Skiplinks

  • Tekst
  • Verantwoording en downloads
  • Doorverwijzing en noten
Logo DBNL Ga naar de homepage
Logo DBNL

Hoofdmenu

  • Literatuur & taal
    • Auteurs
    • Beschikbare titels
    • Literatuur
    • Taalkunde
    • Collectie Limburg
    • Collectie Friesland
    • Collectie Suriname
    • Collectie Zuid-Afrika
  • Selecties
    • Collectie jeugdliteratuur
    • Basisbibliotheek
    • Tijdschriften/jaarboeken
    • Naslagwerken
    • Collectie e-books
    • Collectie publiek domein
    • Calendarium
    • Atlas
  • Periode
    • Middeleeuwen
    • Periode 1550-1700
    • Achttiende eeuw
    • Negentiende eeuw
    • Twintigste eeuw
    • Eenentwintigste eeuw
Nederduitsch taalkundig woordenboek. M, N. O (1804-1806)

Informatie terzijde

Titelpagina van Nederduitsch taalkundig woordenboek. M, N. O
Afbeelding van Nederduitsch taalkundig woordenboek. M, N. OToon afbeelding van titelpagina van Nederduitsch taalkundig woordenboek. M, N. O

  • Verantwoording
  • Inhoudsopgave

Downloads

PDF van tekst (4.27 MB)

Scans (450.26 MB)

ebook (6.02 MB)

XML (2.77 MB)

tekstbestand






Genre

sec - taalkunde

Subgenre

woordenboek / lexicon


© zie Auteursrecht en gebruiksvoorwaarden.

Nederduitsch taalkundig woordenboek. M, N. O

(1804-1806)–P. Weiland–rechtenstatus Auteursrechtvrij

Vorige Volgende

[Na]

NA, een voorzetsel van plaats en tijd, eenen vierden naamval beheerschende. Van plaats, wanneer het eenen toestand achter eenen persoon, of eene zaak aanduidt: na iemand inkomen. De eene na den andere. Van tijd: na de verbranding van zijn huis, kreeg hij nog dit ongeluk, dat hij, enz. Na het uitspreken van deze woorden. Zij veroverden, na een gevecht van drie dagen, twee schepen. Na een jaar kom ik weder. Na het eten. Agt weken na elkander. Na vijf uren. Na dezen zal ik dat niet doen. Somtijds komt het als een bijwoordvoor: ik heb hem voor en na gewaarschouwd. Hoe hoog waerdeert men 't, na en voor! Poot. In zamenstelling, wordt het achter andere bijwoorden geplaatst, als: achterna, hierna, daarna, waarna. Vooral plaatst men het voor zelfstandige naamwoorden, wanneer het eene opvolging der tijdorde aanduidt, als: najaar, naweide, nadorst, nakind enz. Voor werkwoorden, waar het eene werkzaamheid aanduidt, die, in orde, na eene andere, later dan eene andere, geschiedt, als: namaaijen, nameten, enz. Ook eene werking, die achter eenen persoon verrigt wordt, als: nabaffen, nakijken, enz. Ook eene strekking achter den rug van iemand, als: naloopen, najagen, naschreeuwen, enz. Eene volging van een voorbeeld, als: naschrijven, nateekenen, nabaauwen, enz. In deze zamenstelling is het een scheidbaar

[pagina 173]
[p. 173]

voorzetsel, als: naroepen, ik riep na, heb nageroepen. Eindelijk, plaatst men het voorbijwoorden, als: nadat, namaals. Na en naar werden bij de Ouden door elkander gebruikt, terwijl zij alleen de welluidendheid, of hunnen bijzonderen tongval volgden. Vondel schijnt het onderscheid tusschen na en naar het eerst ingevoerd te hebben. Thands wordt het door onze beste schrijvers in acht genomen. Het is, in oorsprong, met het volgende woord zeer na vermaagschapt.


Vorige Volgende

Footer navigatie

Logo DBNL Logo DBNL

Over DBNL

  • Wat is DBNL?
  • Over ons
  • Selectie- en editieverantwoording

Voor gebruikers

  • Gebruiksvoorwaarden/Terms of Use
  • Informatie voor rechthebbenden
  • Disclaimer
  • Privacy
  • Toegankelijkheid

Contact

  • Contactformulier
  • Veelgestelde vragen
  • Vacatures
Logo DBNL

Partners

Ga naar kb.nl logo KB
Ga naar taalunie.org logo TaalUnie
Ga naar vlaamse-erfgoedbibliotheken.be logo Vlaamse Erfgoedbibliotheken