Skiplinks

  • Tekst
  • Verantwoording en downloads
  • Doorverwijzing en noten
Logo DBNL Ga naar de homepage
Logo DBNL

Hoofdmenu

  • Literatuur & taal
    • Auteurs
    • Beschikbare titels
    • Literatuur
    • Taalkunde
    • Collectie Limburg
    • Collectie Friesland
    • Collectie Suriname
    • Collectie Zuid-Afrika
  • Selecties
    • Collectie jeugdliteratuur
    • Basisbibliotheek
    • Tijdschriften/jaarboeken
    • Naslagwerken
    • Collectie e-books
    • Collectie publiek domein
    • Calendarium
    • Atlas
  • Periode
    • Middeleeuwen
    • Periode 1550-1700
    • Achttiende eeuw
    • Negentiende eeuw
    • Twintigste eeuw
    • Eenentwintigste eeuw
It ferset (2004)

Informatie terzijde

Titelpagina van It ferset
Afbeelding van It fersetToon afbeelding van titelpagina van It ferset

  • Verantwoording
  • Inhoudsopgave

Downloads

XML (0.61 MB)

tekstbestand






Genre

proza

Subgenre

roman
vertaling


In samenwerking met:

(opent in nieuw venster)

© zie Auteursrecht en gebruiksvoorwaarden.

It ferset

(2004)–Harmen Wind–rechtenstatus Auteursrechtelijk beschermd

Vorige Volgende
[pagina 276]
[p. 276]

10

Op 'e weromreis jout Jacob heech op fan de ynderlike krêft en warberens fan syn pake. Hy hat de skerpe kantsjes der wat ôf slipe.

‘Kinst wol hearre dat er him der net by deljout en hy is it ek alhiel net iens mei de behanneling dêre.’

‘Ha,’ seit er. En hy prúst in pear kear fûl efterinoar.

Doe't ús mem stoar, siet er yn Gallup, New Mexico tusken de yndianen, as sechtjinjierrige exchange-student. Hy die dêr it lêste jier fan de high-school en skreau pake in gefoelich brief.

Ik mis beppe ook, maar nu ze is overleden, is ze opeens net zo dicht bij u als bij mij. Haar leven is compleet, zij is geworden wat ze geloofde, zij is bij God, wij zijn nog onderweg. Folge noch in gedicht oer de leafde, mei as refrein:

 
Vaak houd je van elkaar zolang je elkaar ziet,
 
maar voor echte liefde is de dood het einde niet.

Us heit wie yn triennen. Hy hong it brief mei in dûker op yn 'e keamer, neist de skuorkalinder.

Hy wist net dat Jacob by in evangelyske gastfrou wenne en it berjocht tegearre mei har gearstald hie. Fan har frommens moast er nammers net folle ha. Hy seit dat no nochris, as ik deroer begjin.

‘It hat gjin doel en leau yn eat fan boppen. Komt it net út dysels, dan kinst der neat mei.’

‘Mar watsto yn dat brief skreaust, doe't beppe ferstoar, miendest dat dan net?’

‘Jawis wol, mar ik sei it yn 'e taal fan pake.’ Wer stûket syn azem en prúst er triennen yn syn eagen. Mei twa fingers wriuwt er oer de noas.

De taal fan pake. Ik moat tinke oan myn pake, Sjoerd, syn ferhalen. Hy snút him út en seit:

‘Soest him helpe wolle. Hy sjocht der iensum út.’

‘Tinkst dat er God kwyt is?’ Ik skrik fan myn fraach, hoe kin ik dit Jacob freegje?

[pagina 277]
[p. 277]

Hy sit al rjochtop.

‘Ik tink dat de measte minsken yn God leauwe om't se net yn harsels leauwe. Om't se bang binne foar harsels.

‘Foar harsels? Ik soe earder sizze: foar elkoarren, foar it ûnbekende, rampen of sa.’

Hy skodhollet.

‘Nim no dy ûnsinnige fragen: wêrom hat God dit of dat... de dea fan in bern bygelyks, of de joadeferdylging yn konsintraasjekampen, net tefoaren kommen? Sokke minsken wolle in yngriper, in regisseur. Se wolle beskerme wurde, benammen tsjin harsels. Se wolle aktearje yn in stik dat fêstleit. Se hoopje dat, as it út is, de deaden hân yn hân mei har moardners nei de râne fan it toaniel rinne om it applaus en de blommen yn ûntfangst te nimmen.’ Hy skoot hinne en wer. Ik sjoch dat er him opwynt. Hy siket nei wurden.

‘Mar se leauwe dochs dat it kwea straft wurdt?’

‘Net as se alle kwea op ien grutte heap smite en elkenien opsealje mei deselde oanberne sûndigens dy't dêrnei mei de ien of oare skuldbelidenis en in berop op Jezus ôfkocht wurdt. Net wat ien op syn gewisse hat, wurdt him sadwaande kwea-ôf nommen, mar dat er net leaut yn dat ôfkeapjen. En goed of fout wurde sa hieltyd minder in eigen ferantwurdlikheid.’ Hy wachtet even. Tinkt er nei? Dan seit er:

‘Wa't syn skuld ferliest, ferliest ek syn grutskens. Dy is himsels kwyt.’ Hy sjocht my fansiden oan. ‘Soe't net?’

Ik fyn him slim folwoeksen ynienen.

 

Foarby Staphorst riist de wettertoer op dêr't boppe-yn, yn it wetterreservoir, in restaurant oanlein wurdt. Myn eachopslach omheech fangt de waaksende moannesikkel yn in wolkewek. Jacob is noch net klear.

‘Konsintraasjekampen... wurde dochs betocht en ûnderholden troch minsken dy't de kar hiene om wat oars te bouwen? Minsken ha har frijheid. Se kinne kieze, ek foar in systeem, in lieder, in

[pagina 278]
[p. 278]

diktator dêr't se neat mear ûnder te sizzen ha. Se moátte kieze, en elke kar hat konsekwinsjes. Wa't belang hat by in regisseur dêrboppe, dy wol fan syn frijheid ôf.’

‘En de dea fan dat bern dan, dêrsto it sakrekt oer hiest?’

Hy skytskoarret. ‘Dat hinget der fan ôf. Alders ha in ferantwurdlikheid... Mar ek in bern hat in wil, de frijheid om ferkearde dingen te dwaan. It kin fansels ek siik wurde, of bûten syn skuld ferûngelokje of sa. Dat it goed gean kin of beroerd, dat heart no ienris by it libben. Allinne wa't dea is, rint gjin risiko...’

‘Trouwens,’ docht er der dimmen oan ta, ‘stel dat God wat foarkomme soe, dan komt net ien dêr dochs efter?’

‘Hoe bedoelst?’

‘No, wat foarkommen wurdt, dat komt net foar, ik bedoel dat bart net. Hoe kinst it dan witte?’

In skel ferljochte Shellwrâldsje, dêr't lju yn hinne en wer drave of mei de hân om de revolvergryp nei de teller stean te sjen, sjit foarby. It folgjende momint slacht de nacht wer foar master op. In rûch wolkemassyf mei in fersulvere râne. Wy ride Swol foarby. Jacob praat foar him út.

‘Kinst neat fan God witte. God kenne is God meitsje. Ik ha genôch oan mysels. En oan 'e minsken dy't ik ken... fan wa't ik hâld. As pake dy hege God kwyt is, syn tekst, syn rol yn dat stik, sil er him wol ûngelokkich fiele, skuldich miskien wol... Mar soe er sa net tichter by himsels komme?’

Myn rjochterhân streaket, hiel koart, syn nekke.

 

Wy ride oer de Iselbrêge. De moanne draaft oer it wetter yn in pear sekonden nei de oare kant en stiet dan wer heech oan de himel.


Vorige Volgende

Footer navigatie

Logo DBNL Logo DBNL

Over DBNL

  • Wat is DBNL?
  • Over ons
  • Selectie- en editieverantwoording

Voor gebruikers

  • Gebruiksvoorwaarden/Terms of Use
  • Informatie voor rechthebbenden
  • Disclaimer
  • Privacy
  • Toegankelijkheid

Contact

  • Contactformulier
  • Veelgestelde vragen
  • Vacatures
Logo DBNL

Partners

Ga naar kb.nl logo KB
Ga naar taalunie.org logo TaalUnie
Ga naar vlaamse-erfgoedbibliotheken.be logo Vlaamse Erfgoedbibliotheken