Skiplinks

  • Tekst
  • Verantwoording en downloads
  • Doorverwijzing en noten
Logo DBNL Ga naar de homepage
Logo DBNL

Hoofdmenu

  • Literatuur & taal
    • Auteurs
    • Beschikbare titels
    • Literatuur
    • Taalkunde
    • Collectie Limburg
    • Collectie Friesland
    • Collectie Suriname
    • Collectie Zuid-Afrika
  • Selecties
    • Collectie jeugdliteratuur
    • Basisbibliotheek
    • Tijdschriften/jaarboeken
    • Naslagwerken
    • Collectie e-books
    • Collectie publiek domein
    • Calendarium
    • Atlas
  • Periode
    • Middeleeuwen
    • Periode 1550-1700
    • Achttiende eeuw
    • Negentiende eeuw
    • Twintigste eeuw
    • Eenentwintigste eeuw
It ferset (2004)

Informatie terzijde

Titelpagina van It ferset
Afbeelding van It fersetToon afbeelding van titelpagina van It ferset

  • Verantwoording
  • Inhoudsopgave

Downloads

XML (0.61 MB)

tekstbestand






Genre

proza

Subgenre

roman
vertaling


In samenwerking met:

(opent in nieuw venster)

© zie Auteursrecht en gebruiksvoorwaarden.

It ferset

(2004)–Harmen Wind–rechtenstatus Auteursrechtelijk beschermd

Vorige Volgende
[pagina 54]
[p. 54]

25

‘Dalik nei ús trouwen, op 6 oktober '43, kamen wy by Femke har suster yn, Wil en Jelmer. Mar doe't Fam nei in pear moanne swier rekke, wie Wil net mear te rissen.

In bern derby, dat koe gjin kant út. Ik wie op it lêst ûnderdûker, hoest it ek beseachst. Se ferwiet ús ûnferantwurdlik gedrach. Afijn, har âlden hiene mear begryp, dus dat wie ús folgjend adres. Har heit, Sjoerd, wie in lyts mantsje, mar benaud wie er net.’

♦

Har heit, Sjoerd. Myn bewûndere pake. Trije neefkes fan myn jierren wienen nei him ferneamd. Om se útinoar te hâlden neamde ik harren Wite, Swarte en Brune, nei de kleur fan har hier. Us mem fertelde ferhalen oer pake út de tiid doe't dy noch jong wie, wylst ús heit digerjend mei twa fingers by de noas lâns wreau.

 

De pake fan in freon wie weirekke. Yn 'e opkeamer moast trije nachten by de bier wekke wurde. De freonen lieten har as frijwilligers ynskeakelje. Sjoerd kaam ek oan bar. Hy hie sein dat it him neat die en se woenen him ris moai te fiter ha. Ien fan harren gong op it plak fan 'e deade yn de kiste lizzen. Midden yn 'e nacht siet Sjoerd sa'n bytsje te sûzeboljen met in skjin slokje by de oaljelampe, doe't hiel stadich it lid iepen kreake. It lyk spruts mei in grêfstim:

‘It past jo net om hjir by in opbiere deade oan 'e drank te gean.’

Sjoerd hie net folle betinktiid nedich:

‘It past in deade noch folle minder om dêr wat fan te sizzen!’

Hy treau it lichem werom op syn plak en sloech mei in klap it deksel del.

[pagina 55]
[p. 55]

As lytse winkelman ferkocht pake, hoewol't er ‘fjoer en flam op sterke drank tsjin’ wie, foar need wolris in flesse jenever ûnder de toanbank. Mar dat die er allinne oan beurtskippers, dy't flak foar de winkel oanleinen, soms wol trije of fjouwer skûtsjes efter elkoar, om't sneins de brêge net draaid waard.

 

Syn berop nei slutingstiid wie leedoansizzer. Optoaid mei in kreaze swarte bolhoed - de garibaldi, sei mem - en in swarte lekkense jas mei sulveren kwasten, makke er nei in stjergefal syn rûnte troch it doarp.

Ut namme fan de neibesteanden diel ik jo mei dat yn 'e nacht fan tiisdei op woansdei, sân april lêstlyn, moarns om fjouwer oere tweintich, it tydlike mei it ivige ferwiksele hat: Gerben Lammertsma, yn libben mollefanger en turfskipper. De beïerdiging sil plak fine op sneon tsien april, yn oansluting op 'e útfearttsjinst om twa oere yn de neimiddei, foargonger dûmny Garitzoon. Gelegenheid ta roubeklach yn it Andringahûs, fan in healoere foar de tsjinst ôf. Sis it fierder.

Ik makke pake yn dy glânsrol ferskate kearen mei, út 'e gong wei, troch de skreef tusken heit en mem. Hy stie der ymposant by. Streekjebroek ûnder dy jas út, bolhoed by it deklamearjen fan de tekst bewegingleas yn 'e rjochterhân foar de bûk. Garibaldi. De earbiedweardige dea. It wie earnst. Hy hie ús noait earder sjoen.

 

Pake hie in frou dy't him foar misstappen hoede. Syn stal koe wol twa kear yn dat fan Beppe Richt. Har griis hier wie lang en ticht, hy hie in plasse sa glêd as in opwreaun earizer. As in ‘reizger’ it winkeltsje ynstapte, dy't allegear frjemde artikels oanprize en him wiisde op 'e nije tiid en de nije winsken, wie er warleas. De man notearre iverich yn syn boekje de bestellings dy't er sels opjoech. Flak foar't er triomfearjend paden meitsje soe, ferskynde Richt yn de keukensdoar, readhite holle, skom oan de earmtakken ta, de sunlightklopper noch yn 'e hân.

‘Jou my dat boekje ris even oan.’ Se die as lies se en ropte it bledsje derút.

[pagina 56]
[p. 56]

‘Dat ha wy net nedich, wol Sjoerd?’ Hy skodholle tankber.

Sadree't de winkelskille efter de ôfgong fan de fertsjintwurdiger wer ta rêst kommen wie, sette pake in tapaslike psalm yn:

 
W' ontkwamen haast des vogelvangers net,
 
den lozen strik, tot ons bederf gezet.

♦

Foar in spultsje as Hop hop hynke moast ik ek net by ús heit wêze, dat die ik mei pake.

 
Hop hop hynke
 
nei Ljouwert om in pynke,
 
nei Snits om in witebrea,
 
ride my alle hintsjes dea,
 
op ien nei, op twa nei.
 
op ús lytse Hessel nei.

Syn knibbels wiene it hynder dat earst rêstich stapte, mar al gau begûn te draven en op it lêst wyld fjouwere. Mei de tonge klakte er de hoefizers. Ik hipte, wylst er myn boppe-earmen lichtsjes beethold, op en del, en sprong heech op as it op 'e rin gong, mar op in ûnferwachts momint wie de hynsterêch by it delkommen ynienen ferdwûn en foel ik, fertrage troch syn heinende hannen, tusken syn sprate skonken op 'e grûn.

Kjel seach ik omheech yn syn ferheard gesicht. En dan laken wy en holp er my wer yn it seal foar in nije rit.

 

Ik hie in houten hynderke op tsjiltsjes oan in toutsje. Wyt, mei swarte plakken, as in ko. It hite Kedde. Mei pake mocht ik Edammer tsizen helje op it fabryk.

(Myn neefke út Den Helder fûn it frjemd dat wy seinen: it fabryk en de bosk, it brief en de ein, it wang en de holle. Dat doogde

[pagina 57]
[p. 57]

neffens him net. It kaam net by him op dat it Hollânsk der ek wolris by troch wêze koe.)

Dy tsiis ferkocht er yn it winkeltsje. Kedde folge ús nuet. Oant de molkauto der efterút oerhinne ried. Alle fjouwer poaten wiene brutsen, ik luts oan it toutsje allinne it plankje nei my ta. Der sieten noch twa ferbûgde tsjiltsjes oan. Wiken oanien woe ik net mear mei pake te rinnen en it hynsteriderspultsje hie ik ek gjin nocht mear oan. Ik wie bliid dat ús heit gewoan die wat grutte minsken hearden te dwaan.

 

Us mem fertelde my dat pake, doe't dy noch in lyts jonkje wie, ‘sa âld as do no’, foar it earst te swemmen gong, of eins allinne te poatsjebaaien, yn in ûndjippe bocht fan de Boarn bûten it doarp. Hy klaaide him spierlike neaken út en stapte it wetter yn. Doe't in freontsje frege: ‘Hea, Sjoerd, hasto gjin swembroek?’ antwurde er: ‘Nee ju, dat hoecht net, ik hâld my wol oan 'e reiden fêst.’

‘Echt wier?’ frege ik.

‘Echt wier,’ lake se.

En dochs hold ik doe wer in bytsje mear fan him.


Vorige Volgende

Footer navigatie

Logo DBNL Logo DBNL

Over DBNL

  • Wat is DBNL?
  • Over ons
  • Selectie- en editieverantwoording

Voor gebruikers

  • Gebruiksvoorwaarden/Terms of Use
  • Informatie voor rechthebbenden
  • Disclaimer
  • Privacy
  • Toegankelijkheid

Contact

  • Contactformulier
  • Veelgestelde vragen
  • Vacatures
Logo DBNL

Partners

Ga naar kb.nl logo KB
Ga naar taalunie.org logo TaalUnie
Ga naar vlaamse-erfgoedbibliotheken.be logo Vlaamse Erfgoedbibliotheken