteursrecht onbekend

Vorige Volgende
Regelnummers proza verbergen
[pagina 762]
[p. 762]

123. De Vogel Phoenix.Ga naar voetnoot*



illustratie

1 Ghelijck den Vogel Phoenix hem selven zeer welrieckendt hout vergadert, 'twelck 2 der Sonnen hitte aensteect, ende hem daerop sett ende verbrandt, ende dat daernae 3 uyt die selve assche eenen nieuwen Phoenix voortkomt: Alsoo heeft onse Heer ende 4 Salighmaker Jesus Christus hem selven dat hout des Cruyces verkoren, ende is aen 5 het selfde in't vier der heeter liefde te-ghelijck verbrandt, ende ghestorven. Maer 6 daernae ten derden dage is hij wederom nieu, onsterflijck ende onlijdelijck weder 7 op ghestaen.

SS. PATRES.

[pagina 763]
[p. 763]
CXXIII
 
Arabien draeght moet, en gaet den roem afstrijckenGa naar voetnoot1
 
Van d'ander werreld wijd, en alle Koninghrijcken:Ga naar voetnoot2
 
Om dat de Phoenix staegh haer zoele locht doorzweeft,Ga naar voetnoot3
 
Die nimmer zijns ghelijck ziet, noch ghezien en heeft.
5[regelnummer]
Die nae sess eeuwen zat, en moe van hier te swerven,Ga naar voetnoot5
 
Zich willigh en van zelf toe-rustet om te sterven,Ga naar voetnoot6
 
Op eenen steylen Bergh, daer hij zijn dood-bed stichtGa naar voetnoot7
 
Met zoet welruyckend houdt, 'twelck 'theete zomer-licht,Ga naar voetnoot8
 
Vermids zijn stralen komt ontstekende verrasschen;Ga naar voetnoot9
10[regelnummer]
De Vogel flucx verbrand, en word verteert tot asschen;Ga naar voetnoot10
 
Waer uyt allencx ontstaet en voortskruypt eenen worm,Ga naar voetnoot11
 
Daer uyt een Phoenix word vernieut nae's eersten form.Ga naar voetnoot12
 
‘Verstanden die gheleert in wijsheyd wijd uytsteken,Ga naar voetnoot13
 
‘Die werden hier bij niet onvoeghlijck vergheleken,Ga naar voetnoot14
15[regelnummer]
‘Om dat zij zelden eens aentreffen haers ghelijck,Ga naar voetnoot15
 
‘En door haer groote faem en eere onsterffelijck,
 
‘Oock andren pricklen om met uytghereckte veerenGa naar voetnoot17
 
‘Te volgen die gheraeckt zijn op den Bergh van eeren;Ga naar voetnoot18
 
‘Te vlieghen sterrenwaers verheven met 'tghemoed,Ga naar voetnoot19
20[regelnummer]
‘Tot daermen erft te loon den groenen lauwer-hoed.Ga naar voetnoot20
voetnoot*
Regel 1 den Vogel Phoenix: de feniksvogel; 'n Oosterse (Arabiese) vogel die volgens de oude mythe zich om de 5 eeuwen op 'n nest van geurig hout verbrandde, en verjongd uit z'n as verrees, zie bijschrift; omdat ie zo zeldzaam voorkomt gaat Feniks ook betekenen: 'n geniaal man, zie vs. 13 en volg.; hem selven: voor zich zelf. - r. 2 hem: zich. - r. 3 die selve: die (zelfde). - r. 4-5 hem selven: voor zichzelf; verkoren: verkozen; aen het selfde: daaraan (= aan het selve); der heeter: ouwe 2e n.v. vrouwel.; te-ghelijk: geheel. - r. 6 nieu: volkomen gaaf; onlijdelijck: niet aan lijden onderhevig. - r. 7 SS. Patres: Sancti Patres, de Heilige Vaders (de Kerkvaders).
voetnoot1
Arabien draeght moet: Arabië gaat trots op, verheft zich (vergelijk de rei na 't 4e bedrijf van Joseph in Dothan); afstrijcken: wegstrijken, wegdragen.
voetnoot2
d'ander werreld: de twede wijde wereld (oorspr. was d'andre wereld de nieuwe wereld; verder betekent de uitdrukking: de hele wereld).
voetnoot3
staegh: voortdurend.
voetnoot5
nae sess eeuwen: na 6 eeuwen, gewoonlik wordt 5 eeuwen opgegeven; zat en moe: verzadigd en vermoeid (zat en moe is één uitdrukking geworden).
voetnoot6
van zelf....: uit zichzelf gereed maakt (toe-rustet: vergelijk blz. 663 op vs. 17-18).
voetnoot7
steylen: hoge; daer: waar; sticht: maakt.
voetnoot8
welruyckend: de Noordelike vorm van welriekende (Zuid-Nederl. vorm).
voetnoot9
Vermids: door (middel van); komt ontstekende verrasschen: (komt overvallen door in brand te steken), plotseling komt ontsteken (wel 'n woordspeling met ver-assen tot as maken).
voetnoot10
flucx: terstond.
voetnoot11
allencx: langzamerhand; voortskruypt: voortkruipt.
voetnoot12
Daer uyt: waaruit; vernieut...: opnieuw geboren naar de gedaante van de vorige (eerste).
voetnoot13
wijd uytsteken: ver uitmunten.
voetnoot14
werden: worden; niet onvoeghlijck: niet ongepast, zeer juist.
voetnoot15
eens: een keer; haers ghelijck: huns gelijke.
voetnoot17
uytghereckte veeren: uitgestrekte vleugels, met alle inspanning.
voetnoot18
Te volgen: hun te volgen die....
voetnoot19
sterrenwaers: waers voor waerts, ts wordt dikwels s; verheven met 'tghemoed: omhoog strevend (met hun gemoed, geest).
voetnoot20
daermen: waar men; te: tot; lauwer-hoed: lauwerkrans (-hoed: krans, vergelijk ons rozenhoedje, 't rozekransgebed).

Vorige Volgende

Footer navigatie

Logo DBNL Logo DBNL

Over DBNL

  • Wat is DBNL?
  • Over ons
  • Selectie- en editieverantwoording

Voor gebruikers

  • Gebruiksvoorwaarden/Terms of Use
  • Informatie voor rechthebbenden
  • Disclaimer
  • Privacy
  • Toegankelijkheid

Contact

  • Contactformulier
  • Veelgestelde vragen
  • Vacatures
Logo DBNL

Partners

Ga naar kb.nl logo KB
Ga naar taalunie.org logo TaalUnie
Ga naar vlaamse-erfgoedbibliotheken.be logo Vlaamse Erfgoedbibliotheken