Skiplinks

  • Tekst
  • Verantwoording en downloads
  • Doorverwijzing en noten
Logo DBNL Ga naar de homepage
Logo DBNL

Hoofdmenu

  • Literatuur & taal
    • Auteurs
    • Beschikbare titels
    • Literatuur
    • Taalkunde
    • Collectie Limburg
    • Collectie Friesland
    • Collectie Suriname
    • Collectie Zuid-Afrika
  • Selecties
    • Collectie jeugdliteratuur
    • Basisbibliotheek
    • Tijdschriften/jaarboeken
    • Naslagwerken
    • Collectie e-books
    • Collectie publiek domein
    • Calendarium
    • Atlas
  • Periode
    • Middeleeuwen
    • Periode 1550-1700
    • Achttiende eeuw
    • Negentiende eeuw
    • Twintigste eeuw
    • Eenentwintigste eeuw
De werken van Vondel. Deel 3. 1627-1640 (1929)

Informatie terzijde

Titelpagina van De werken van Vondel. Deel 3. 1627-1640
Afbeelding van De werken van Vondel. Deel 3. 1627-1640Toon afbeelding van titelpagina van De werken van Vondel. Deel 3. 1627-1640

  • Verantwoording
  • Inhoudsopgave

Downloads

PDF van tekst (7.89 MB)

ebook (6.82 MB)

XML (2.97 MB)

tekstbestand






Genre

poëzie
drama

Subgenre

verzameld werk
gedichten / dichtbundel
tragedie/treurspel


© zie Auteursrecht en gebruiksvoorwaarden.

De werken van Vondel. Deel 3. 1627-1640

(1929)–Joost van den Vondel–rechtenstatus Auteursrecht onbekend

Vorige Volgende
Regelnummers proza verbergen
[pagina 197]
[p. 197]

Vondelens
Hippolytvs of Rampsalige kuyscheyd.aant.

Gedruckt in 'tIaar ons Heeren. 1628.



illustratie

[pagina 198]
[p. 198]

VAN 1629. AFGEDRUKT NAAR DE TEKST VAN DE eerste uitgave, die op de plaats van een ontbrekend uitgeversadres de woorden heeft: ‘Gedruckt in 'tIaer ons Heeren. 1628’. De uitgave kan echter niet verschenen zijn vóór 1629, blijkens het aan de Hippolytvs toegevoegde gedicht ‘Over het verongelucken van den Iongen Kevrvorst. Liik Traenen’ van 1629. De uitgever was waarschijnlik Willem Jansz. Blaeu. Zie hiervoor 't titelblad typografies nagevolgd. Unger: Bibliographie, nr. 162. In deze druk werd de opdracht aan Hugo de Groot uitgesneden. In onze uitgave is deze Opdracht afgedrukt volgens de twede druk, van 1649 (Unger nr. 163), welke uitgave een slordige nadruk blijkt te zijn van nr. 162, met veel drukfouten. Daarentegen is de druk van 1658 (Unger nr. 164) door de dichter met zorg ingrijpend herzien, evenals hij dat te voren met de Palamedes gedaan had, en op grond van dezelfde taalkundige en aesthetiese overwegingen. De vele en belangrijke varianten van deze uitgave zullen aan het einde van dit deel opgenomen worden.

Voor de Latijnse tekst van Seneca raadpleegden wij bij voorkeur een uitgave uit Vondel's tijd, bezorgd door Daniel Heinsius (Lugduni Batavorum 1611), en een uitgave te Amsterdam bij Blaeu gedrukt (1632); daarnaast een moderne uitgave, toegelicht door Dr. J. van Wageningen (Seneca's Phaedra, Groningen, P. Noordhoff, 1918).

[pagina 199]
[p. 199]

Inhovd.

1 De stiefmoeder Phaedra vecht te vergeefs aen de kuyscheyd van Hip-Ga naar voetnootr. 1 2 polytus, soon van Theseus en d'Amazoon Antiope; die, geduurende sijns 3 vaders hellevaert, het hooghtijd der maeghd en jaghtgodinne Diane viert.Ga naar voetnoot3 4 D'onkuysche vrou afgeslagen, veynst voor Theseus, haeren weder- 5 keerenden man, verkrachting van den stiefsoon geleden te hebben. 6 Theseus lichtgeloovigh en verbittert, spilt ten bederve sijns kinds, datGa naar voetnoot6-7 7 ten geylen huyse uytgevloden was, de derde en laetste bede hem van 8 den Zeegod toegestaen. Neptun bekrachtight sijnen wensch, door eenen 9 gruwelijcken opborrelenden zeestier: waer door des vlughtenden paerdenGa naar voetnoot9 10 aen't hollen raeckende, de wagen gebroken, de voerman wtgeschockt,Ga naar voetnoot10 11 en verwart in den teugel, door steenen en doorenstruycken, geruckt en 12 aen flarden gescheurt word. Welcke droeve maere de koningin so treft 13 in haer beschuldight geweten, datse haeren gemael de waerheyd derGa naar voetnoot13 14 saecke ontdeckt, en sich selve met den swaerde doorsteeckt. De vader 15 besteenende het ongeval sijns onnoselen soons, ende sijne reuckelooseGa naar voetnoot15 16 gramschap verfoeyende, leyd de versamelde ledematen, best hy kan,Ga naar voetnoot16 17 op haere stede.

18 Het tooneel is t'Athenen.

De treurspeelders sijn

HIPPOLYTVS.

PHAEDRA.

VOESTER.

REY.

THESEVS.

BODE.

[pagina 200]
[p. 200]

Opdracht Van Hippolytus,
Aen den getrouwen Hollander.aant.Ga naar voetnoot*

 
Een kijf-aas, en niet meer, dat baet u 't lieve leven;Ga naar voetnoot1
 
Sprak flaeuwelijk de tong der ongerechte schael;Ga naar voetnoot2
 
Daer vrydom tegens bloet gewogen werd: daer 't staelGa naar voetnoot3
 
Gestroopt, en ree was om den tweeden slagh te geven.Ga naar voetnoot4
 
5[regelnummer]
Die neerlaegh ghy ontsnapt: u Vader was'er bleven.Ga naar voetnoot5
 
Ghy bleef gevangen, en verreest weer andermael;
 
Na datg' een levend-lijck ontdoockt de Sonne-strael.Ga naar voetnoot7
 
En tuygde, wat het kost, door deugt, na lof te streven.Ga naar voetnoot8
 
 
O! die de werelt zijt verscheenen als een son,
10[regelnummer]
Behaagelijck aan stam en rancken van Bourbon;Ga naar voetnoot10
 
Die met u mond, na magt, gantsch Christelijk bevredigt;Ga naar voetnoot11
 
 
Ick bid neemt in u schut en scherm mijn Hippolyt:
 
Sijn kuysheyt heb ick u getrouwigheyt gewijdt;
 
Die 't Vaderlandt, en alle onnoselen, verdedicht.
voetnootr. 1
aenvechten: een aanslag doen op.
voetnoot3
hellevaert: Theseus vergezelde Pirithous naar de onderwereld om hem te helpen bij de schaking van Persephone; hooghtijd: feest.
voetnoot6-7
spilt de derde bede: maakt een betreurenswaardig gebruik van de derde wens die Neptunus vervullen zou; ten bederve van: tot verderf van.
voetnoot9
opborrelend: uit de zee (met geborrel) opstijgend.
voetnoot10
wtgeschockt: door de schok uitgeworpen.
voetnoot13
beschuldight: schuldig.
voetnoot15
reuckeloos: doldriftig.
voetnoot16
best hy kan: zo goed mogelik.
voetnoot*
Met den getrouwen Hollander is Hugo de Groot bedoeld.
voetnoot1
kijf-aas: een aas is het kleinste gewichtje; een kijf-aas is het laatste gewichtje dat den tong die ongeveer in het midden staat, kan doen doorslaan, waarover te twisten valt; iemand het leven baten betekent: hem het leven doen behouden, van de dood redden (Ned. Wdb. II, 1071). De zin is dus: het had weinig gescheeld of na Oldenbarnevelt's terechtstelling had de tweede slagh (vs. 4) u getroffen.
voetnoot2
flaeuwelijk: nauw hoorbaar; ongerechte schael: de weegschaal werd door onrechtvaardige rechters gehanteerd.
voetnoot3
vrydom: vrijheid. In de ene schaal lag de vrijheid van godsdienst, in de andere bloedige vervolging. Men denke aan Vondel's Waegschael.
voetnoot4
Gestroopt: uit de schede getrokken.
voetnoot5
neerlaegh: doodslag, terechtstelling; u Vader: Oldenbarnevelt; bleven: omgekomen.
voetnoot7
een levend-lijck: in een kist geborgen; ontdoockt de Sonne-strael: liet u in de donkere kist opsluiten.
voetnoot8
wat het kost: hoeveel inspanning het kost; door: door middel van.
voetnoot10
Lodewijk XIII schonk aan De Groot een jaargeld van duizend rijksdaalders.
voetnoot11
na magt: naar uw beste vermogen; bevredigen: de vrede bevordert, de vrede predikt als een waar Christen.

Vorige Volgende

Footer navigatie

Logo DBNL Logo DBNL

Over DBNL

  • Wat is DBNL?
  • Over ons
  • Selectie- en editieverantwoording

Voor gebruikers

  • Gebruiksvoorwaarden/Terms of Use
  • Informatie voor rechthebbenden
  • Disclaimer
  • Privacy
  • Toegankelijkheid

Contact

  • Contactformulier
  • Veelgestelde vragen
  • Vacatures
Logo DBNL

Partners

Ga naar kb.nl logo KB
Ga naar taalunie.org logo TaalUnie
Ga naar vlaamse-erfgoedbibliotheken.be logo Vlaamse Erfgoedbibliotheken

Over het gehele werk

titels

  • De werken van Vondel (10 dln) (WB-editie)


auteurs

  • C.G.N. de Vooys

  • J.F.M. Sterck

  • H.W.E. Moller

  • C.R. de Klerk

  • B.H. Molkenboer

  • J. Prinsen J.Lzn

  • Leo Simons


Over dit hoofdstuk/artikel

titels

  • Hippolytus of Rampsalige kuyscheyd