Skiplinks

  • Tekst
  • Verantwoording en downloads
  • Doorverwijzing en noten
Logo DBNL Ga naar de homepage
Logo DBNL

Hoofdmenu

  • Literatuur & taal
    • Auteurs
    • Beschikbare titels
    • Literatuur
    • Taalkunde
    • Collectie Limburg
    • Collectie Friesland
    • Collectie Suriname
    • Collectie Zuid-Afrika
  • Selecties
    • Collectie jeugdliteratuur
    • Basisbibliotheek
    • Tijdschriften/jaarboeken
    • Naslagwerken
    • Collectie e-books
    • Collectie publiek domein
    • Calendarium
    • Atlas
  • Periode
    • Middeleeuwen
    • Periode 1550-1700
    • Achttiende eeuw
    • Negentiende eeuw
    • Twintigste eeuw
    • Eenentwintigste eeuw
De werken van Vondel. Deel 3. 1627-1640 (1929)

Informatie terzijde

Titelpagina van De werken van Vondel. Deel 3. 1627-1640
Afbeelding van De werken van Vondel. Deel 3. 1627-1640Toon afbeelding van titelpagina van De werken van Vondel. Deel 3. 1627-1640

  • Verantwoording
  • Inhoudsopgave

Downloads

PDF van tekst (7.89 MB)

ebook (6.82 MB)

XML (2.97 MB)

tekstbestand






Genre

poëzie
drama

Subgenre

verzameld werk
gedichten / dichtbundel
tragedie/treurspel


© zie Auteursrecht en gebruiksvoorwaarden.

De werken van Vondel. Deel 3. 1627-1640

(1929)–Joost van den Vondel–rechtenstatus Auteursrecht onbekend

Vorige Volgende

Gelvck aen den Heer Geeraert Schaep,
met zijn Burgemeesterschap.aant.aant.Ga naar voetnoot*

 
Een heerelijcker glans bequam
 
De wapenkroon van Amsterdam;
 
Toen ghy beklomt den hoogen trap
 
Van 't eerlijck Burgemeesterschap:Ga naar voetnootvs. 4
5[regelnummer]
Wat gaf de zon een blijden schijn,
 
Toen Schapen Herders zouden zijnGa naar voetnoot6
 
Van menschen, en de kudden voên
 
Met bloemen, kruit, en klavergroen,
 
En drenckenze aan den Aemstelvliet;
10[regelnummer]
Daar die in 't Y vol schepen schiet.
 
Regeeren voeght niet alle man,
 
Maar een die tegens moeite kan,
 
En tegens last en arbeit trotsGa naar voetnoot13
 
Is opgewassen, als een rots:
15[regelnummer]
Die met een onbeteutert hartGa naar voetnoot15
 
't Gewelt van 's weerelts baren tart.
 
Dees houdt zijn zinnen in den dwangk,
 
En gaat recht door den rechten gangk,
[pagina 501]
[p. 501]
 
En maackt (wie geemlick mort of knort)
20[regelnummer]
Dat elck by 't Recht gehanthaaft wort.Ga naar voetnoot20
 
De grijze Romers haalden vroeghGa naar voetnoot21
 
Zoo dappre Helden van den ploegh,Ga naar voetnoot22
 
En hebben zoo hun naam verbreit,
 
En d'oude vesten uitgeleit.
25[regelnummer]
De deught, na 't micken, treft haar wit,
 
Als zulck een op drie kruissen zit,Ga naar voetnoot26
 
Die d'eerste oprechtigheit gelijckt,Ga naar voetnoot27
 
En geen Sabijnschen tabbert wijckt.Ga naar voetnoot28
 
Dees stadt aan zulck een bloet betrouwtGa naar voetnoot29
30[regelnummer]
Heeft zoo te water uitgebouwt
 
(Dat eerst slechts netten droegh en torf)
 
Haar Beurs, die, als een byenkorfGa naar voetnoot32
 
Vol byen, nu van Koopmans krielt.
 
Hoe vele vloten zijn vernielt
35[regelnummer]
Door vloten op Heer Gijsbreghts erf,
 
Een arrebeitzaam timmerwerf
 
Getimmert. Hoe getrouw en milt
 
Heeft zy ten oorelogh gespiltGa naar voetnoot38
 
Haar schatten, om haar vrydoms wijck
40[regelnummer]
Om hoogh te heffen, uit het slijck:
 
Dies danckt haar noch de heele Staat,
 
Indienze slechts geen zygang gaat,
 
Noch afwijckt van der oudren baan;
 
Zy zal den ganschen Oceaan
45[regelnummer]
Doen luisteren naar heure wet;
 
Van daar de daghtorts uit haar bedtGa naar voetnoot46
 
Des morgens rijst, tot daarze daalt,
 
En 't hooft by Thetis onderhaalt.
 
De krijgh, na eenen fellen eisch,Ga naar voetnoot49
50[regelnummer]
Zal baren liefelijcken peis.
 
Dan worden wreede wolven tam.
 
Dan zult ghy vrolick, op den Dam,
 
Den Veltheer, in 't geweer verwacht,Ga naar voetnoot53
[pagina 502]
[p. 502]
 
Verwellekomen, uit zijn jaght.
55[regelnummer]
Terwijl de tijt die feest vertreckt,Ga naar voetnoot55
 
En u de zorgh in 't bedde weckt;Ga naar voetnoot56
 
Daar uw Marie, vry en stout,Ga naar voetnoot57
 
Het woort der burgerye hout,Ga naar voetnoot58
 
En streckt, als zy haar vaarzen leest,
60[regelnummer]
't Afzetsel van Oom Spiegels geest;Ga naar voetnoot60
 
Terwijl ghy elck en haar beschut;
 
Wert u gewenscht al 't geen het nut
 
Van 't algemeen vereischt, en dat
 
Ghy leeft, in 't leven van uw Stadt.

voetnoot*
Van 1637. Afgedrukt volgens de tekst van Vondels Verscheide Gedichten 1644, blz. 199.
Geeraert Schaep (1595-1666) heeft Amsterdam in verschillende betrekkingen gediend. In 1637 op Vrouwendag (2 Febr.) werd hij voor de eerste maal als burgemeester gekozen. Vondel bleef hem eren, blijkens de opdracht van de Salmoneus in 1657.
voetnootvs. 4
eerlijck: eervol.
voetnoot6
Schapen: woordspeling met zijn naam.
voetnoot13
trots: fier.
voetnoot15
onbeteutert: onverschrokken.
voetnoot20
by 't Recht gehanthaaft wort: krijgt wat hem rechtens toekomt.
voetnoot21
De grijze Romers: de Romeinen in de vroege Oudheid.
voetnoot22
van den ploegh: zinspeling op de dictator Cincinnatus, die van de ploeg gehaald werd, toen zijn diensten nodig waren.
voetnoot26
op drie kruissen: op het regeringskussen, met de drie kruisen van het Amsterdamse wapen versierd.
voetnoot27
oprechtigheit: rechtschapenheid.
voetnoot28
En voor geen Romeinse magistraat onderdoet (de oude Romeinen stamden, volgens de legende, van Sabijnse moeders).
voetnoot29
bloet: geslacht.
voetnoot32
Haar Beurs: in 1608 gebouwd.
voetnoot38
gespilt: uitgegeven, beschikbaar gesteld.
voetnoot46
de daghtorts: de zon, in verband met 48 verpersoonlikt in Phoebus.
voetnoot49
na eenen fellen eisch: nadat ons zware eisen gesteld zijn.
voetnoot53
Den Veltheer: Frederik Hendrik; in 't geweer: in volle wapenrusting, triomferend.
voetnoot55
vertreckt: uitstelt, dus: terwijl dat feest nog in 't verschiet ligt.
voetnoot56
En de zorgen u 's morgens niet lang in rust laten.
voetnoot57
uw Marie: Schaep's vrouw, Maritgen Spiegel, was een dochter van Laurens Jansz Spiegel. Dat zij dichtte blijkt ook uit het aan haar gewijde gedicht Spiegel van Marie Spiegels.
voetnoot58
De belangen van de burgerij bepleit.
voetnoot60
't Afzetsel: het evenbeeld (eigenlik afbeeldsel); zie de noot op blz. 505 bij vs. 24; Oom Spiegel: Hendrik Laurensz. Spiegel, de dichter van de Hertspieghel.

Vorige Volgende

Footer navigatie

Logo DBNL Logo DBNL

Over DBNL

  • Wat is DBNL?
  • Over ons
  • Selectie- en editieverantwoording

Voor gebruikers

  • Gebruiksvoorwaarden/Terms of Use
  • Informatie voor rechthebbenden
  • Disclaimer
  • Privacy
  • Toegankelijkheid

Contact

  • Contactformulier
  • Veelgestelde vragen
  • Vacatures
Logo DBNL

Partners

Ga naar kb.nl logo KB
Ga naar taalunie.org logo TaalUnie
Ga naar vlaamse-erfgoedbibliotheken.be logo Vlaamse Erfgoedbibliotheken

Over het gehele werk

titels

  • De werken van Vondel (10 dln) (WB-editie)


auteurs

  • C.G.N. de Vooys

  • J.F.M. Sterck

  • H.W.E. Moller

  • C.R. de Klerk

  • B.H. Molkenboer

  • J. Prinsen J.Lzn

  • Leo Simons