Skiplinks

  • Tekst
  • Verantwoording en downloads
  • Doorverwijzing en noten
Logo DBNL Ga naar de homepage
Logo DBNL

Hoofdmenu

  • Literatuur & taal
    • Auteurs
    • Beschikbare titels
    • Literatuur
    • Taalkunde
    • Collectie Limburg
    • Collectie Friesland
    • Collectie Suriname
    • Collectie Zuid-Afrika
  • Selecties
    • Collectie jeugdliteratuur
    • Basisbibliotheek
    • Tijdschriften/jaarboeken
    • Naslagwerken
    • Collectie e-books
    • Collectie publiek domein
    • Calendarium
    • Atlas
  • Periode
    • Middeleeuwen
    • Periode 1550-1700
    • Achttiende eeuw
    • Negentiende eeuw
    • Twintigste eeuw
    • Eenentwintigste eeuw
De werken van Vondel. Deel 5. 1645-1656 (1931)

Informatie terzijde

Titelpagina van De werken van Vondel. Deel 5. 1645-1656
Afbeelding van De werken van Vondel. Deel 5. 1645-1656Toon afbeelding van titelpagina van De werken van Vondel. Deel 5. 1645-1656

  • Verantwoording
  • Inhoudsopgave

Downloads

PDF van tekst (8.15 MB)

ebook (6.98 MB)

XML (3.07 MB)

tekstbestand






Genre

proza
poëzie
drama

Subgenre

verzameld werk
gedichten / dichtbundel
tragikomedie
pastorale


© zie Auteursrecht en gebruiksvoorwaarden.

De werken van Vondel. Deel 5. 1645-1656

(1931)–Joost van den Vondel–rechtenstatus Auteursrecht onbekend

Vorige Volgende
[pagina 811]
[p. 811]

Op het Vertrek Van den E. Heere Geeraart Hulft,
Directeur generaal in de Oost-Indiën.aant.Ga naar voetnoot*

Hae tibi erunt artes.

 
Manhafte Hulft, een ijder wordGa naar voetnootvs. 1
 
(Bestrafme indien ik mis)Ga naar voetnoot2
 
Een geest van boven ingestort,Ga naar voetnoot3
 
Die naau verzetbaar is.Ga naar voetnoot4
5[regelnummer]
Elk heeft zijn' trek en tegenheid,Ga naar voetnoot5
 
Tot dit, van dit en dat.
 
Wie breidelt dees genegenheid,Ga naar voetnoot7
 
Dat zij niet uit en spat,Ga naar voetnoot8
 
En uitberst, d'eene of d'andre tijd?
10[regelnummer]
Men onderdruktze wel
 
Een poos, maar geenzins zonder strijd,
 
En innerlijk gequel.Ga naar voetnoot12
 
Natuurwet wankelt niet zoo licht,
 
Hoe hard zij werd geschokt.Ga naar voetnoot14
15[regelnummer]
Zij zet zich scharp, en sluit zich dicht,
 
En staat, gelijk verstokt.Ga naar voetnoot16
 
Likurgus, die wel eer tot nutGa naar voetnoot17
 
Van Lacedemon schreef
 
Zijn wet die Staat en steden stut,
20[regelnummer]
Dees nutte waarheid steef.Ga naar voetnoot20
 
Wanneer de jonkheid aan de poort
 
Van haren leitsman quam,
 
Hij uit den aart van elks geboort'Ga naar voetnoot23
 
Een zeker teken nam.Ga naar voetnoot24
25[regelnummer]
De vrije keur haar vrijheid hiel
 
In 't kiezen, onder veel,Ga naar voetnoot26
[pagina 812]
[p. 812]
 
Een oefentuig, daar 't oog op viel.
 
Natuur gaf elk zijn deel.
 
Men greep, als in een' oorlogsbuit,
30[regelnummer]
Dees snel, en die bedaard,
 
Een ring, een pen, een vijl, een luit,
 
Een boek, een beeld, een zwaard:
 
En op het geen een ieder greep,
 
Gedreven van zijn lot,Ga naar voetnoot34
35[regelnummer]
De kiezer dan zijn zinnen sleep,Ga naar voetnoot35
 
Gelijk een ampt, van GodGa naar voetnoot36
 
En vrouw natuur, hem opgeleît.
 
Wie hieraan twijfel slaat,Ga naar voetnoot38
 
Die hale op Jakatra bescheidGa naar voetnoot39
40[regelnummer]
Bij u, den eersten Raad
 
Van ons Oostindiaansch gebied,
 
En scheppe een blijk uit u,Ga naar voetnoot42
 
Die ruim moest weiden, anders niet,Ga naar voetnoot43
 
Van enge palen schuw.Ga naar voetnoot44
45[regelnummer]
Dies viel ons ruim en nieuw Stadhuis
 
Uw' ruimen geest te kleen.Ga naar voetnoot45-46
 
Het zitten op ons wapenkruisGa naar voetnoot47
 
U ongemaklijk scheen.
 
Dat dreef u naar het zeegevecht;
50[regelnummer]
Een zorgelijke kans,Ga naar voetnoot50
 
Daar 't Britsch en Hollands waterrechtGa naar voetnoot51
 
Elkandere om den kransGa naar voetnoot52
 
In 't zeeperk sloegen, en de brand
 
Den Oceaan ontstak,
55[regelnummer]
De lontstok, in uw rechte hand,Ga naar voetnoot55
 
Kartouwen, krak op krak,Ga naar voetnoot56
 
Aan 't baren holp, en staal en schrootGa naar voetnoot57
 
En ketens van metaal
 
Ten beste gaf aan 's vijands vloot,Ga naar voetnoot59
60[regelnummer]
En zijnen Amiraal.
 
Gij strekte, in 't midden van 't geschreeuw,Ga naar voetnoot61
 
Van brand en gloed en vloed,
[pagina 813]
[p. 813]
 
Een klaauw aan Hollands waterleeuw,
 
Geverft in Engelsch bloed.
65[regelnummer]
Nu dreef de zelve waterzuchtGa naar voetnoot65
 
U naar d'opgaande zon,
 
Ter wereld uit, in ruimer lucht,
 
Zoo wijd men zeilen kon.
 
De hoop van Ridder MaarseveenGa naar voetnoot69
70[regelnummer]
En onzen Vrijheer GraafGa naar voetnoot70
 
Verzekert ons, dat gij 't GemeenGa naar voetnoot71
 
Zult voorstaan, ruim zoo braafGa naar voetnoot72
 
Als ooit een Amsterdammer Zoon
 
Zich in het Oosten droeg.Ga naar voetnoot74
75[regelnummer]
De Deugd begeert geen rijker kroon:
 
Deze eer is haar genoeg.
 
 
J.v. Vondel.
voetnoot*
Van 1654. Afgedrukt volgens de tekst in Bloemkrans van Verscheide Gedichten, Amsterdam 1659, blz. 476.
Het motto, ontleend aan Aeneïs VI, 852, betekent: dit zal uw kunst zijn. Zie over G. Hulft hiervóór blz. 807.
voetnootvs. 1
Manhafte: dappere; ijder: in 't Amsterdams wellicht met onze ij-klank.
voetnoot2
Bestrafme: wijs mij terecht.
voetnoot3
geest: karakter, aanleg.
voetnoot4
naau: moeielik.
voetnoot5
trek (tot) en tegenheid (van): lust en tegenzin.
voetnoot7
genegenheid: neiging.
voetnoot8
uit spat: de perken te buiten gaat.
voetnoot12
gequel: pijn.
voetnoot14
werd (conj.): moge worden.
voetnoot16
verstokt: stijf, onbeweeglik.
voetnoot17
Likurgus (± 820), Spartaanse wetgever van strenge leefregels en harde krijgslucht. Omtrent hem zijn veel anekdoten in omloop.
voetnoot20
steef: versterkte, bevestigde (door het volgende feit).
voetnoot23
Uit ieders aangeboren aanleg.
voetnoot24
zeker: betrouwbaar; teken: aanwijzing.
voetnoot26
onder veel (oefentuigen).
voetnoot34
lot: bestemming.
voetnoot35
zijn zinnen sleep... op: legde zich ijverig toe op.
voetnoot36
ampt: taak.
voetnoot38
twijfel slaat: twijfelt.
voetnoot39
Jakatra: vgl. bij vs. 20 van het vorige gedicht; bescheid: inlichtingen.
voetnoot42
scheppe een blijk uit: ontlene een bewijs aan.
voetnoot43
ruim moest weiden: een ruim gebied zoeken voor zijn werkzaamheid.
voetnoot44
palen: grenzen.
voetnoot45-46
Vgl. vs. 2 van het gedicht op zijn afbeelding.
voetnoot47
op ons wapenkruis: op het kussen van de magistraat, geborduurd met het stadswapen.
voetnoot50
zorgelijke: waaraan risico verbonden is.
voetnoot51
waterrecht: het recht op de heerschappij over de wateren.
voetnoot52
krans: overwinning.
voetnoot55
rechte hand: rechterhand.
voetnoot56
Kartouwen: scheepskanonnen.
voetnoot57
baren: lossen.
voetnoot59
Ten beste gaf aan: afschoot op.
voetnoot61
strekte: waart.
voetnoot65
de zelve: dezelfde; waterzucht: lust in zeevaart.
voetnoot69
Ridder Maarseveen: Joan Huydecoper; Ridder, Heer van Maerseveen, burgemeester van Amsterdam (1651-1660), raad en bewindhebber van de O.I. Compagnie te Amsterdam.
voetnoot70
Vrijheer Graaf: Cornelis de Graeff, Heer van Zuidpolsbroek (1599-1664), burgemeester van Amsterdam (1643-1662).
voetnoot71
't Gemeen: het algemeen belang.
voetnoot72
voorstaan: behartigen; ruim zoo braaf: dapperder.
voetnoot74
Zich droeg: zich gedroeg.

Vorige Volgende

Footer navigatie

Logo DBNL Logo DBNL

Over DBNL

  • Wat is DBNL?
  • Over ons
  • Selectie- en editieverantwoording

Voor gebruikers

  • Gebruiksvoorwaarden/Terms of Use
  • Informatie voor rechthebbenden
  • Disclaimer
  • Privacy
  • Toegankelijkheid

Contact

  • Contactformulier
  • Veelgestelde vragen
  • Vacatures
Logo DBNL

Partners

Ga naar kb.nl logo KB
Ga naar taalunie.org logo TaalUnie
Ga naar vlaamse-erfgoedbibliotheken.be logo Vlaamse Erfgoedbibliotheken

Over het gehele werk

titels

  • De werken van Vondel (10 dln) (WB-editie)


auteurs

  • Leo Simons

  • C.R. de Klerk

  • J. Prinsen J.Lzn

  • H.W.E. Moller

  • B.H. Molkenboer

  • J.F.M. Sterck

  • L.C. Michels

  • C.G.N. de Vooys

  • C.C. van de Graft

  • A.A. Verdenius