Skiplinks

  • Tekst
  • Verantwoording en downloads
  • Doorverwijzing en noten
Logo DBNL Ga naar de homepage
Logo DBNL

Hoofdmenu

  • Literatuur & taal
    • Auteurs
    • Beschikbare titels
    • Literatuur
    • Taalkunde
    • Collectie Limburg
    • Collectie Friesland
    • Collectie Suriname
    • Collectie Zuid-Afrika
  • Selecties
    • Collectie jeugdliteratuur
    • Basisbibliotheek
    • Tijdschriften/jaarboeken
    • Naslagwerken
    • Collectie e-books
    • Collectie publiek domein
    • Calendarium
    • Atlas
  • Periode
    • Middeleeuwen
    • Periode 1550-1700
    • Achttiende eeuw
    • Negentiende eeuw
    • Twintigste eeuw
    • Eenentwintigste eeuw
De werken van Vondel. Deel 8. 1656-1660 (1935)

Informatie terzijde

Titelpagina van De werken van Vondel. Deel 8. 1656-1660
Afbeelding van De werken van Vondel. Deel 8. 1656-1660Toon afbeelding van titelpagina van De werken van Vondel. Deel 8. 1656-1660

  • Verantwoording
  • Inhoudsopgave

Downloads

PDF van tekst (6.91 MB)

XML (3.25 MB)

tekstbestand






Genre

proza
poëzie

Subgenre

verzameld werk
gedichten / dichtbundel
tragedie/treurspel


© zie Auteursrecht en gebruiksvoorwaarden.

De werken van Vondel. Deel 8. 1656-1660

(1935)–Joost van den Vondel–rechtenstatus Auteursrecht onbekend

Vorige Volgende

Verlossinge Van Valencyn
Door zijn Koningklijcke Hoogheit D. Joan van Oostenryck.aant.Ga naar voetnoot*

Fugat nubes, solemque reducit.

 
De Staet van 's Konings Nederlanden
 
Ontstelt, zagh over 't hooft van 't volckGa naar voetnoot2
 
Opkoomen eene donckre wolck
 
Van oorloge, en 't bederf voorhanden.Ga naar voetnoot4
5[regelnummer]
De legerspringkhaen deckte 't velt,
 
Verslont den oegst, en 't weeldigh koren,Ga naar voetnoot6
 
De lantzaet gaf den moedt verloren.Ga naar voetnoot7
 
De Welvaert vlughte voor 't Gewelt.
 
Trompetten, trommels, en kortouwen,Ga naar voetnoot9
[pagina 205]
[p. 205]
10[regelnummer]
Gebriesch van paerden, veltgeschreyGa naar voetnoot10
 
Het kryghsvolck voerden aen den rey,Ga naar voetnoot11
 
Om d'eedle Bruit van Henegouwen.Ga naar voetnoot12
 
De Stadt en legers staen in brant,Ga naar voetnoot13
 
En roock, en smoock, en buskruitnevels.
15[regelnummer]
De blixem straelt op muur, en gevels,
 
En wal. het weêrlicht over 't lant.
 
De bodem davert van den donder
 
Der elementen, die om strijt
 
Hier worstelen. het aerdtrijck splijt
20[regelnummer]
Tot zijnen navel toe van onder.
 
Het stormende onweêr duurt. De maght
 
Der Staetzucht, die den Vrede dompelt,Ga naar voetnoot22
 
De rust der weerelt overrompelt,
 
Stont tweewerf pal, en in haer kracht,
25[regelnummer]
Tot datze voelt den strijt hervatten
 
Met grooter moedt, de derde mael,
 
Waerop, voor 't schitterende stael,
 
Haer benden van elckandre spatten.
 
De Helt, na 's vyants nederlaegh,
30[regelnummer]
Gaet strijcken met de kryghsstandaerden,Ga naar voetnoot30
 
Geschut, en roof, en wagenpaerden,Ga naar voetnoot31
 
En vaeght veel steden van dees plaegh.Ga naar voetnoot32
 
Men zuchte een gansche maent, by duister,
 
In die benaeude lucht, om troost,
35[regelnummer]
Tot dat de glans van 't helder OostGa naar voetnoot35
 
Ten leste doorbrack met zijn' luister.
 
Toen quam de ZwaenGa naar margenoot* van Valencijn,Ga naar voetnoot37
 
Niet meer geschut voor dam en sluizen,Ga naar voetnoot38
 
Verheught het bloedigh Schelt afbruizen,
40[regelnummer]
Met's Oostenryckers zonneschijn;
 
Terwijl in deze blijde stralen
 
Haer buuren, Ryssel, Kameryck,
 
En 't oude Doornick, te gelijck
 
Haer' adem en haer hart ophaelen.Ga naar voetnoot44
45[regelnummer]
Zy zingt, daer zy den PRINS ontmoet,
 
En buiten d'ope poort bejegent:Ga naar voetnoot46
[pagina 206]
[p. 206]
 
O Oorloghshelt van Godt gezegent,Ga naar voetnoot47
 
Ry binnen, op 's verlosten groet.
 
Ry binnen, die aen 's Vaders kroone
50[regelnummer]
Twee perlen hechte, door beleit
 
En onverwonne dapperheit,
 
Te Napels, en te Barcelone.Ga naar voetnoot49-52
 
Longone danckt u voor uw deught,Ga naar voetnoot53
 
Herstelt in d'oude heerschappye.
55[regelnummer]
Voor uwen arm bezwijckt Turckye,
 
Dat op de zee u laegen leit.
 
Het Neêrlant bouwt zijn rust en hoopeGa naar voetnoot57
 
Op uwe vroomheit, na veel smart,
 
Onthaelt u met een danckbaer hart,Ga naar voetnoot59
60[regelnummer]
Opgaende Zon van 't droeve Europe!
 
 
 
M DC L VI.

voetnoot*
Van 1656. Volgens de tekst van de afzonderlike uitgave in plano (Unger No. 559). Het motto, ontleend aan Aeneis I, vs. 143, betekent: Hij verdrijft de wolken en voert de zon terug. In Mei 1656 kwam Don Juan van Oostenrijk, natuurlike zoon van Philips IV, aartshertog Leopold als landvoogd en Kapitein-Generaal van de Zuidelike Nederlanden vervangen. In Julie dwong hij Turenne het beleg van Valenciennes haastig op te breken, en zich naar Le Quesnoy terug te trekken. Hoewel hij Turenne niet dorst achtervolgen, schonk dit wapenfeit nieuwe moed.
voetnoot2
Ontstelt: in moeielike omstandigheden.
voetnoot4
't bederf voorhanden: de ondergang nabij.
voetnoot6
weeldigh: rijke.
voetnoot7
lantzaet: ingezetene; gaf verloren: gaf op.
voetnoot9
kortouwen: geschut.
voetnoot10
veltgeschrey: krijgsrumoer.
voetnoot11
voerden aen den rey: leidden ten dans.
voetnoot12
Zinspeling op de spreekwijze: ‘de bruid waarom gedanst wordt’, in 't biezonder toepasselik op steden die met wapengeweld gewonnen worden (Ned. Wdb. III, 1624).
voetnoot13
legers: legerplaatsen.
voetnoot22
Staetzucht: heerszucht; dompelt: ten onder brengt (Ned. Wdb. III, 2798).
voetnoot30
Gaet strijcken: gaat heen.
voetnoot31
roof: buit.
voetnoot32
vaeght: veegt, reinigt.
voetnoot35
de glans van 't helder Oost: de opkomende zon, met woordspeling: Don Juan van Oostenrijk (vgl. vs. 40 en 60).
margenoot*
[Randschrift:] Stadtswapen.
voetnoot37
de Zwaan: de stad voert een zwaan in haar wapen.
voetnoot38
geschut: tegengehouden.
voetnoot44
herademen en moed scheppen.
voetnoot46
bejegent: tegemoet zwemt.
voetnoot47
van: door.
voetnoot49-52
Don Juan heeft in 1647 het oproerige Napels opnieuw aan Spanje onderworpen, in 1652 Barcelona op Frankrijk heroverd.
voetnoot53
Longone: een plaats in Portugal, waar Don Juan een overwinning behaalde; deught: dapperheid, evenals vroomheit in vs. 58.
voetnoot57
Het Neêrlant: nl. 's Konings Nederlanden (vs. 1).
voetnoot59
Onthaelt u: haalt u binnen.

Vorige Volgende

Footer navigatie

Logo DBNL Logo DBNL

Over DBNL

  • Wat is DBNL?
  • Over ons
  • Selectie- en editieverantwoording

Voor gebruikers

  • Gebruiksvoorwaarden/Terms of Use
  • Informatie voor rechthebbenden
  • Disclaimer
  • Privacy
  • Toegankelijkheid

Contact

  • Contactformulier
  • Veelgestelde vragen
  • Vacatures
Logo DBNL

Partners

Ga naar kb.nl logo KB
Ga naar taalunie.org logo TaalUnie
Ga naar vlaamse-erfgoedbibliotheken.be logo Vlaamse Erfgoedbibliotheken

Over het gehele werk

titels

  • De werken van Vondel (10 dln) (WB-editie)


auteurs

  • Leo Simons

  • C.R. de Klerk

  • J. Prinsen J.Lzn

  • H.W.E. Moller

  • B.H. Molkenboer

  • J.F.M. Sterck

  • L.C. Michels

  • C.G.N. de Vooys

  • C.C. van de Graft

  • J.D. Meerwaldt

  • A.A. Verdenius