Nederduitsch taalkundig woordenboek. E-H. I-L

[Lijden]

LIJDEN, onz. w., ongelijkvl. Ik leed, ben geleden. Gaan, voorbijgaan, een verouderd woord. Het zamengest. overlijden, weggaan, sterven, is daarvan afkomstig. Zie ook glijden. Van hier het oude lijd, lijde, een tred, een weg, en verlijden, verleden. Bij Hooft vindt men het nog, in den zin van wegsluipen, weggaan: scherpelijk acht te geeven op de geenen, die door 't

[p. 743]

winket leeden. Ook bij H. de Gr.: waer hij den snellen stroom drooghsvoets is doorgeleden. Wij bedienen ons, thands, van dit woord, om eene during, eenen voordgang des tijds uittedrukken: het lijdt lang. Het leed niet lang, of hij was er. Het is bijna eene eeuw geleden. Het leed zeven jaar, waarvoor de Ouden ook zeiden: het leden zeven jaren. Hiervoor zegt Hooft aanlijden, dat niet natevolgen is: maar 't welk niet lang aanlijden kan. In de aanverwante talen vindt men het ook. Arliuden is, bij Isidor., uitgaan. Gaan is in het goth. leithan, angels. lithan, oudhoogd. leiten, zw. lida, ijsl. leita. Hierheen behooren λιαζομαι en ελευθω, gaan, komen.