De werken van Vondel. Deel 8. 1656-1660 (1935)

De werken van Vondel. Deel 8. 1656-1660

(1935)–Joost van den Vondel– rechtenstatus

Auteursrecht onbekend

Vorige Volgende


De LXXII. Harpzang.Ga naar voetnoot* Quam bonus Israël Deus. Hoe goedertieren en genadigh Bejegent Jakobs Godt in smert Het zuiver en besneden hartGa naar voetnoot3 Van zijn besneên gestadigh!Ga naar voetnoot4 5[regelnummer] Te zorghlijck slipperden mijn tredenGa naar voetnoot5 Bykans op 't gladde, daer ick tradt, En gle bykans van 't rechte padt,Ga naar voetnoot7 In mijn gemoedt bestreden:Ga naar voetnoot8 Want qualijck kon ick dit gedoogen 10[regelnummer] Dat Godt den boosen vrede gont,Ga naar voetnoot10 't Geluck van zelf hun in den mont En tegen komt gevloogen.Ga naar voetnoot11-12 Zy schijnen op geen doot te passen,Ga naar voetnoot13 En leven lang. ontmoet hun iet, 15[regelnummer] Hun leedt is slechts een kort verdriet: Zy schijnen 't leedt ontwassen.Ga naar voetnoot16 Zy worstlen met geen zwaericheden, Gelijck rechtvaerdigen om laegh, Gevoelen niet de roede en plaegh, 20[regelnummer] Die 's vroomen rugh doorsneden.Ga naar voetnoot20
[pagina 406]
Dus ziet men hen het hooft opsteecken, Met onrechtvaerdigheit bekleet, En godeloosheit, die niet weet Dat Godt het quaet zal wreecken.Ga naar voetnoot23-24 25[regelnummer] Men ziet by 't onrecht hen gedyen, Gezont, en vet, en heel gerust. Zy volgen wat hun harte lust. En weeten van geen stryen. Zy spreecken stout al watze dencken, 30[regelnummer] En zien noch Godt noch menschen aen, Ontzien door lastren, daerze staen, Geensins Godts eer te krencken.Ga naar voetnoot31-32 Zy spalcken hunnen mont wijt open, Verlastren Godt om hoogh, helaes.Ga naar voetnoot34 35[regelnummer] Hun tonge scheltze hier voor dwaes Die op de Godtheit hoopen.Ga naar voetnoot35-36 Mijn volck zal hierom zich bekeeren, En zien den uitgang en het slotGa naar voetnoot38 Van 't leven, dat, vervreemt van Godt, 40[regelnummer] Dus rolt naer hun begeeren.Ga naar voetnoot37-40 Ga naar voetnoot40 Zy spraecken: hoe wort boven kennisGa naar voetnoot41 By Godt genomen van ons werck? Is Godts gedachtenis zoo sterck?Ga naar voetnoot43 O reuckelooze schennis!Ga naar voetnoot44 45[regelnummer] d'Ontruste sprack: ay sla uwe oogenGa naar voetnoot45 Op hem, en zie hoe schoon hy bloeit, Hoe 's booswichts huis dus overvloeit Van rijckdom, en vermogen.
[pagina 407]
Toen sloot hy: 'k heb dan zonder redenGa naar voetnoot49 50[regelnummer] Mijn hart gezuivert, en mijn hant Gewasschen, in onnooslen stant,Ga naar voetnoot51 Van smetten hier beneden. Ick wert den ganschen dagh gesmeeten,Ga naar voetnoot53 Gegeesselt. mijn verdriet begon 55[regelnummer] Des morgens, en de westerzon Zagh d'oogen uitgekreeten.Ga naar voetnoot55-56 En sprack ick: Godt heeft zich vergreepen In d'orden, die, om hoogh gestelt, De boozen zegent, vroomen quelt, 60[regelnummer] En plaeght, van druck beneepen: Zoo zoude ick Godts geslacht verdoemen, En eige kinders hier beneên, Die doorgaens hunne strijt volstreên. 'K zou Godt onbillijck noemen.Ga naar voetnoot57-64 65[regelnummer] Om Godts geheimraet te grondeerenGa naar voetnoot65 Bevont ick, alvoorziende Godt, Mijn brein te zwack, en stont voor 't slot,Ga naar voetnoot67 En ruste op uw begeeren:Ga naar voetnoot68 Tot dat ick in uw heilighdommen 70[regelnummer] Godtvruchtigh hoorde een slot van 't pleit, En hoe elcks uitgang boven leit, Daer d'Englen voor verstommen.Ga naar voetnoot69-72 Ga naar voetnoot72 'k Vernam hoe gladt de rijcken stonden, Hoe gy verhieft de stoute ziel, 75[regelnummer] Op datze zoo veel laeger viel Door al haer snoode vonden.Ga naar voetnoot73-76
[pagina 408]
Hoe schichtigh zijnze neêrgevallen, Met hunnen ongerechten schat,Ga naar voetnoot57-78 In asch begraven, als een stadt 80[regelnummer] Gestort met poorte, en wallen!Ga naar voetnoot78-80 Gelijck een droom voor 's wackren oogen Verdwijnt, zult gy hun beelt oock meGa naar voetnoot82 Vernietigen in 's hemels steGa naar voetnoot83 Door 't onbepaelt vermogen.Ga naar voetnoot84 85[regelnummer] Mijn hart ontstack in 't overmeeten Van uw beleit: mijn ingewant Verging. 'k beken mijn onverstant, En niets hier van te weeten.Ga naar voetnoot85-88 Ick nam uw juck op, neêrgebogen 90[regelnummer] Gelijck het domme en stomme vee. En liet my leiden heel gedwee Door uwe maght bewogen.Ga naar voetnoot89-92 Gy hieltme by den toom van reden, En leide my naer uwen eisch, 95[regelnummer] Gewellekomt in uw paleis, En hof, vol heerlijckheden.Ga naar voetnoot93-96 Wat staet my boven Godt te wenschen, En 's hemels glori, rijck van schat? Wat kan my d'aerde geven? wat 100[regelnummer] Zijn naeckte en arme menschen? Mijn leden en mijn hart bezwijcken In 't overweegen van dit goet, O Godt, mijn hart, mijn erf, mijn gloet, En lot, als d'eeuwen wijcken!Ga naar voetnoot103-04
[pagina 409]
105[regelnummer] Want wie zich blint van u verwijder, Vergaet. wie 't hart aen boelen hangt, En afgoôn, straf van Godt ontfangt, Ten spiegel van een yder.Ga naar voetnoot108 My is niet nutter dan verbondenGa naar voetnoot109 110[regelnummer] Aen Godt te blijven dagh en nacht, Mijn hoop te bouwen op zijn maght,Ga naar voetnoot111 Noit kranck noch zwack bevonden: Om al Godts wercken uit te breiden, En rijck t'ontvouwen met mijn stem 115[regelnummer] Op Sion in Jerusalem,Ga naar voetnoot115 Noit van zijn' lof gescheiden.	voetnoot* Ps. 72. voetnoot3 besneden: door tucht beheerschte. voetnoot4 besneên: besnedenen, Joden. voetnoot5 slipperden: slibberden of slipten. voetnoot7 gle: gleed. voetnoot8 toevoegsel. voetnoot10 gont: gunt. voetnoot11-12 toevoegsel; B: iniquos quos vidit prosperitate ac pace gaudere quam non merentur. voetnoot13 passen: letten; ze zijn zonder zorg voor hun dood. voetnoot16 toevoegsel. voetnoot20 doorsneden: doorstriemden. voetnoot23-24 die niet weet enz.: toevoegsel. voetnoot31-32 V: iniquitatem in excelso locuti sunt, vs. 8; lastren: schandelijke taal; daerze staen: overal waar ze zijn. voetnoot34 Verlastren: lasteren. voetnoot35-36 V: lingua eorum transivit in terra, vs. 9; B: detrahens cultoribus Dei, quasi vana sit spes eorum; scheltze: scheldt diegenen. voetnoot38 zien: letten op. voetnoot37-40 V: Ideo convertetur populus meus hic, et dies pleni invenientur in eis, vs. 10; B verklaart, dat het brave volk zich tot de overweging zal wenden (zich bekeeren) van den langdurigen voorspoed der boozen. voetnoot40 Versta: zich zoozeer volgens hun begeerten voltrekt. voetnoot41 boven: daarboven, in den Hemel. voetnoot43 gedachtenis: verstandelijke waarneming; V: scientia, vs. 11. voetnoot44 toevoegsel; reuckelooze: roekelooze. voetnoot45 't Ontruste: de zwakkeling; B: loquitur in persona infirmorum. voetnoot49 Toen sloot hy: toen, den voorspoed den boozen ziende en meenend dat God onze daden niet kent, concludeerde hij; Vondels 3de persoon maakt weinig verschil met V: Et dixi, vs. 13. voetnoot51 in onnooslen stant: onder de schuldeloozen; V: inter innocentes, vs. 13. voetnoot53 gesmeeten: geslagen. voetnoot55-56 en de westerzon enz. de avond, toevoegsel. voetnoot57-64 V: Si dicebam: Narrabo sic: ecce nationem filiorum tuorum reprobavi; vs. 15 expliceert B zoo: Si dicebam apud me, pergam narrare prosperitates impiorum quasi injustas et hanc injustitiam in Deum referre ... hoc ipso reprobravi et damnavi omnes filios Dei. voetnoot65 geheimraet: geheime raadsbesluiten; grondeeren: doorgronden. voetnoot67 't slot: het voor mij geslotene. voetnoot68 ruste: berustte. voetnoot69-72 V: Donec intrem in sanctuarium Dei, et intelligam in novissimis eorum, vs. 17; B: Donec per orationem lumen obtinerem (Godtvruchtigh hoorde) ... et intelligam solutionem quaestionis (een slot van 't pleit) in novissimis eorum (elcks uitgang) considerando Deum habere providentiam. voetnoot72 toevoegsel. voetnoot73-76 V: Verumtamen propter dolos posuisti eis, dejecisti eos dum allevarentur, vs. 18, waarbij B naar S. Hieronymus: Dum injustis dedisti magnas divitias, posuisti eos (gij verhieft) in loco ubi facile labi possent in interitum (op dat ze zoo veel lager viel) et quia non sciverunt in lubrico (gladt) caute ambulare enz. voetnoot57-78 Godt heeft zich vergreepen In d'orden, die, om hoogh gestelt: Versta: God heeft verkeerd gedaan door omhoog een orde, een regeling vast te stellen, die. voetnoot78-80 B: instar civitatis desolatae, ubi praeter ruinas nihil cernitur. voetnoot82 me: mede. voetnoot83 in 's hemels ste: de hemelsche stede, stad; V: in civitate tua, vs. 20. voetnoot84 onbepaelt: onbeperkt. voetnoot85-88 Vondel wijkt hier af van B's interpretatie dezer moeilijke V-vss: Quia inflammatum est cor meum et renes mei commutati sunt, Et ego ad nihilum redactus sum et nescivi, vs. 21-22, die volgens B Davids bekeering tot God aanduiden; overmeeten: overwegen. voetnoot89-92 V: Ut jumentum factus sum apud te, et ego semper tecum, vs. 23; volgens B bedoelt de Psalmist, dat hij van Gods mysteries even weinig begrepen heeft als een jukdier, maar dat hij niettemin God trouw wil blijven. voetnoot93-96 V: Tenuisti manum dexteram meam, et in voluntate tua deduxisti me et cum gloria suscepisti me, vs. 24, de laatste woorden licht B toe met in civitatem tuam (uw paleis, En hof). voetnoot103-04 V: pars mea Deus in aeternum, vs. 26. voetnoot108 toevoegsel; yder: werd in Vondels tijd ook met ij-klank uitgesproken. voetnoot109 niet: niets. voetnoot111 toevoegsel. voetnoot115 V: in portis filiae Sion, vs. 28.

Vorige Volgende

Over het gehele werk

titels

De werken van Vondel (10 dln) (WB-editie)

auteurs