It ferset

[p. 68]

32

Us mem hie efkes troch de doar west by in âldfaam op jierren, Martsje Skiep. Geregeld brocht se har in pantsje sop. Wy sieten al by de tafel. Martsje hie altyd in winkeltsje hân yn jern, bân, spjelde- en knopeguod. Dêr wie in ladekast fan oerbleaun dy't rinteleas by har yn it hok stie.

‘It ding nimt allinne mar plak yn,’ sei ús mem, wylst se de ierpels opskepte. ‘Martsje woe ha, wy soenen dy kast mar oernimme.’ Heit fielde der neat foar.

‘Wat moatte wy mei dat ding. Wy ha der likemin plak foar.’

‘Mar ik ha har tasein datsto him fan 'e middei ophelje soest.’

‘Gjin sprake fan! Do kinst wol mear tasizze. Wat ha wy mei Martsje Skiep te skaften?’

Skafte, dat die ús heit yn 'e keet, op it krewei, mei de boufakkers om in lange smoarge tafel. Nee, dêr hearde Martsje net tusken. Mem sei neat mear. Heardest allinne noch it tikjen en skrabjen fan izer op stien, kôgjen en slokken.

Doe't ús heit de lêste leppel sûpenbrij nei de mûle brocht, stie dêr ynienen Martsje op 'e drompel. Ik fûn har in bytsje nuver, mei dat sabeare fruit op it huodsje en dy deade foks om 'e hals. Se sei:

‘Nim my net kwea ôf dat ik jim samar oer 't mad kom, mar de kast stiet klear. Ik ha him noch efkes úthimmele en de laadsjes apart set. Hoe let hellet Homme him op? Ik freegje it mar efkes, yn ferbân mei myn knipperke...’

Ik seach nei heit. De leppel bleau healwei hingjen. Hy sykhelle en antwurde:

‘Rekkenje mar op in oere of fiif.’

Dêr begriep ik neat fan.

‘En krekt sei heit noch: Wat ha wy mei Martsje Skiep te skaften!’ De âlde frou yn de doariepening ferstive. Doe kearde se har sa hommels om dat de foksekop opsprong.

[p. 69]

‘Ik hear it al...’ Har stappen hammeren troch it gonkje. De foardoar sloech ticht. Us heit wie wyt om 'e holle.

‘Blinder jonge, wannear learsto noris watst sizze en swije moatst.’

♦

Yn syn aginda fan '92 trof ik in pear dagen lyn de oantekening: Wij zijn besloten niet in het huisje van Martje te gaan.

In Wisch-útdrukking. Mear noch as it ûnderstreekjen betsjut dat ‘zijn’ de stelligens. Sa is it. Ut. Wêrom soe er de wrâld dy't er yn fjirtich jier oant de lytste details ta nei syn hân set hie, ferlitte?

Trije wike letter skriuwt er, sûnder streek dizze kear:

Er nog eens over gesproken. Eens geworden. Het moet maar wezen. We nemen een optie en zetten ons huis in de krant.

‘Het moet maar wezen.’ Fersoening mei it lot.

Us mem har oertsjûgingskrêft (‘heit hat folslein gelyk’) hie syn ferset brutsen. Yn minder as twa moanne wie de gebedsferhearring ferkocht en koene se ferhúzje. Mar it nije, geryflike wenninkje, it lot út 'e lotterij, bleau foar ús heit oan 'e dei fan hjoed ta ‘it húske fan Martsje’.