De werken van Vondel. Deel 7. Vertalingen uit het Latijn van Vergilius, Horatius en Ovidius
(1934)–Joost van den Vondel–
Auteursrecht onbekend|
Regelnummers proza laten
vervallen | |
[pagina 704]
| |
Inhout.1 Dianier zont Herkules hierna het hemde, dat hem, toen Lichas in eene klip hervormtGa naar voetnootr. 1 2 was, ter doot toe pijnighde, waerop hy ten hemel voer. Hierna ging Alkmene by Iöle, en 3 vertelde haer hoe Galantis in een wezelken veranderde, en zy verhaelde haer wederomGa naar voetnoot3 4 hoe de zuster in eenen boom verkeerde. Ondertusschen komt Iölaus by haerlieden, dieGa naar voetnoot4 5 door Hebe in zijne jeught herstelt was. Jupiter betoont met Eakus voorbeelt dat dit elkeenGa naar voetnoot5 6 niet gebeuren magh. Miletus voor Jupijn vlugtende, zeilt over in Azië, en teelt Biblis enGa naar voetnoot6 | |
[pagina 705]
| |
7 Kaunus, met wiens minne de zuster bevangen, aen het quijnen sloegh, en in eene bronGa naar voetnoot7 8 wechsmolt, het welk hun allen ongeloofbaer scheen, ten waere men Ifis onlangs, opGa naar voetnoot8-9 9 haeren bruiloftsdagh, van eene maeght in een mansmensch verschapen zagh. Helt Tezeus vraegde hem, die droevigh zucht: hoe is 't?Ga naar margenoot+
Wat's d'oorzaek dat gy droef den slinken horen mist?
De Kalidonsche stroom, bevlochten met rietboorden,Ga naar voetnootvs. 3
Bejegent deze vraegh bedrukt met deze woorden:
5[regelnummer]
Gy eischt voorwaer een zaek te hooren, die my smart,
En in 't verhaelen fel zal stooten tegens 't hart:
Want wie verhaelt met lust het worstelen en kampen,
Waerin hij schendigh uit het worstelperk most schampen?Ga naar voetnoot8
Ik zal 't u evenwel verhaelen op een ry.
10[regelnummer]
Ook is 't zoo schandigh niet dat iemant legge in ly,Ga naar voetnoot10
Als 't eerlyk luit in 't perk te kampen tegens eenenGa naar voetnoot11
Befaemden kryghshelt, die zoo sterk was op de beenen,Ga naar voetnoot12
En ruim 't verlies vergoede. een maeght uit konings stam,Ga naar voetnoot13
Indien misschien de naem u oit ter oore quam,
15[regelnummer]
De schoone Dianier wert aengezocht van veelen,Ga naar voetnoot15
Die, onderlinge zich benydende, om haer queelen,Ga naar voetnoot16
Ik tradt verlieft met hun in koning Eneus hof,Ga naar voetnoot17
En sprak: besté gerust uw dochter, ryk van lof,
Aen my, die haer verzoek. zoo sprak Alcides mede:Ga naar voetnoot19
20[regelnummer]
Want andren weeken voor ons beide. na myn bedeGa naar voetnoot20
En minnelyk verzoek stoft Herkules: zy zal,
Van daer de zon verryst, tot daerze in 't water vall',Ga naar voetnoot21-22
Uitstraelen door ons trou, en dappre heldenstukken,Ga naar voetnoot23
Op stiefmoêrs last volvoert, wiens wrok ons wou verdrukken.Ga naar voetnoot24
| |
[pagina 706]
| |
25[regelnummer]
Ik zey: 't waer schande dat een godt [hy was 't noch niet]Ga naar voetnoot25
Zou wyken voor een' mensch, die sterflyk is. gy ziet
Hoe ik alleen beheersch zoo veele waterstroomen,
Die krom geboogen van hunn' oorsprong nederkomen,
En bruisschen door uw lant. ik koom hier niet, gelyk
30[regelnummer]
Een verre vreemdeling, uw dochter, oir van 't ryk,
Aenzoeken, maer ben zelf een van uw lantsgenooten,Ga naar voetnoot31
En treflyk medelit van uw gebiet en sloten.Ga naar voetnoot32
Ook reken my geensins tot oneer, neen gewis,Ga naar voetnoot33
Dat Juno niet op my zoo helsch gebeeten is,
35[regelnummer]
En ik geensins het juk van haer geboôn moet draegen:
Want schoonge, o Herkles stoft, uit eigen welbehaegen,
Dat u Alkmene baerde, en kende voor haer rank;Ga naar voetnoot37
Jupyn is uw verzierde of rechte vader. dank,
Is 't waer, zyn snoepery. verkies met uw gedachtenGa naar voetnoot38-39
40[regelnummer]
Of gy Jupyn wilt uw' verzierden vader achten,
Of voor zyn' aterling en bastertzoone gaen.Ga naar voetnoot41
Alcides zagh hierop my nors en grimmigh aen,
Geduurende 't gesprek, en kon zich niet betoomen,
Maer borst dus uit: ik ben gereet u op te koomenGa naar voetnoot44
45[regelnummer]
Met deze vuisten, eer dan met een stoffers tong.
Nu win het met den mont, als ik op eenen sprong
In 't perk u overmagh. hy rant met ongenade
My schriklyk aen. ik schaem my strax na dees bravadeGa naar voetnoot48
Te deizen achterwaert, om op myn eer te staen.Ga naar voetnoot49
50[regelnummer]
Ik hadde een' mossigen zeegroenen mantel aen,
Die my belemmerde, dies smeet ik 't kleet ter aerde,
Zette arm en beenen schrap, en vuisten, bruischte en baerde,Ga naar voetnoot52
Gereet te worstelen. hy nam een hantvol zant
En smeet het my op 't lyf, en wert van myne hant
55[regelnummer]
Begruist van stof. hy loert om mynen hals en beenen,Ga naar voetnoot53-55
Terwylze huppelen, te grypen. gy zout meenenGa naar voetnoot56
| |
[pagina 707]
| |
Dat hyze vatte, die van alle kanten my
Wou matten; maer myn zwaerte en grofheit hielme vry.
Hy rantme vruchtloos aen: gelyk de stroom blyft steeken
60[regelnummer]
Op eenen hinderbeer, waerop de vaert moet breekenGa naar voetnoot60
Met groot gedruisch, terwyl 't gevaerte zwaer en vast
Om zyn zwaerwightigheit op stroom noch bruisschen past.Ga naar voetnoot62
Wy rusten eene poos, hervatten 't worstlen ysselyk,Ga naar voetnoot63
Staen schrap, en voet by voet, en dringen vast afgrysselyk,
65[regelnummer]
Getroost niet eenen voet te wyken. elk staet styf.Ga naar voetnoot65
Ik val voorover hem met al de borst op 't lyf,
En drukke hant aen hant, en hooft aen hooft bezwaerlyk.Ga naar voetnoot67
Zoo ziet men stieren op elkandere vervaerlyk
Toestooten om de schoone en aengezochte bruit.
70[regelnummer]
De kudden kyken toe, onkundigh wie den buit
En zegenryken prys van dit gevecht zal stryken,Ga naar voetnoot71
Of na de nederlaegh beschaemt den vyant wyken.
Alcides pooght vergeefs wel drywerf zich t'ontslaen
Van my, die zyne borst benaeude zwaer belaên.
75[regelnummer]
Hy duwt ten vierdemael my wech, en kreegh zyne armenGa naar voetnoot75
Weêr los, en stietme, om zich t'ontlasten en beschermen,
['k Beken het gaerne] wech met zyne sterke hant,Ga naar voetnoot77
En hingme op mynen rug, gelyk een last, in 't zant.Ga naar voetnoot78
My docht, geloofme [ik wil niet roemen, noch my loven]
80[regelnummer]
Dat een geheele bergh lagh op myn lyf geschoven.
Ik sloegh ter naeuwer noot myn zweetende armen om
Zyn lyf, en konme niet, geboogen styf en krom,
Van zulk een' strik ontslaen. hy druktme en hoortme hygen,Ga naar voetnoot83
En hinderde dat ik ter noot kon adem krygen,Ga naar voetnoot84
85[regelnummer]
En vatme by den hals, en smakt my op den gront.Ga naar voetnoot85
Ik beet in 't gulle zant met myn' beschuimden mont,Ga naar voetnoot86
En onder leggende gevoel de kracht verzwakken,
Neem al myn kunst te baet, om 's vyants kracht te knakken.Ga naar voetnoot88
'k Verkeere in eene slang, ontglippe zoo zyn hant.Ga naar margenoot+
90[regelnummer]
Toen ik myn lichaem dus aen boghten krulde in 't zant,
| |
[pagina 708]
| |
En met de scherpe tong, heel snedigh van weêrzyden,Ga naar voetnoot91
Geluit gaf, loegh de helt, en schimpte: vroegh in lyden
Verworghde ik in de wiegh twee slangen: en schoon gy,Ga naar voetnoot93
O stroom, den wreetsten draek in krachten streeft voorby,
95[regelnummer]
En geene slangen wykt; wat zytge een klein gedeelte
Der poelslang, die geen nest vol slangen week in teelte!Ga naar voetnoot96
Zy groeide door de wonde en 't bloeden weder aen.
Van hondert lyt niet een de doot haer aengedaen,Ga naar voetnoot98
Of wreekt terstont haer doot. de hals vergoet door 't snoeien
100[regelnummer]
De schade, als twee in plaets van d'afgesnede groeien.Ga naar voetnoot100
Dees poelslang, uit wiens tak een andere adder spruit,Ga naar voetnoot101
Betemde ik, stroopteze, en brogt d'afgestroopte huit
Met my tot een triomf: en hoe zult gy nu vaeren,Ga naar voetnoot102-103
Die in een looze slange u zelven durft herbaeren,
105[regelnummer]
Met loos geweer u meent te sterken, en in pynGa naar voetnoot105
U zelven valsch vermomt met dien geleenden schyn?
Zoo sprak hy, duwde my den hals toe met zyn greepen.
De keel versmachte, als met een nyptang toegeneepen.
Ik zocht zyn duimen my t'ontwringen. in dien staetGa naar voetnoot109
110[regelnummer]
Verweldight, neem ik noch een' derden vont te baet,
En schiet den schyn aen van een' stier, gespitst op stooten.Ga naar margenoot+
Hy tastme, afgrysselyk en styf staende op zyn kooten,
Met grove vuisten by den slinken horen aen,
Vervolght in 't worstelen die hem wil wederstaen,
115[regelnummer]
En buight den horen, dat hy in den gront blyft steeken,
En plofteme in het zant, en om zyn' smaet te wreeken,
Wringt fel den horen, met een forsse vuist gevat,
In stukken, rukt hem dat hy van het voorhooft spat.Ga naar voetnoot113-18
De veltgodinnen flux aen 't stoppen met haer bloemen,Ga naar margenoot+Ga naar voetnoot119
120[regelnummer]
En vrucht, en applen, en gewassen, waert te roemen,
Gelyk een heilighdom. myn horen met der spoet
| |
[pagina 709]
| |
Begrypt een' ryken schat van vollen overvloet.Ga naar voetnoot121-22
De godt verhaelde dit: en een der vlietgodinnen,
Ten jaghtreie opgeschort, als jaegers gezellinnen,Ga naar voetnoot124
125[regelnummer]
Quam hier met zwierende haervlechten om het hooft,
En discht den horen, ryk van herrefstvruchten, ooft,
En applen, in een milde en vruchtbre tyt gewassen,Ga naar voetnoot127
Ter tafel. toen de dagh de scheemring quam verrassen,
De zon ter kimme uit op den top der bergen scheen,
130[regelnummer]
Vertrok de brave jeught, elk zyner straete heen,Ga naar voetnoot130
Niet eens vertoevende tot dat het water stilde,
En 't ruisschende onweêr op den stroom bedaeren wilde.Ga naar voetnoot132
Godt Acheloüs dook in 't water met zyn hooft,
Dat, ruigh van rieten, van een' horen was berooft.
135[regelnummer]
Hy laet voortaen het hooft mismoedigh nederhangen,Ga naar voetnoot135
Om 't jammerlyk verlies des hooftcieraets bevangenGa naar voetnoot136
Van rouwe, en voort heel gaef, bedekt de slinke zyGa naar voetnoot137
Des hoofts met wilgeblaên en riet voor schimpery.
Het ondier Nessus raekt ten leste mede om 't levenGa naar margenoot+Ga naar voetnoot139
140[regelnummer]
Door Dianier, om wie hy wert van min gedreven,Ga naar voetnoot140
Toen Herkules, de zoon van Jupiter, hem vlugGa naar voetnoot141
De borst met eenen pyl van achter door den rug
Uit wraekzucht trefte: want met zyne gemaelinneGa naar voetnoot143
Op reis naer 't vaderlant, vol gloets van bruiloftsminne,Ga naar voetnoot144
145[regelnummer]
Quam aen Euenus, daer de lantstroom, op dien daghGa naar voetnoot145
Gegroeit door regen, ryst veel hooger dan hy plagh,
En stroomt met wielingen, onmooglyk door te waeden.Ga naar voetnoot147
De sterke Nessus quam by Herkules, beladen
Om zyne nieuwe bruit, geensins voor zich belaên.Ga naar voetnoot148-49
150[regelnummer]
De veerman, grof van leên, wadkundigh, sprak hem aen:Ga naar voetnoot150
| |
[pagina 710]
| |
Laet ik haer zetten door den stroom aen d'overzyde.
Alcides, ga uw' gang, zwem heen. toen gaf hy blydeGa naar voetnoot151-52
De Kalidoonsche bloem, voor stroom en hem vervaert,Ga naar voetnoot153
En dootsch in 't aengezicht, aen Nessus 't menschepaert.
155[regelnummer]
Helt Herkules, zoo zwaer de wapens 't lichaem prangen,Ga naar voetnoot155
Met zyne leeuwenhuit en koker vast behangen,
[Want knods en krommen boogh had hy met zyne hant
Gesmakt aen d'overzy des vliets op 's oevers kant]
Sprak tegens Nessus: laet ons rustigh overzetten,
160[regelnummer]
Dewyl ik ree begon. hy laet zich niet verletten,Ga naar voetnoot159-60
Noch polst den lantstroom niet waer die wat zachter gaet,
En wil zich zelven met geen' pols noch watermaet
Behelpen, om te zien waer 't maklykst vall' te waden.Ga naar voetnoot161-63
Nu was hy over, nam zyn' boogh, en hoort beladen
165[regelnummer]
De stem van Dianier, toen Nessus 't lieve pant
Verkrachten woude, ontvonkt van geilen minnebrant.Ga naar voetnoot166
De helt riep daetelyk: waer voert u 't valsch betrouwen
Op uwe snelle vlugt? o ondier, 't zal u rouwen.
Ik zegge u, geef gehoor: ontvoer ons liefste niet,
170[regelnummer]
Ons eigendom. indien gy ons het minste ontziet,Ga naar voetnoot170
Uw vaders pynrat leert schoffeeren bitter boeten,Ga naar voetnoot171
En al betroutge u op de snelle paerdevoeten,
Noch kuntge ons niet ontvliên. ik volge u op den hiel,
Niet met myn voeten, maer een wonde in uwe ziel.Ga naar voetnoot174
175[regelnummer]
Het ondier, passende op geen dreigement noch stoffen,
Wort met een' scherpen flits in zynen rug getroffen.
De weêrhaek van het punt steekt hem ten boezem uit,
Dat daetlyk uitgerukt, zoo vlieght het bloet, en spuitGa naar voetnoot178
Van voor en achter, smet hem vuil met moortvergiftenGa naar voetnoot179
180[regelnummer]
Der poelslang. Nessus schept dit bloet uit dolle driften
Ter wraeke, heet verrukt, en spreekt by zich al stil:
Wy zullen wraekeloos niet sterven: 't ga zoo 't wil.
Hy doopt zyn hemde in 't bloet, en geeft het zyn geschaekte,
Op dat verkoelde min door dees schenkaedje blaekte.
185[regelnummer]
Terwyl verloopt veel tyts, en al de werrelt spreekt
| |
[pagina 711]
| |
Van Herkles dapperheên, door stiefmoêrs haet gequeekt.
Hy was verwinner van het maghtige Echalye,Ga naar voetnoot187
En wyde op Ceneus, in zyn schoonvaêrs heerschappye,
Jupyn uit dankbaerheit een offerhande toe.Ga naar voetnoot188-89
190[regelnummer]
De Faem, d'aenbrengster, en noit snaterbekkens moe,
Verklikkende al wat beurt en niet gebeurt, en waerheit
Met logen mengende, en de duisternis en klaerheitGa naar voetnoot192
En licht te voorschyn brengt, en niet verheft tot iet,
Blaest Dianier in 't oor hoe, haer tot echtverdriet,
195[regelnummer]
Alcides met Iool zich zelven hebb' vergeeten.
De minnaerin verbaest, toen dit wert uitgekreeten,Ga naar voetnoot196
Geloofde 's mans vryaedje, en geeft in 't eerste uit schroomGa naar voetnoot197
De traenen, staende in 't oogh, den vollen vryen toom.
Zy schreit haere oogen en het hart uit, smilt van rouwe.Ga naar voetnoot199
200[regelnummer]
Ten leste spreektze: hoe wat schreie ik? deze vrouwe,
Zyn boelschap, schept slechts vreugt en wellust uit myn' druk.Ga naar voetnoot201
Wy zien ons leedt te moet; laet ons een ander stuk,Ga naar voetnoot202
Een' loozen vont by tyts, eer 't iemant ons belette,
Gaen neemen by der hant, eer deze ons bedde smette.
205[regelnummer]
Hoe zal ik klaegen, of dit zwygen? ga ik bestGa naar voetnoot205
Naer Kalidon, of toeve ik liefst in dit gewest?Ga naar voetnoot206
Zal ik ten hove uitgaen, en dit niet anders stuiten?Ga naar voetnoot207
O Meleager, ga ik liefst my zelf te buiten,
Gedenkende dat ik, uw zuster, ook uit smart
210[regelnummer]
Als zy, een wraekstuk broey, zoo groot als eenigh hartGa naar voetnoot208-10
Verongelykt bedenkt: zoo groot een kuische vrouwe
| |
[pagina 712]
| |
Met moorden van een boel vermagh uit bittren rouwe.
Haer zinnen zwindelen verbystert heene en weêr.Ga naar voetnoot213
Zy vint voor eerst geraên 't bewaerde hemt, weleerGa naar margenoot+Ga naar voetnoot214
215[regelnummer]
In Nessus bloet geverft, haer' man, van liefde dronken,
Te zenden, om hierdoor verflaeude min t'ontvonken.
Wat geeftze onweetende bo Lichas, niets bewust!Ga naar voetnoot217
De droeve geeft het hem al smeekende en ontrust,
Zich zelve ten bederve, uit yver aengedreven,
220[regelnummer]
Belast het haeren man op staenden voet te geven.
De helt aenvaerde dit onweetende onbelaên,Ga naar voetnoot221
En trekt het moortvenyn van Lernes poelslang aen.
Hy smyt het wierook in d'opgaende vlamme, stouter
Op dees schenkaedje, en giet den wynkelk op het outer.
225[regelnummer]
't Venyn wort heet. het vier versmilt de kracht in een,Ga naar margenoot+Ga naar voetnoot225
En spreit dit helsch vergift door al de klamme leên.
Hy kropt zyn weedom in, en jammeren en steenen
Door zyn hardtvochtigheit, gelyk hy plagh voorheenen:Ga naar voetnoot228
Maer als het weedom styght ver boven zyn gedult,Ga naar voetnoot229
230[regelnummer]
Stoot hy het outer om, huilt overluide, en brult,
Dat het van Eta klinkt door bosschen, beemden, landen.Ga naar voetnoot231
Nu rust hy niet, maer pooght vergeefs met beide handen
't Vergiftigh offerhemt te scheuren van zyn lyf:
Doch onder 't scheuren scheurt hy 't vel. 't gewaet blyft styf
235[regelnummer]
['t Verhael luit schendigh] aen de borst en lenden kleven.Ga naar voetnoot235
Het is vergeefs gescheurt: de leden wederstreven,
En zien gevilt, gelyk 't gebeente sterk en grof.
Het bloeden sist en kist in vier, en assche, en stof,Ga naar voetnoot238
Als gloeiende yzer, in den koelbak diep gesteeken.
240[regelnummer]
Het bloet kookt door 't venyn van 't kleet, hem aengestreeken.Ga naar voetnoot240
Het houdt geen maet. de vlam verslint het ingewant,
En 't blaeuwe zweet zypt neêr van 't lichaem in dien brant.Ga naar voetnoot242
| |
[pagina 713]
| |
De zenuwen, geblaekt en droogh, aen 't lichaem, kraeken.Ga naar voetnoot243
Het merregh smilt in 't been, verteert allengs door 't blaeken.
245[regelnummer]
Hy heft de handen op ten hemel, roept verwoet:
O wreede Juno, nu verza uw wreet gemoedt
Met onze nederlaeg. verzadigh u daer boven
Met ons bederf. verquik uw oogh, van asch bestoven,Ga naar voetnoot248
Met myne jammeren: of zoo een vyant noch
250[regelnummer]
Om zynen vyant zich ontfarm' [want ik ben toch
Uw vyant] zoo verdelgh myn ziel van pyn gemartelt,Ga naar voetnoot251
En lang gehaet, en die door alle elenden spartelt,
Waertoe haer 't nootlot schiep. ik zal op uwen wenk
De doot aenvaerden voor een treffelyk geschenk,
255[regelnummer]
Van stiefmoêrs eige hant, wie 't past ons dit te geven.Ga naar voetnoot255
Beroofde deze hant hierom Buzier het leven,Ga naar voetnoot256
Die met der vreemden bloet besmette altaer en kerk?
Ontrukte ik dan hierom Anteüs, elk te sterk,Ga naar margenoot+
Den gront der aerde, die hem steef met nieuwe krachten?Ga naar voetnoot258-59
260[regelnummer]
Heeft my 't dryvoudige gestalte des geslaghten
Gerions, in het ryk van Spanje, niet vervaert,
Noch een dryhoofdigheit des helhonts, helsch van aert?Ga naar voetnoot261-62
O krachtige armen, kost gy niet de horens breeken
Des worstelenden stiers? gansch Elis en de streekenGa naar voetnoot263-64Ga naar voetnoot264
265[regelnummer]
Van Stimfalus, en 't groot en woest Parteensche woutGa naar voetnoot265
Getuigen van uw maght. uw vroomheit praelt in 't gout
Des kostelyken riems, die Amazoone onttogen,Ga naar voetnoot267
En d'appels tuigen 't, die de draek met waekende oogenGa naar voetnoot268
Niet kon bewaeren. geen gewelt van 't menschepaertGa naar voetnoot269
270[regelnummer]
Kon my weêrhouden, noch het zwyn, dat niemant spaert,Ga naar voetnoot270
| |
[pagina 714]
| |
In woest Arkadie. het kon geen poelslang baeten
Zich op 't hergroeien en den aenwas te verlaeten
Van haer' geknotten hals, wiens kracht verdubbeleert.Ga naar voetnoot273
Wat baete my te zien den dwingelant verneêrtGa naar voetnoot274
275[regelnummer]
In Tracie, die in dat gruwelyk geweste
Zyn paerden met versch bloet van vreemdelingen meste,Ga naar voetnoot276
De krib met rompen van hun lichaemen verkropt,Ga naar voetnoot277
En dat ik dezen stal, vol ongediert' gepropt,Ga naar voetnoot278
Met al de paerden, en dien dwingelant vertrapte?Ga naar voetnoot279
280[regelnummer]
Met deze vuisten kneusde ik, toen zyn kracht verslapte,Ga naar voetnoot280
Den sterken boschleeu van Nemea, Kakus me,Ga naar voetnoot281
Het moortgedroght, waervoor de Tiber schrikte aen zee.
Ik hebbe op dezen hals den hemelkloot gedraegen.Ga naar voetnoot283
Jupyns gemael, zoo streng, wert moe van my te plaegenGa naar voetnoot284
285[regelnummer]
Met nieuwe toghten. ik bleef even onvermoeit
In 't volgen van haer' last: maer nu hier door gegroeit,Ga naar voetnoot285-86
Berytme een versche plaegh, met geen gewelt te keeren,Ga naar voetnoot287
Noch geene dapperheên, noch wapen af te weeren.Ga naar voetnoot288
Een alverteerend vier rydt door de longe heen,
290[regelnummer]
En weitme inwendigh af door alle myne leên.
Het gaet Euristeus wel: en vint men die geloovenGa naar voetnoot291
Dat d'onbepaelde maght der goden heerscht hier boven?
Zoo spreekende stapt hy gewont op Etaes kruin,
Gelyk een tyger, die met eenen jaghtspriet schuinGa naar voetnoot294
295[regelnummer]
Gedreven in de rib, dien omvoert door gehuchtenGa naar voetnoot295
En bosschen, en wiens wraek de jaeger quam t'ontvlugten.
By wylen zoutge hem zien kermen overluit,Ga naar voetnoot297
By wylen sidderen, of 't hemde van zyn huit
Afrukken, balken los en overhoop zien smyten,
| |
[pagina 715]
| |
300[regelnummer]
En tegens bergh en rots vertorent hooren kryten,
De handen heffen naer den hemel, vaders borgh.Ga naar voetnoot301
Hy ziet'er Lichas stil en bevende, en van zorghGa naar voetnoot302
In eene rotsspelonk geschoolen nederzitten.
Toen dol van weedom sprak hy, brandende van hitten:Ga naar voetnoot304
305[regelnummer]
Hoe, Lichas, brogtge uw' heer 't geschenk, dat hem vermoort?
Zult gyme moorden? hoe! maer Lichas op dat woort
Besterft, en beeft van angst, en wil met nedrigh smeeken,
De knien omhelzen, en verbaest zyne onschult spreeken,Ga naar voetnoot308
En vout de handen: maer verwoede Alcides rant
310[regelnummer]
Hem aen, en slingert den gegreepen met de hantGa naar voetnoot309-10
Dry vierwerf om en om, en smakt met kracht hem, sneller
Dan eenigh slingerschut, afgrysselyk en fellerGa naar voetnoot312
Naer 't bare Eubeesche strant. daer blyft hy tusschen luchtGa naar voetnoot313
En water hangen, styf versteven in de vlugt.
315[regelnummer]
Gelyk de regen, door den noortwint hardt bevroren,
Waeruit de sneeuvlok en de hagel wort geboren,
Op een gekluwent, en de hagel runt aen een:
Zoo styf wordt Lichas met Alcides armen heen-Ga naar margenoot+
Gesmeeten, dootsch van schrik. is 't waer 't geen d'ouden dreven,
320[regelnummer]
Geen vochtigheit is in 't verhardt gebeent' gebleven.Ga naar voetnoot315-20
Dees korte zeeklip steekt hier in d'Eubeesche wyk
Te water uit, en schynt een' menschenvorm gelyk.
De zeeliên schroomen noch dees strantklip op te treden,
Als ofze voelde, en zy heet Lichas noch op heden.
325[regelnummer]
Maer 's dondraers afkomst, groot van naem en faeme, houwtGa naar voetnoot325
| |
[pagina 716]
| |
Op Ete boomen, tot een lykvier opgebout,Ga naar voetnoot326
Beveelt dat Peans zoon, helt Filokteet, de stoker
Van 't lykvier, zich verzie met zynen boogh, en koker,Ga naar voetnoot328
En pylen, anderwerf op Priams borst gekant.Ga naar voetnoot329
330[regelnummer]
Dees steekt door Herkles last het lykhout flux in brant.
De vraetigheit der vlam ging op uit Etas weide,Ga naar voetnoot331
Daer hy de leeuwenhuit groothartigh over spreide,Ga naar voetnoot332
En zynen sterken hals ter neêr leide op de knods,Ga naar voetnoot333
Ook met geen' andren zwier, dan of hy fier en trots,Ga naar voetnoot334
335[regelnummer]
Het hooft met groen bekranst, zich zette aen offerkroezen.Ga naar voetnoot335
De vlammen neemen toe, en gaen om 't lichaem soezen,Ga naar voetnoot336
En teeren kraekende op des helts geruste leênGa naar voetnoot337
En lichaem, dat geen leet noch gloet te vreezen scheen.
De goden staen beducht, voor hem, die 't quaet kon toomen
340[regelnummer]
Op d'aerde, dat om hoogh by Jupiter vernomen,Ga naar voetnoot340
Zoo sprak hy, met een bly en helder aengezicht,
Hen aen op deze wys: o goôn, dat gy zoo lichtGa naar voetnoot342
Bezorght zyt heeft myn hart verheught, nu alle volken,
Uit dankbaerheit zyn' lof verheffen aen de wolken,
345[regelnummer]
My eeren, als hunn' heer en vader, en gy d'eer
Begunstight van myn' zoon: want schoon hy viel ter neêr,Ga naar voetnoot343-46Ga naar voetnoot346b
En hem dit wedervoer, na zoo veel brave daeden,Ga naar voetnoot347
Nochtans verbint het my, te meer om hem beladen:Ga naar voetnoot348
Doch om geen vroomen, door een ydle vrees vermant,
350[regelnummer]
Te wenden van de deught, zet rustigh dezen brantGa naar voetnoot349-50
Uit uwe zinnen. hy, zoo braef in alle stryden,
| |
[pagina 717]
| |
Zal by dit brandend vier geen scha noch hinder lyden,Ga naar voetnoot352
En dit verslint niet meer door gloeiendige vlam
Dan slechts het lichaem, dat van moeders zyde quam.
355[regelnummer]
Zyn vaders deel blyft vry van alle sterflykheden.
Het vier verslint dit niet. na'et afscheit van benedenGa naar margenoot+
Zal ik 't ontfangen in den hemel, en betrouGa naar voetnoot357
Dat dit al 't godendom verheught in ons gebou:
En of hier iemant van den hemelraet wou klaegen,Ga naar voetnoot359
360[regelnummer]
Om 's heks vergodendom, en door zyn dwers mishaegenGa naar voetnoot360
Dit Herkles weigerde door nyt en onbescheit,Ga naar voetnoot361
Die weet', zyns ondanx, dat die loon hem is bereit,
Naer zyn verdiensten. dit bewilligden de goden,
En Juno scheen hiermee te stemmen ongeboden:
365[regelnummer]
Doch zy gaf evenwel in 't ent met haer gelaet
Te kennen dat Jupyns slotrede hierop slaet,Ga naar voetnoot365-66
En hy haer had gemeent. het vier verteert al 't sterfelyk.
Niets schiet'er over van Alcides dan 't bederfelyk,Ga naar voetnoot367-68
Dat naer de moeder zwymt. de helt in 't hemelsch ryk
370[regelnummer]
Behoudt den omtrek, die den vader is gelyk,Ga naar voetnoot368-70
Als een herbore slang, die d'oude huit kan stroopen,
En weder schittren, in haer nieuwe schub gekroopen.
Zoo leefde Herkules door zyne onsterflykheit.
Toen dees de zwakke leên des doots hadde afgeleit,
375[regelnummer]
Begon hy grooter en veel heerlyker te worden,
En goddelyker en vereeuwight in zyne orden.Ga naar voetnoot371-76
d'Almaghtige verheught, verwellekomt den zoon,
Gegreepen in een wolk, en steil naer 's hemels troon,
In 't ryk der starren met vier paerden opgevaeren.
380[regelnummer]
Hierop voelde Atlas flux den hemellast verzwaeren.Ga naar voetnoot380
Euristeus, Stenels zoon, was noch geensins bedaert
Van zyne gramschap, en vervolghde, wreet van aert,
| |
[pagina 718]
| |
Den vader in zyn zaet. Alkmeen, nu out van dagen,Ga naar voetnoot382-83
Van zorgen afgemat, vont om haer noot te klaegen
385[regelnummer]
Niet een dan Iöle, waer tegens zy de weenGa naar voetnoot385
Verhaelde van haer' zoons gelede zwaericheên,Ga naar voetnoot386
De werrelt door bekent: en Hillus, noch bevangen
Met liefde, had door last des vaders haer ontfangenGa naar voetnoot387-88
In zynen arm en 't hart, uit een oprechte zucht,
390[regelnummer]
En zy ging zwanger van een overeedle vrucht,
Toen haer Alkmeen aldus bejegende en quam groeten:Ga naar voetnoot391-vlg.
'k Wensch dat de goden u met hun genade ontmoeten,
Een' lichten arrebeit verleenen, wanneer gyGa naar voetnoot393
Lucyn, de toevlugt van de baerenden, in lyGa naar voetnoot394
395[regelnummer]
En noot geraekt, bedrukt ter hulpe roept in lyden,
Die my, terwylze noch, om Junoos haet te myden,Ga naar voetnoot396
Haer stip naer d'oogen zagh, te byster lastigh viel:Ga naar voetnoot397
Want toen helt Herkules, die grootse en dappre ziel,
Ten arrebeit gedoemt, nu stont in zyn geboorte,Ga naar voetnoot399
400[regelnummer]
Na dat de tiende maent verloopen, 's hemels poorteGa naar voetnoot400
De zon uitryden liet, stont van dien overlast
Myn lyf gespannen, dat men zeggen zou, 't gaet vast
Godt Jupiter moet van dees draght de vader wezen.
Ik kon den arbeit niet verduuren: ja wy vreezenGa naar voetnoot404
405[regelnummer]
Hieraen te denken in 't verhaelen. door myn leên
Rydt noch een koude schrik. 't herdenken aen 't voorheen
Is een gedeelte van dat weedom, zonder vlaegen.Ga naar voetnoot407
'k Zat, zeven nachten lang, en zeven volle dagen,
In bittren baerensnoot, en afgepynight strek
410[regelnummer]
Myn handen naer om hoog, en schreie, by gebrek
Van kracht, Lucyn, met bey de baergoôn aen, en trilde,Ga naar voetnoot411
| |
[pagina 719]
| |
Of zyme van den bant der vrucht ontbinden wilde.
Zy quam'er wel, maer om vrou Juno aen de hant
Te gaen, en omgepraet my listigh voort van kant
415[regelnummer]
Te helpen. als dees hoort dat ik een keel opzette,Ga naar voetnoot414-15
Zet zy zich voor de deur by 't outer, en beletteGa naar voetnoot416
Het baeren, met de hant gevouwen op den buik,
En haer gekruiste knien, en toverrym, ter sluikGa naar voetnoot417-18
Gemompelt binnen 's monts, 't welk 't baeren, ree begonnen,
420[regelnummer]
Verhindert. wy in last arbeiden watwe konnen,
Verlastren zinneloos de strengheit van Jupyn,Ga naar voetnoot421
Doch vruchtloos, wenschende in die smart verlost te zyn
Van 't leven, steenen luide en bitter onder 't kermen,
Dat dit de steenen zou beweegen zich t'ontfarmen.Ga naar voetnoot423-24
425[regelnummer]
Al Tebes Jofferdom, my helpende in myn smart,Ga naar voetnoot425
Vertroostme in dezen schyn. myn weedom raekt haer hart.Ga naar voetnoot426
Galante, een dienstmaeght, zat hier met haer blonde vlechtenGa naar voetnoot427
Om op te passen, myn geboden te verrechten,Ga naar voetnoot428
En merkte hoe Lucyn, door Junoos loos bestek,
430[regelnummer]
Iet quaets broet. zy de deur en 't opgeslooten hek
Dan uit dan innegaende, en op Lucyn gebeeten,
Zagh hoe de vroetgodin, by dit altaer gezeten,
De handen, armen, en de beenen kruiswys sloot.Ga naar voetnoot433
Toen riepze: o wie gy zyt, Alkmene is uit den noot
435[regelnummer]
Van 't baeren eens verlost. verbly u met de menschen:Ga naar voetnoot435
Het gaet mevrouwe, lang gepynight, naer heur wenschen.
De vroetgodin, die veel by zwangeren vermagh,
Sprong overende, en smeet van schrik op dit gewagh
Haere armen los van een. zoo worde ik flux ontslaegen.Ga naar voetnoot439
440[regelnummer]
Men zegt Galantis loegh om datze Junoos laegen
Zoo listigh had verkloekt. de grimmige godin
Rant haere vlechten aen met een' verbolgen zin,
En sleeptze by het haer den vloer langs heene en weder.
Galantis poogende, met kracht gerukt ter neder,
445[regelnummer]
Te ryzen, wert van haer belet, die strax de leênGa naar margenoot+Ga naar voetnoot445
Hervormende, elken arm veranderde in een been.
| |
[pagina 720]
| |
Haer eerste snelheit bleef, gelykze was te voren.
De rug behiel zyn verf. de vorm is nu verloren.
Dewyl haer logentael de zwangre door dien vont
450[regelnummer]
Ten leste aen 't baeren holp, zoo baertze door den mont,Ga naar voetnoot450
En rent, gelykze plagh, door onze huizen heene.
Niet zonder steurenis verhaelde dit Alkmene,
En zuchte zwaerlyk om haer dienstmaeghts smert en ween,
Een deerlyk onheil, om haer deught en trou geleên;
455[regelnummer]
Waerover Iöle schoondochter dees bedroefdeGa naar voetnoot455
Dus dient: o moeder, gy, een al te lang beproefde,Ga naar voetnoot456
Ontstelt u om een maeght, die vreemt is van uw bloet,
En haer gedaente mist: wat zultge zeggen, moet
Ik u myn zusters smart en ongeval vertellen,Ga naar voetnoot458-59
460[regelnummer]
Hoewel het traenen en de rou verbiên te mellen?Ga naar voetnoot460
Drioop, een dochter van Echalie, bemintGa naar voetnoot461
Om haere schoonheit, was myn stiefmoêrs eenigh kint:
Want vader heeftme by een andre vrou gewonnen.
Myn halve zuster was onnozel vroegh geschonnen
465[regelnummer]
Van Febus, die van outs te Delfis antwoort geeft,Ga naar voetnoot465
En Delos erfde, dat op water dryft en zweeft.Ga naar voetnoot466
Myn zuster, dus onteert, in 't ent gelukkigh troude
Met heer Andremon, wien dit huwelyk noit roude.
Een boschkolk leght'er, dicht met loof gedekt, wiens kant
470[regelnummer]
Als duin naer boven loopt, rondom met mirt beplant.
Myn zuster, onbewust wat haer zoude overkomen,
Quam hier ter stede, om voor veltmaeghden loof van boomenGa naar voetnoot472
Te vlechten tot cieraet. de schoone, waert bemint,
Droegh eene lieve vrucht, omtrent een jaerigh kint,
475[regelnummer]
Op haeren arm, het welk zy met de borsten zooghde.Ga naar voetnoot475
By deze lustkolk, die by hitte noit verdrooghde,
Stont by geval een paersse en waterige plant,Ga naar voetnoot477
Die bloeide, en bessen droegh, gewilt van al het lant.Ga naar voetnoot478
| |
[pagina 721]
| |
Myn zuster plukt'er af een taxke met zyn bloemen
480[regelnummer]
Voor 't jonge kint [men moet dien dagh met reên verdoemen]
En ik was zelf belust te plukken: maer men zagh
Hoe uit den bloesem bloet beneên gedroopen lagh.Ga naar voetnoot481-82
Ik zagh, niet zonder schrik en angst, de takken beven:
Want oude lantliên ons noch heden reden geven,Ga naar voetnoot484
485[regelnummer]
Hoe Lotos, veltgodin, ontvliedende 't verzoekGa naar margenoot+Ga naar voetnoot485
Des tuingodts, geil van aert, der veltgodinnen vloek,Ga naar voetnoot486
Herschapen in een' boom, dien naem noch heeft behouwen.Ga naar voetnoot487
De zuster niets van haer bewust, nu vol mistrouwen,Ga naar voetnoot488
Wou wyken, en terstont de veltgodinnen gaen
490[regelnummer]
Verzoenen, maer de voet bleef vast gewortelt staen.Ga naar voetnoot489-90
Zy pooght de wortels met de handen uit te rokken,
Maer schokte alleen den top, wort schichtigh overtrokkenGa naar voetnoot492
Van onder op om hoogh. de taeie schors kleet styf
En overtrektze allengs tot aen het middenlyf.
495[regelnummer]
Toen scheurdeze de vlecht, de lokken, en de haeren,
Maer hielt niet in de hant dan eene hantvol blaeren.
De gansche kruin van 't hooft wort overdekt met blaên.Ga naar margenoot+
Het kint Amfizus, [want dien naem nam 't kleentjen aenGa naar voetnoot498
Door last van Euritus, den grootvaêr] noch in 't leven,
500[regelnummer]
Gevoelde hoe de borst verstyft geen melk wou geven.Ga naar voetnoot499-500
Ik stont en zagh bedroeft het wreede schouspel aen,
En kon myn zuster, in het uiterste belaên,
Niet helpen, en belette uit alle myn vermogen
| |
[pagina 722]
| |
Het groeien van den stam, en hing van mededoogenGa naar voetnoot504
505[regelnummer]
Met been en armen aen de groene takken vast,Ga naar voetnoot505
En wenschte, ['k zeg 't ronduit] dat my de zelve bast
Ook dekken moght. haer man Andremon, en de vader,
Te zaemen even droef, verscheenen bey te gader,Ga naar voetnoot508
En vraeghden naer Drioop. ik diendeze op hun vraegh
510[regelnummer]
En toonze Lotos. och zy kussen even graêghGa naar voetnoot510
Het warme hout. men zietze aen boom en wortel hangen.
Nu hadtge, o zuster, slechts uw aengezicht en wangen,Ga naar voetnoot512
Noch in geen' boom verkeert. zy sprengkelt noch de blaên,
Uit het elendigh lyf gegroeit, met traen op traen,
515[regelnummer]
Zoo langze kan. helaes, zoo lang de mont kan spreeken
Klaeght zuster dus, eer al de krachten haer bezweeken:Ga naar voetnoot516
Ik zweere by de goôn dat deze plaege my
Onschuldigh overvalt, en ik onschuldigh ly.
Wy leefden vry van schult: is 't logen, laet dan telkenGa naar voetnoot519
520[regelnummer]
Myn loof en groene blaên verdorren en verwelken,
De hant myn' stam ten brant afhouwen met de byl.
Neemt evenwel dit kint, dit zoontje in aller yl
Uit deze takken. geeft het aen een voester over,
En laet het menighmael in schaduw van dees lover
525[regelnummer]
De borsten zuigen, en zich onder dezen boom
Verquikken, en als 't spreekt begeere ik dat het koom'Ga naar voetnoot525-26
Zyn moeder groeten, en aldus in 't groeten huilen:
Myn lieve moeder blyft in dezen stamme schuilen.
Maer laet het kint den poel vermyden buiten druk,Ga naar voetnoot529
530[regelnummer]
Op dat het loof noch groen van boom noch takken pluk',Ga naar voetnoot530
En denke boomen zyn lichaemen van godinnen.
Vaert wel, myn lieve man, en vader, gezellinnen,
En zuster. hebtge noch medoogen met uw bloet,
Ziet datge toch myn loof, en telgh, en tak behoet
535[regelnummer]
Voor vlym en snoeimes, en geen vee de schors afweide:
En aengezien het my belet wort, nu ik scheide,
| |
[pagina 723]
| |
Naer u te buigen, koomt dan met uw aengezicht
Wat dichter. kustme, en heft myn kint, dat lieve wicht,
Een luttel op, zoo lang ik dit noch kan gevoelen.Ga naar voetnoot538-39
540[regelnummer]
Myn spraek vergaet. ik kan myn spreeklust niet meer koelen;
Dewyl de zachte schel myn' blanken hals al stil
Bekruipt, de hooge top myn hooft bedekken wil.
Ay houdt uw handen, houdt uw vingers van myne oogen.
De dorre schors, die my ten deel heeft overtoogen,Ga naar voetnoot544
545[regelnummer]
Luikt, zonder uwe hulp, myn stervende gezicht.
Hiermede zweeghze stil, en nu berooft van licht,
En wezen, en gestalt, behielden telg en takkenGa naar voetnoot547
Noch lange warmte en brant, die meer en meer verzwakken.
Terwyl ons Iöle dit deerlyk stuk vertelt,Ga naar voetnoot549
550[regelnummer]
Alkmeen het schoone kroost van Euritus, 't welk smelt
Van rou, de traenen met de hant wischt van zyn kaeken,
En zy zelf weenen moet, zoo stillen nieuwe zaekenGa naar voetnoot552
Dien jammerlyken druk: want Iölaüs, pasGa naar margenoot+
Een jongen, en wiens kin noch eerst aen 't botten was,Ga naar voetnoot553-54
555[regelnummer]
Van out in jong verkeert, quam op den drempel treden,
Wien Hebe, Junoos spruit, bewogen door gebedenGa naar voetnoot556
Van Herkles, haeren man, begaefde met deze eer:
Want toenze reet stont om te zweeren, nimmermeerGa naar voetnoot558
Na Iölaüs geen ter werrelt te vereeren
560[regelnummer]
Met deze gave, zocht dit Temis af te keeren,Ga naar voetnoot560
Met deze rede, en zegt: gansch Tebe is op de been,Ga naar voetnoot561-vlg.
En ree door burgertwist in oorelogh getreên.
Alleen godt Jupiter kan Kapaneus bederven,Ga naar voetnoot563
En twee gebroedren staet een zelve doot te sterven.Ga naar voetnoot564
565[regelnummer]
Amfiaraüs, een lantswichlaer van ontzagh,
Zal, levend zinkende in den gront uit onzen dagh,
| |
[pagina 724]
| |
Zyn schim beneden zien, de zoon den vader wreekenGa naar voetnoot565-67
Aen zyne moeder, en om 't zelve stuk, gebleeken
By ieder, godtloos en godtvruchtigh hier geschat,Ga naar voetnoot569
570[regelnummer]
Gelyk een banneling, berooft van huis, en stadt,
En zinnen, en verbaest, door rampen heengedrevenGa naar voetnoot571
Voor moeders geest, en 't spook der Razernyen beven,Ga naar voetnoot572
Tot dat de bedtgenoot den gouden halsbant [daerGa naar voetnoot573-vlg.
Zy endelyk bedroeft zyn' uitgang hel en klaer
575[regelnummer]
Op vint gesneden] eische, en hy dan met den degen
Van zynen bloetverwant helt Fegeus wort doorreegen.Ga naar voetnoot576
Kalliroë in 't ent, godt Acheloüs spruit,
Zal bidden dat Jupyn het leven ongestuit
Van haere zoons verlenge, en geensins wil gedoogenGa naar voetnoot578-79
580[regelnummer]
Dat 's vaders moort blyve ongestraft, als zy 't vermogen.Ga naar voetnoot580
Jupyn beweeght, ontzegt dan deze gave niet
Stiefdochter en zyn snaer, maer helptze uit haer verdriet,
Op dat de jonge zoons bereiken manbre dagen.Ga naar voetnoot581-83
Toen Temis oogen dit van verre komen zagen,
585[regelnummer]
En haer voorspelden, rees een onderling geschilGa naar voetnoot585
In 't godendom. elk mort waerom de maght en wil
Van jong te worden ook geene andren is gegeven.Ga naar voetnoot586-87
Auroor beklaeghde dat haer egaes tyt en levenGa naar voetnoot588
Te lang was uitgerekt. de graengodin beklaeght
590[regelnummer]
Dat haer Iäzion te grys was en bedaeght.Ga naar voetnoot590
| |
[pagina 725]
| |
Vulkaen badt, dat zyn wensch en bede niet moght faelen,
En Erichtonius zyn groene jeught herhaelen:Ga naar voetnoot592
En Venus, ook beducht voor dien aenstaenden dagh,Ga naar voetnoot593
Bidt dat Anchizes me zyn tyt herhaelen magh.Ga naar voetnoot594
595[regelnummer]
Dus yverden de goôn een ieder voor de zynen.
't Oproerige krakkeel, daer alle goôn verschynen,
Groeide aen. een ieder trok de stemmen op zyn zy.Ga naar voetnoot595-97
In 't ent sprak Jupiter: wat wil dees razerny?
Ontzietge ons, houdt uw rust. houdt op, houdt op van muiten.
600[regelnummer]
Meent iemant met gewelt het nootlot zelf te stuiten?Ga naar margenoot+Ga naar voetnoot600
Is Iölaüs tyt en oude, hier beleeft,Ga naar voetnoot601
Door kracht van 't nootlot naer zyn jeught te rug gestreeft;
De lieve zoonen van Kalliroë behoorenGa naar margenoot+
Verjongt te worden door een nootlot, hun beschoren,
605[regelnummer]
Niet door gebeden, noch door wapens, en gewelt:
En op dat gy u hier gelaeten inne stelt,
Een zelve nootlot stuurt my zelf en u te zaemen.Ga naar voetnoot606-607
Kon ik 't veranderen, 'k liet Eakus niet praemen
Met zulk een lastigh juk van hoogen ouderdom,
610[regelnummer]
Waeronder hy belast geboogen gaet en krom,
En Radamant zoude ook zyn jeught zoo lang bewaeren,
En blyven bloeien in de bloem van 's levens jaeren,
Met mynen Minos, om zyn' ouderdom beschimpt,Ga naar voetnoot608-13
Terwyl hy krom gebukt en waggelende krimpt,
615[regelnummer]
En langer niet regeert in aenzien, als voor dezen.
Dees reden van Jupyn, dien alle goden vreezen,
Beweeghdeze: niet een volharde by dien toon,
Toen ieder Radamant, en Eakus, den zoon
Des dondergodts, vermoeit van leven, hoorde klaegen,
620[regelnummer]
Ook Minos, in de bloem van zyn gewenschte dagen,
By veele volken eer om zynen naem ontzien,Ga naar voetnoot621
Was zwak en out, en most, in ste van spits te biên,Ga naar voetnoot622
Mileet, Diones zoon, op zyne jeught vermeeten,
| |
[pagina 726]
| |
En zynen vader, godt Apol, in 't licht gezeten,Ga naar voetnoot624
625[regelnummer]
Noch vreezen. Minos, die gelooft dat hy zyn lant
Bespringen woude, durf in 't blanke harnas kantGa naar voetnoot626
Zich niet verroeren, als Mileet hem komt vervaeren.
Miletus, gy zeilt heene, en meet d'Egeesche barenGa naar margenoot+Ga naar voetnoot628
Met uwe vloot, en bout in Azie eene stadt,Ga naar voetnoot629
630[regelnummer]
Genoemt naer 's bouwers naem. Ciane, preuts en prat
Op haere schoonheit, schoon van leest, en kloek en schrander,
Een trotse veltgodin, en dochter van Meander,
Die zich in kringklen om en wederomme krolt,
Baerde u twee kinders, daer zy langs den oever rolt
635[regelnummer]
Van haeren vader, twee in eene draght geboren,
En onderworpen aen een onheil, hun beschoren,
De schoone Biblis, en ook Kaunus, haeren broêr.Ga naar voetnoot630-37
Dees Biblis leert elkeen hoe zulk een dochter voer,Ga naar margenoot+
Die niet beminde als 't voeght een die zicho neer schaemde.Ga naar voetnoot639
640[regelnummer]
Zy mint den broeder niet gelyk het hart betaemde.Ga naar voetnoot640
In 't eerste kentze noch het vier niet, daerze in brant,
En rekent broeders mont te kussen geene schant,
Noch ook 't omhelzen, met den schyn van reine liefde,
En een genegenheit, die haer in 't harte griefde.Ga naar voetnoot644
645[regelnummer]
Dees min veraerde allengs. zy quam net opgetoitGa naar voetnoot645
Om hem t'aenschouwen, en in 't oogh zoo schoon als oitGa naar voetnoot646
Te schynen, en benyt die schooner uitgestreekenGa naar voetnoot647
Verschynen: en noch kentze in 't vryen haer gebreeken
Noch ook zich zelve niet, en onder dezen gloet
650[regelnummer]
Begeert noch wenschtze niet, maer blaekt in haer gemoet.
Nu zegtze heer, en laet den naem van broeder glyden.
Nu heetze Biblis: dan wil zy den naem vermydenGa naar voetnoot651-52
| |
[pagina 727]
| |
Van zuster, en nochtans ontwaekt om op te staen
Kan noch zich zelve van geen' geilen toght ontslaen
655[regelnummer]
Noch zuivren. diep in slaep verzoopen met de zinnen,Ga naar voetnoot654-55
Verschynt haer menighmael 't beminde pant van binnen.
Zy laet zich dunken datze aen broeders zyde rust,Ga naar voetnoot657
Terwyl hy legt en slaept. zy wort van minnelust
Beschaemt in haeren droom, en uit den slaep gekoomenGa naar voetnoot658-59
660[regelnummer]
Zwyght eene lange poos, en overpeinst de droomen,
En spreekt vertwyfelende aldus in haer gemoedt:Ga naar voetnoot661
Wee my elendige! wat nachtbeelt, heet van gloet,
Is my al droomende verscheenen? hoe verwensche
Ik dat dees nachtdroom kleve op my, rampzaligh mensche!Ga naar voetnoot663-64
665[regelnummer]
Wat droomen wy een' droom, die eene maeght beschaemt!
Hy blinktme schoon in 't oogh, hoewel het niet betaemt.Ga naar voetnoot666
Het lustme, en 'k zoude hem uit al myn harte en zinnen
[En zeker hy is 't waert] begeeren en beminnen,Ga naar voetnoot668
Waer hy myn broeder niet, en zeker ik beken
670[regelnummer]
Een zaek behindert dit, dat ik zyn zuster ben.
Kan ikme waekend slechts van zulk een laster speenen,Ga naar voetnoot671
My is geoorloft dus al slaepende, als voorheenen,Ga naar voetnoot672
Hem dikwyl in den droom t'aenschouwen stil en bly.
Indienge vraeght waerom. geen tuigen zyn'er by
675[regelnummer]
Een slaepende. men volght zyn lust en 't minnevoeder.Ga naar voetnoot675
Och Venus, vlugge min met uwe tangre moeder,Ga naar voetnoot676
Wat vreught genoot ik! welk een wellust in der daet!
Hoe smolt het mergh in myn gebeente in dezen staet!
Hoe minzaem kitlen my die streelende gedachten,
| |
[pagina 728]
| |
680[regelnummer]
Al was die wellust kort, en my de korte nachten
Dees vreught benydden! och och Kaunus, stont het vryGa naar voetnoot680-81
Myn' naem te wisselen! helaes hoe wel zou myGa naar voetnoot682
Dan voegen moght ik voor schoondochter van uw' vader
U groeten! Kaunus, quaemt gy ons een weinigh nader,
685[regelnummer]
Als vaders schoonzoon, och hoe voeghlyk zou dit staen!
Och of de goden het gehengden dat voortaen
Wy alle dingen in 't gemeen met lust genooten,
Behalve d'ouders, uit wier stam wy beide sprooten!Ga naar voetnoot688
Myn hooghste wensch is dat gy Kaunus, eêl van aert,
690[regelnummer]
Uit eenen hooger stam dan ik gesprooten waert.
O brave, ik weet niet wie door u een vrucht zal baeren.
Och ofwe uit eenen stam niet bey gesprooten waeren!
Gy zyt myn broeder. 't geen ons hindert blyft gemeen.Ga naar voetnoot693
Wat wil het droombeelt dan bediên, dat my verscheen?
695[regelnummer]
Wat nadruk heeft een droom? of leeraert ons de redenGa naar voetnoot695
Dat droomen nadruk heeft? wy menschen hier beneden
Zyn min gelukkigh dan de godtheên in hunn' troon.
De goden trouwen wel hun zuster zonder hoon.Ga naar voetnoot698
Zoo trout Saturnus zelf aen Opis, zyn verwante.Ga naar voetnoot699
700[regelnummer]
De vader Oceaen trout eene jonge plante,Ga naar voetnoot700
Zyn zuster Tetys, en Jupyn de donderaer
Trout Juno. alle goôn, vereenight paer en paer,Ga naar voetnoot701-702
Verstaen hun eigen recht. maer waerom styl van godenGa naar voetnoot702-703
Gepast op menschen, en hun regels en geboden?
705[regelnummer]
Elk schoeit op zyne wet, en een' byzondren leest.Ga naar voetnoot705
Verbode minne zal met kracht uit onzen geest
Gedreven werden: of kan ik dit niet verwerven,Ga naar voetnoot707
Zoo wensche ik daetelyk den bittren doot te sterven,
En op een bulster doot te leggen en gerust,
710[regelnummer]
Gebeurtme dat myn broêr my noch na'et scheiden kust.Ga naar voetnoot710
| |
[pagina 729]
| |
Genomen deze min behaeghtme in myne pynen,Ga naar voetnoot711
Zy zal integendeel hem snoot en gruwzaem schynen,
En evenwel wort hier de wil van twee vereischt.
Maer Eols zoonen, zoo men 't wikt en overpeist,Ga naar voetnoot714
715[regelnummer]
Ontzagen geensins met hun zusteren te huwen.
Maer och hoe weet ik dit? waerom, in ste van schuwen,
Dus veel voorbeelden klaer ten spiegel bygebragt?
Waerheen worde ik vervoert! o schaemtelooze kracht
Van minnevier, vertrek. laet ik myn' vollen broeder,
720[regelnummer]
Geteelt in 't zelve bedt van vader en van moeder,Ga naar voetnoot720
Niet wyder minnen dan een zuster wel betaemt.
Zoo hy verlieft, van minne en minnelust gepraemt,
My aenzocht, 'k zou misschien zyn razerny believen.
Zal ik dan dien ik om geen byslaep zoude ontrievenGa naar voetnoot724
725[regelnummer]
Nu zelf aenzoeken, en dit vergen onberaên,
My tot verkleening? zult gy niet verlegen staen,Ga naar voetnoot726
En moeten zwygen? durft gy dit ronduit belyden?
De min zal perssen: 'k zal 't vermogen, en niet myden:
Of zoo de schaemt de tong verhindre, melt myn hant
730[regelnummer]
En stomme brief al stil den onderdrukten brant.
Dit slot behaeghtme. dit beneemtme, hoe ik 't wende,
De twyfelmoedigheit. zy zet zich overende,Ga naar voetnoot731-32
En op den slinken arm wat leunende, spreekt ront:
Laet ons dees dolle min belyden met den mont.
735[regelnummer]
Laet hy 't verneemen. och waer sleepen my de zinnen!Ga naar voetnoot735
Wat vier ontvonkt myn hart hem razende te minnen!
Nu wilze bevende hem schryven met de veêr:
De pen raekt geen papier. zy schryft, verfoeit het weêr,
En wischt het uit, en dan verandertze 't geschreven,
740[regelnummer]
Verworpt het dan: dan keurt zy 't goet hem dus te geven:
Dan slingertze den brief ter neder, en staet stom:
Dan raeptze den brief van d'aerde wederom.Ga naar voetnoot738-42
Zy weet niet watze wil, en watze schynt te willen.Ga naar voetnoot743
De schaemte en stoutheit mengt zich in haer minnegrillen
| |
[pagina 730]
| |
745[regelnummer]
En troni. zuster schryftze, en schrabt dien naem weêr uit.Ga naar voetnoot745
Nu neemtze 't bladt, en schryft in 't ent tot een besluit:
De vryster, die u vryt, en langer niet kan leven,Ga naar voetnoot747
Ten zy gy 't leven schenkt, zent u, van min gedreven,
Dien brief. o schaemte! o schant! och schaemte hindert my
750[regelnummer]
Myn' naem te melden. vraeght gy wat myn ooghmerk zy?
'k Wensch dat gy naemeloos myn zaek al stil moght hooren,Ga naar voetnoot751
En Biblis naem u niet bekent waer van te voren,
Tot datze van haer bede en wensch verzekert waer.
Gy had myn hartquetsuur aen bleekheit, en gebaer,
755[regelnummer]
En mager aengezicht, en uitgekreetenene oogen,
Van traenen root beschreit, voorheene kennen mogen,
Ook 't zuchten, zonder blyk van oorzaek, en 't geween,
En aen 't omhelzen, en herkussen achtereen
Vernomen, 't welk, indien gy lette op zulke streeken,
760[regelnummer]
Geensins by 't kussen van een zuster wort geleeken:Ga naar voetnoot760
Nochtans geschiede dit [de hemelgoden staenGa naar voetnoot761
Getuigen] om my zelf, ten uiterste belaên,
Te heelen: want myn hart aen dootelyke wonden
Ging quynen, en het wert van minne al stil verslonden.
765[regelnummer]
Ik ongelukkige hebbe al een lange wyl
Gepooght 't gewelt te vliên van dezen minnepyl,
En stont meer stryts uit dan gy mooghlyk zou't gelovenGa naar voetnoot767
Dat eene dochters kracht geraeken zou te boven,Ga naar voetnoot768
En moet bekennen dat ik overwonnen ly,Ga naar voetnoot769
770[regelnummer]
En noode uw hulp verzoek in deze razerny.Ga naar voetnoot770
Gy, en geen ander, kunt die u bemint behouwen,
Of nedersmyten. kies, eer 't u en my moght rouwen,
Uit een van beide wat u lust in myn verdriet.Ga naar voetnoot772-73
Uw vyandin verzoekt uw hulp en bystant niet,
775[regelnummer]
Maer eene die u naest bestaet in bloet, en nader
U wenschte te bestaen, en zich met u te gader
Wil door een' naeuwer bant van liefde ook onderling
Verbinden, en een drift, die haer gemoedt beving.
| |
[pagina 731]
| |
Waerom dan lang gesuft? laet oude mans en gryzenGa naar voetnoot779
780[regelnummer]
Op wetten passen, en zich laeten onderwyzen,
Doorsnuffelen wat vry of ongeoorloft is,
Het recht naerspooren en bewaeren: maer gewisGa naar voetnoot782
Ons jeught voeght wulpsche min, en reukeloos te vryen.Ga naar voetnoot783
Wy weeten naeulyx noch van vryen of vermyen.
785[regelnummer]
Wy houden alles vry, en volgen, zonder hoon
Te schroomen, 't voorbeelt der onsterfelyke goôn.
Geen strenge vader, noch ontzagh en vrees voor smetten,
Noch naem, noch faem zal ons intoomen en beletten,
Behoudens dat geen stof van vrees hier zy omtrent.Ga naar voetnoot789
790[regelnummer]
Blyft onze sluikery en wellust onbekent,
De naem van broeder heeft geene achterdocht te schroomen.Ga naar voetnoot790-91
Het staetme vry met u in een gesprek te koomen
Al heimelyk, en wy ontzien niet, stil gewont,
Elkandre in 't openbaer te kussen mont aen mont,
795[regelnummer]
t'Omhelzen. luttel is 't dat hier aen komt t'ontbreeken.
Ontfarm u om de min van haer, die u komt smeeken,
En 't hart ronduit ontdekt, en niet ontdekken zou,
Ten waer de hooge noot, en minnegloet, en rouGa naar voetnoot798
Haer hiertoe perste en drong. verhoe, eer 't u moght rouwen,
800[regelnummer]
Dat d'oorzaek van myn doot werde op den zerk gehouwen.Ga naar voetnoot800
Dit schryvende zoo rust de sidderende hant
Als 't schryfbladt vol is, en gevult tot aen den kant.Ga naar voetnoot801-802
Het zegel, nat gedoopt in traenen, sluit met beven
De vuile schantvlek: want de keel was droogh gebleven.Ga naar voetnoot804
805[regelnummer]
Zy roept beschaemt een' knecht, en spreekt hem bevende aen:
Getrouwe, geef dien brief aen mynen, en beraên,
Zegt entlyk broeder. toen zy nu den knecht 't geschrevenGa naar voetnoot806-807
Toereikte, viel de brief van minne in 't overgeven
Uit haere hant. zy schrikt: want dit een voorspook scheen.
810[regelnummer]
Noch stuurdeze evenwel den brief van minne heen.
De dienaer raemt den tyt, behandight, zonder kennisGa naar voetnoot811
Van 't gruwelyk verzoek, en zulk een schande en schennis,
| |
[pagina 732]
| |
Den broeder dezen brief. de jongman stont verbaestGa naar voetnoot813
Van gramschap, smeet den brief, begonnen in der haestGa naar voetnoot814
815[regelnummer]
Te lezen, op den vloer, en naeuwelyx zyn handen
Bedwingende van fel den brenger aen te randen,
Die angstigh beefde, sprak: eerlooze stookebrantGa naar voetnoot817
Van 't geile minnevier, hou hier niet langer stant.
Vertrek uit myn gezicht, daer niemant u kan kennen.Ga naar voetnoot819
820[regelnummer]
Ontzagh ik niet myn schant te melden, my te schennen,Ga naar voetnoot820
Gy hadt dit lasterstuk met uwen hals geboet.Ga naar voetnoot821
Hy staet en siddert, melt terstont op staenden voet
Mevrou dit dreigement van Kaunus. Biblis hoordeGa naar voetnoot823
Hoe hy dit snoot verzoek haer afsloegh, en zich stoorde.Ga naar voetnoot824
825[regelnummer]
Hierover zietze dootsch om 't hooft, staet kout en kil,
En niet een lidt of 't beeft om 't afslaen van haer' wil.
Bekoomen van dien schrik, begon zy op te steeken,Ga naar voetnoot827
En naulyx konze een woort uitbrengen, en dit spreeken:
Hy heeft'er reden toe: want waerom openbaer
830[regelnummer]
Ik reukloos myn quetsuur? waerom betroude ik klaer
En in der yl myn' zin en woorden aen den simpelen
Geschreven brief? ik most myn ooghmerk eerst bewimpelen
Met dubbelzinnigheit van woorden, op dat hyGa naar voetnoot832-33
My niet beschaemen kon, en eerst ten naeste byGa naar voetnoot834
835[regelnummer]
Beproeven uit wat hoek en streek de wint quaem ruissen,
En dan met veiligheit de holle zee gaen kruissen,
Waerop ik t'onbedacht met volle zeilen vaer,Ga naar voetnoot837
Eer ik de winden kenn'. nu dryve ik blint en naer
Door scherpe rotsen, en van schipbreuke overrompelt,Ga naar voetnoot838-39
840[regelnummer]
Worde in dien Oceaen tot over 't hooft gedompelt,
Ook zonder dat ik 't schip kan wenden in gevaer.Ga naar voetnoot841
My wert door zekere voorspooken, droef en naer,
Genoegh ontraên myn min te volgen en believen,
Dewyl de brief, dien ik den brenger van de brieven
| |
[pagina 733]
| |
845[regelnummer]
Woude overleveren, zoo los ter hant uitvalt,Ga naar voetnoot845
En onze hoop verzwakt. hadde ik in dit gestaltGa naar voetnoot846
Dien dagh niet best verzet, of mynen wil? ja vroederGa naar voetnoot847
Hadde ik dien dagh verzet. gewis een godt, myn hoeder,
Wou 't door een voorspook en merktekens ons gebiên,
850[regelnummer]
Indien ik oogen hadde, om tydigh toe te zien:
En evenwel ik zelf moght dit veel nutter klaeren,Ga naar voetnoot851
Zelf tegenwoordigh hem myn dolheit openbaeren,
En niet myn opzet los betrouwen aen een bladt.Ga naar voetnoot853
Zoo zou hy 't aenzicht van zyne allerliefste nat
855[regelnummer]
En root van traenen zien. myn klaght zou meer bedryvenGa naar voetnoot855
En melden dan de pen in eenen brief kon schryven.
Ik kon, zyns ondanx, hem omhelzen, hadde hy
Myn aenzoek afgekaetst. ik konme, dus in ly,
Voor hem verneêren, kon zyn knien in 't smeeken grypen,
860[regelnummer]
En zwymen, recht als of de doot myn hart quaem nypen.
Zoo kon ik dootsch en bang hem bidden om gena.
Ik had het al bezocht. kon elk misbaer zoo draGa naar voetnoot862
Elk in 't byzonder ons niet helpen, en zyn zinnen,Ga naar voetnoot863
Zoo hardt als steen, geensins afperssen my te minnen,
865[regelnummer]
Zy hadden alle te gelyk zyn hart verzet:
De bo heeft mooghlyk op myn voordel niet gelet,
Al t'onbequaem om dit voorzichtigh uit te werken.
Hy wist niet op de luim des jongelings te merken,
Noch raemde tyt en uur als 't best gelegen quam.
870[regelnummer]
Die dingen hinderden myn zaek en minnevlam:
Want geene tygerin worp hem in woeste streeken,
Zyn hart is stael noch steen, noch lastiger te breekenGa naar voetnoot872
Dan harden diamant. hy zoogh geen boschleeuwin.Ga naar voetnoot873
Hy is verzetbaer, en men moet hem weêr uit minGa naar voetnoot874
875[regelnummer]
Aenzoeken: want zoo lang myn tyt zweeft op zyn vlerkenGa naar voetnoot875
Zal 't my niet rouwen dat ik dit zocht uit te werken:
En stont het vry een woort te haelen door den hals,
Ik hadde nutter noit dit stuk begonnen, alsGa naar voetnoot878
| |
[pagina 734]
| |
Zoo los te werk gestelt. het tweede om aen te merken
880[regelnummer]
Is 't ree begonnen streng en dapper uit te werken,Ga naar voetnoot877-80Ga naar voetnoot880
En Kaunus, op dat ik niet repp' van myn verzoek,Ga naar voetnoot881
Zet zulk een stout bestaen voor eeuwigh in het boek
Van zyn geheughnis, en ik schyn niet errenstachtigh
Hem aen te zoeken, staeke ik dit zoo nederslaghtigh,Ga naar voetnoot884
885[regelnummer]
Maer wou hem proeven of belaegen op dien voet:Ga naar voetnoot885
En 't schynt niet dat een godt my dryft door zuivren gloet,Ga naar voetnoot886
Een godt, die maghtigh is myn hart met min t' ontsteeken,
Maer eer een geile drift, alreede hem gebleeken.
Nu kan ik niet ontdoen het geene snoot van my
890[regelnummer]
Begaen is. 'k hebbe hem geschreven vrank en vry,
En aengezocht, en 't hart bevlekt. ik kan, verzoopen
In 't quaet, en om myn vuil niet hooger op te hoopen,Ga naar voetnoot892
Niet voor onschuldigh gaen. wat meer te zeggen staet,
Hier blykt een groot vergryp in wil, en in de daet
895[regelnummer]
Een klein en slecht verloop. zoo mompeltze in haer klaghten.Ga naar voetnoot893b-95
Zoo barnt een tweedraght van vertwyfelde gedachten.Ga naar voetnoot896
Terwyl 't aenzoeken haer berout ontvonkt de lust
Van aen te zoeken noch het hart, en ongerustGa naar voetnoot898
Gaet zy, verrukt van min, de middelmaet te buiten,Ga naar voetnoot899
900[regelnummer]
Geeft stof haer menighmael in dit verzoek te stuiten.Ga naar voetnoot900
Toen dit nu endeloos bleef duuren, vloodt hy snelGa naar margenoot+
Zyn vaderlant, en zulk een gruwelyk gequel,
En boude een nieuwe stadt op buitenlantsche gronden.
Men zegt Miletus kroost, aen 't razen ongebonden,Ga naar voetnoot904
905[regelnummer]
Wert hierom zinneloos, en scheurde haer gewaet,
Sloegh voor de borst met een krankzinnigh ongelaet.Ga naar voetnoot906
Nu komt haer dolheit aen den dagh. zy kan niet rusten,
En openbaert en melt haer breidelooze lusten,Ga naar voetnoot908
Verlaet het vaderlant en hof, haer tegens 't hart,
910[regelnummer]
En volght den vliênden broêr in 't zogh met bittre smart.
| |
[pagina 735]
| |
Men zegt dat Biblis wyt en zyt langs d'akkers loeide,
Gelyk een wynpaepin op Ismarus, daer 't vloeideGa naar voetnoot912
Van wynen, zy het feest om 't derde jaer herviert,Ga naar voetnoot913
En met den wynstaek holt, afgryslyk roept en tiertGa naar voetnoot914
915[regelnummer]
En schatert. Bubazus en zyn schoondochters zagenGa naar voetnoot915
Dees, van haer vliedende, heendwaelen, kermen, klaegen.
Zy dwaelt door Karien, en door de Lelegeen,Ga naar voetnoot917
Altyt in 't harrenas, en door Licye heen.Ga naar voetnoot918
Nu was zy Kragos, en Limiere, en Xantus vloeden,Ga naar voetnoot919
920[regelnummer]
En ook Chimeer voorby, die vier en vlam kan voeden,Ga naar voetnoot920
Wiens hooft een boschleeuwin, wiens staert een veltslang schynt.Ga naar voetnoot921
Hier stortge, o Biblis, neêr. het bosch verdort en quynt.Ga naar voetnoot922
Uw vlechten hangen los. gy rust ter aerde op bladen
Met mont en aengezicht. met uw geval beladen
925[regelnummer]
En treurigh, pooght u hier de Lelegeesche rey
Met haeren zachten arm, en deerlyk veltgeschrey,
De hant te bieden, op te heffen, en te streelen.
Zy raên haer menighwerf dees minnekoorts te heelen,
En troostenze, maer och haere ooren blyven doof.
930[regelnummer]
Zy legt'er stom, en vat met haere hant het loof,
Bevochtight al het gras met biggelende traenen.Ga naar voetnoot931
Het veltgodinnedom, na vruchteloos vermaenen,Ga naar voetnoot932
Stak onder heur een aêr, die nimmermeer verdrooght.Ga naar voetnoot933
Wat kon de veltrey, die op alle wyze u pooght
935[regelnummer]
Te redden, meer uit liefde, als u op d'armen torssen.Ga naar voetnoot935
Gelyk harsdruppels uit des harsbooms vette schorssen,
Of als het taeie leem zypt langs den vruchtbren gront,Ga naar voetnoot937
Of als het water, 't welk heel styf bevrozen stont,
| |
[pagina 736]
| |
Met d'aenkomste en den aêm van Levenwekker smiltenGa naar voetnoot939
940[regelnummer]
In warmen zonneschyn, en lentelucht, en stilten,
Zoo smolt ook Biblis, die geen min verduuren kon,Ga naar margenoot+
Aen eenen koelen dau van traenen tot een bron,Ga naar voetnoot942
Die heden in dit dal den naem draeght van haer vrouwe,Ga naar voetnoot943
En springende aen een'eik noch tuight van haeren rouwe.Ga naar voetnoot944
945[regelnummer]
De Lantfaem van dit nieuwe en versche wonderwerkGa naar margenoot+Ga naar voetnoot945
Waer hondert Kreetsche steên misschien met haere vlerkGa naar voetnoot946
Doorheengevloogen, zoo men korteling geen wonder
In Krete had gehoort van Ifis in 't byzonder,Ga naar voetnoot947-48
Verkeert van kunne: want de Festische landou,
950[regelnummer]
Die naest aen Krete paelt, teelt Ligdus, om zyn trouGa naar voetnoot949-50
Eerwaerdigh, en oprecht in alle zynen handel,
En onbesproken by het volk in woort en wandel.
De have staet gelyk met zynen stam en bloet.Ga naar voetnoot950-53
Hy sprak zyn zwangre vrou dus aen bedaert en zoet,
955[regelnummer]
Eer d'arbeit aenquam: och hoe wensche ik om twee zaeken
Dat gy met weinigh wee en aen een' zoon moght raeken.Ga naar voetnoot956
De dochters vallen vry wat lastiger en zuur.Ga naar voetnoot957
De sterkheit wort dees kun geweigert van natuur.Ga naar voetnoot958
Al schynt het gruwzaem: komt gy nu een maeght te baeren,
960[regelnummer]
Laet uw medoogen [ik beveel het noode] vaeren,Ga naar voetnoot960
En helpze flux van kant. zoo sprak de man, en hy
Wischt droef de traenen van de kaeken af, als zy,Ga naar voetnoot962
Die dezen last ontfing. maer Teletuze, in 't midden
Van zulk een' druk, verzuimt geensins haer' man te bidden,
965[regelnummer]
Doch ydel, dat hy toch haer hoop niet krenken zou.Ga naar voetnoot965
Maer Ligdus zwichte niet: en nu begon de vrou,
Na het voldraegen, om den last der vrucht te steenen,Ga naar voetnoot967
Als Izis voor haer bedt by duister is verscheenen,
| |
[pagina 737]
| |
In 't midden van den droom, met eenen dikken drang
970[regelnummer]
Van offerstaetsie op een rye breet en lang,
Ten minste zoo het scheen. de zilvre horen luistert
Op 't voorhooft, als de maen halfwassen, half verduistert.
Zy droegh een koningskroon van aeren op het hooft.Ga naar voetnoot958-73
Men zagh den bassenden Anubis onverdooft,Ga naar voetnoot974
975[regelnummer]
De heilige Bubast, en Apis, dicht van vlekken,Ga naar voetnoot975
Den stommen Herpokraet, die om niets los t'ontdekken,
Ons met den vinger op den mont stilzwygen leert.Ga naar voetnoot976-77
Hier wert Oziris in den ommegang ge-eert,
Noit lang genoegh gezocht. men zagh'er tamboerynen,Ga naar voetnoot978-79
980[regelnummer]
d'Uitheemsche slang. met haer slaepbaerende venynen.Ga naar voetnoot980
Toen scheen 't of Izis my [die schietende uit den droom,
En duizeligen slaep, en angstigh en vol schroom,
Den ganschen omgang zagh met opgelokene oogen]Ga naar voetnoot981-83
Dus aensprak: Teletuis, getroffen van medoogen,Ga naar voetnoot984
985[regelnummer]
Ik ben met u begaen. laet vaeren uw verdriet,
En dees bekommering. volbreng de wreetheit niet
Van uwen man, noch schroom, wanneerge door Lucyne
Van eene vrucht verlost, ontlast van alle pyne,Ga naar voetnoot988
Te koesteren, te voên het kleentje, dat gy baert.
990[regelnummer]
Ik zelf ben dees godin, die zwangeren bewaert,Ga naar voetnoot990
Benaeuden helpt, en sterkt, en koome nu verbedenGa naar voetnoot991
U helpen. gy die my gedient hebt zult met reden
Niet klaegen dat men my ondankbaer vint van aert.
Aldus vermaentze haer, die droevigh zat bezwaert.
| |
[pagina 738]
| |
995[regelnummer]
Zy streek ter kamer uit. dees minzaeme aenspraek wekte
De zwangre, nu verblyt, ten bedde uit, en zy strekte
Ootmoedigh haere hant ten hemel, en verlichtGa naar voetnoot997
Verzoekt ootmoedigh dat dit vrolyk nachtgezicht
Op waerheit uit koom'. toen haer d'arbeit quam bezwaeren
1000[regelnummer]
Komtze eene dochter, haer beminde vrucht, te baeren,
Doch zonder kennis van den vader. zy gelaetGa naar voetnoot1001
En veinst het is een zoon, en berghtze voor 's mans haet,
Beveelt het kint te voên, en dat men 't heimlyk koester'.
Hier van weet niemant dan alleen de trouwe voester.
1005[regelnummer]
Het veinzen wint geloof. de vader schenkt den goôn
Zyn offer, en vernoemt den grootvaêr in den zoon.Ga naar voetnoot1006
Het kint heet Ifis, en de moeder schept behaegen
Aan een' gemeenen naem, dien mans en vrouwen draegen,Ga naar voetnoot1008
Mits niemant over dit bedrogh te klaegen stont.Ga naar voetnoot1009
1010[regelnummer]
Het lochenen, door dien godtvruchten logenvontGa naar voetnoot1010
En list onachterhaelt, bleef jaeren lang verhoolen.
Het kint was byster schoon. men zoude in 't aenschyn doolen:Ga naar voetnoot1012
Want zaeght gy 't voor een maeght, of voor een' jongen aen,
Het kint was evenschoon, in beide welgedaen.Ga naar voetnoot1014
1015[regelnummer]
De vader ging het, na zyn dertien jaer, verloven
Aen schoone Iänte, die de schoonste ging te boven
Van 't heele Kretenland. de vader hiet Telest.Ga naar voetnoot1017
Zy waren even schoon en out. elk queet zyn bestGa naar voetnoot1018
Zich in een zelve schoole, als kloeke tytgenooten,Ga naar voetnoot1019
1020[regelnummer]
In alle kunsten. hier uit quam de min gesproten
Van wederzyde, in 't harte al evendiep gewont;
Doch in vrypostigheit en rustigheit bestontGa naar voetnoot1022
Een ongelykheit in de minnaers alle beide.
Men wachte op 't huwelyk, eer Hymen hen geleide,
1025[regelnummer]
Doch 't was geslooten, en Iänte hiel dat hyGa naar voetnoot1024-25
Haer ga zou worden, dien zy minnelyk en bly
Hier voor belonkte. nu minde Ifis, doch mistroudeGa naar voetnoot1027
| |
[pagina 739]
| |
Dat zy dien bruidegom noch eens gemeten zoude.Ga naar voetnoot1028
De maeght ontvonkt een maeght: en Ifis kermt: ik ducht,Ga naar voetnoot1029
1030[regelnummer]
Wat uitkomst wachte ik hier? och wat wanschape zucht,Ga naar voetnoot1030
Wat zorgh van nieuwe min bevangtme? wouden goden
Myn leet genezen, zy behoorden my te dooden.
Zoo niet, zy mosten my begaven met een' trek
Natuurlyk naer den styl. geen vaers heelt haer gebrekGa naar voetnoot1032-34
1035[regelnummer]
Van gade met een vaers. geen merri koelt haer minne
Met eene merrie. de ram zoekt een vriendinneGa naar voetnoot1035-36
By schaepen, en het hart volgt zyne hinde en ga.
Zoo paeren vogels, en geen wyf volght wyfkens na
In alle dieren. och ik wenschte niets te wezen:
1040[regelnummer]
En op dat Krete toch zyn toghten zou genezen
Met alle gruwelen te teelen, waer het kon,Ga naar voetnoot1040-41
Bemint Pasifaë, de dochter van de zon,
Een' stier, de vrouwekunne iet mannelyx. myn minnenGa naar voetnoot1042-43
Is, om te spreeken met bedaerde en wyze zinnen,
1045[regelnummer]
Veel doller dan haer min. noch bluschteze haer vier,
En gruwelyken brant met eenen norssen stier,
Die door een houte koey met kunst wert uitgestreeken.Ga naar voetnoot1047
Zy vont een middel, om de min des boels te queeken:Ga naar voetnoot1048
Maer schoon hier al 't vernuft der werrelt quaem by een,
1050[regelnummer]
Al quaem Dedael hier met met zyn wasse pennen heen-Ga naar voetnoot1050
Gevloogen, och wat zou die kunstenaer vermogen?Ga naar voetnoot1051
Zou zyn spitsvondigheit een maeght, tot min bewogen,Ga naar voetnoot1052
In eenen jongeling herscheppen? of Iänt
Verandren? Ifis rust. bedaer in dezen brant.Ga naar voetnoot1054
1055[regelnummer]
Gy stookt een' dwazen gloet. hier is geen' raet te vinden.Ga naar voetnoot1055
| |
[pagina 740]
| |
Gy weet wel, wiltge u niet bedriegen en verblinden,
Wat vrou Natuur gaf. sta naer 't geen uw' staet betaemt.Ga naar voetnoot1058
Bemin gelyk een maeght van eere, die zich schaemt.Ga naar voetnoot1059
Men mint op hoop. de min kan minnen aes beschikken.
1060[regelnummer]
De kunne ontzegt u dit. geen toezicht, geene schrikkenGa naar voetnoot1060
Noch zorgen voor een' man, die toeziet op zyn vrou,
Noch vader keeren u uit ongeveinsde trouGa naar voetnoot1062
t'Omhelzen uw beminde. ook slaet zy al uw smeeken
Noch vierigh aenzoek af: en noch blyft gy versteeken
1065[regelnummer]
Van 't lief genot: en of de menschen en de goôn
Arbeiden wouden, om uw min met eene kroon
Te kroonen, en haer hart te raeken en beweegen,Ga naar voetnoot1067
Noch zoutge nimmermeer geraeken aen dien zegen.
In geenen deele is nu myn wenschen vruchteloos.Ga naar voetnoot1069
1070[regelnummer]
De goden gaven my gewilligh voor altoos
Wat zy vermoghten en my gunden al te gader.
d'Aenstaende schoonvaêr zelf, en ook myn eigen vaderGa naar voetnoot1072
Bestemmen mynen wil: maer vrou Natuur alleenGa naar voetnoot1073
My tegen, sterker dan alle andre in 't gemeen,
1075[regelnummer]
Gehengt dit geenerwys. nu is de dagh voorhanden,Ga naar voetnoot1075
Zoo lang gewenscht om bly de bruiloftstorts te branden.
Ik en Iänte staen gereet naer 't bruiloftsbedt
Te treên, en paeren: maer Natuur en haere wetGa naar voetnoot1078
Ontzegtme dit. wy gaen te water min verwachten,
1080[regelnummer]
Tot aen de kin toe, om van grooten dorst te smachten.Ga naar voetnoot1079-80
| |
[pagina 741]
| |
Wat maekt Jupyns gemael, de bruiloftsleitster, hier?Ga naar voetnoot1081
Waerom stapt Hymen naer dees bruiloft met zyn vier,Ga naar voetnoot1082
Dewyl geen bruidegom de schoone bruit zal trouwen,
Die lange wenschte om eens dien blyden dagh t'aenschouwen:
1085[regelnummer]
Maer och de bruitskrans kan ons beide niet ontstaen.Ga naar voetnoot1083-85
Hiermede staekteze haer klaght, met rou belaên,
En haer ontruste ga volhardt niet min met woelen.Ga naar voetnoot1087
Zy bidt dat Hymen koome, en zy haer koorts magh koelen:
En Teletuis, beducht voor 't geene, daerze om badt,Ga naar voetnoot1089
1090[regelnummer]
Verlengde vast den tyt. dan veinstze, moede en mat
Te quynen, stelt het uit. z'ontschuldight zich met droomen
En voorspook, in den slaep by nacht haer voorgekomen.Ga naar voetnoot1091b-92
Nu vintze meer geen stof tot veinzen: en de tyt
Van 't uitgestelde feest verstrykt, en gaetze quyt.Ga naar voetnoot1093-94
1095[regelnummer]
Een enkle dagh alleen is haer noch overbleven.
Maer Teletuze, hardt van ongedult gedreven,
Rukt haere en 's dochters huif ten leste van het hooft,Ga naar voetnoot1097
Omhelst met hangend haer het outer, en belooft
Een offerhande, en bidt: och Izis, die zoo blye
1100[regelnummer]
Den Nylstroom langs, en in het groote Alexandrye
Gedient wort, daer de stroom door zeven monden vloeit,Ga naar voetnoot1100-1101
Ik roepe u aen om hulp. ontlast ons, die vermoeit
Van vreeze treuren. 'k zagh voorheene uwe ommegangen,Ga naar voetnoot1103
En kende al uwen sleep, geklank, en offerzangen,
1105[regelnummer]
En stoet, en fakkels, en herdenke, diep in rou,
Al wat uw rinkelbom en trom gebieden wou.Ga naar voetnoot1106
Dat myne dochter noch behouden is gebleven,
Ik niet in straf verviel, is ons alleen gegeven
| |
[pagina 742]
| |
Door uw waerschuwingen, en goddelyken raet.
1110[regelnummer]
Ontfarm u over ons, en zyt ons toeverlaet.Ga naar voetnoot1110
De traenen biggelden langs 't aengezicht op dees bede.
Het scheen of dees godin het outer op die rede
Beweeghde, ook hadtze het bewogen en geraekt.Ga naar voetnoot1113
d'Ontstelde kerkdeur schokt en davert dat het kraekt.Ga naar voetnoot1114
1115[regelnummer]
Haer horens blonken, als de maen. de droeve moederGa naar voetnoot1115
Noch ongerust, doch blyde, en door dit voorspook vroeder,
Streek voort ter kerkdeure uit, en Ifis, welgemoet,Ga naar margenoot+Ga naar voetnoot1117
Volght, met een trotser tret dan oit voorheen, den voetGa naar voetnoot1118
Der moeder. 't aenzicht bleef zoo blank niet als voorheenen.
1120[regelnummer]
De krachten groeien aen. 't eerste opzicht is verdweenen.Ga naar voetnoot1120
Zy ziet nu strenger uit haere oogen danze pleegh.Ga naar voetnoot1121
Het ongetoide haer hangt kort, en niet zoo leegh.Ga naar voetnoot1122
Zy heeft meer zwiers dan toenze een vroumensch wiert geboren.Ga naar voetnoot1123
z'Is nu een jongling, die een vroumensch was te voren.
1125[regelnummer]
Brengt offergaef en geur ter kerke. schept nu moedtGa naar voetnoot1125
Met vast betrouwen. elk, onsteeken met een' gloet,Ga naar voetnoot1126
Brengt offergaven naer autaer en kerk. zy stellen
Den titel kort hierby, om 't wonder dus te mellen:Ga naar voetnoot1128
De jongling Ifis schenkt den goôn zyne offerhant.Ga naar voetnoot1129
1130[regelnummer]
Hy had hun dit belooft in maeghdelyken stant.
De zon quam 's andren daeghs de poort in 't ooste opstooten,
Als Venus, Juno, met godt Hymen, feestgenooten,
By een vergaderden, en elk zyn vreught ontvout,
Daer jongling Ifis zyn beminde Iänte trout.
|
|
