Skiplinks

  • Tekst
  • Verantwoording en downloads
  • Doorverwijzing en noten
Logo DBNL Ga naar de homepage
Logo DBNL

Hoofdmenu

  • Literatuur & taal
    • Auteurs
    • Beschikbare titels
    • Literatuur
    • Taalkunde
    • Collectie Limburg
    • Collectie Friesland
    • Collectie Suriname
    • Collectie Zuid-Afrika
  • Selecties
    • Collectie jeugdliteratuur
    • Basisbibliotheek
    • Tijdschriften/jaarboeken
    • Naslagwerken
    • Collectie e-books
    • Collectie publiek domein
    • Calendarium
    • Atlas
  • Periode
    • Middeleeuwen
    • Periode 1550-1700
    • Achttiende eeuw
    • Negentiende eeuw
    • Twintigste eeuw
    • Eenentwintigste eeuw
It ferset (2004)

Informatie terzijde

Titelpagina van It ferset
Afbeelding van It fersetToon afbeelding van titelpagina van It ferset

  • Verantwoording
  • Inhoudsopgave

Downloads

XML (0.61 MB)

tekstbestand






Genre

proza

Subgenre

roman
vertaling


In samenwerking met:

(opent in nieuw venster)

© zie Auteursrecht en gebruiksvoorwaarden.

It ferset

(2004)–Harmen Wind–rechtenstatus Auteursrechtelijk beschermd

Vorige Volgende

16

By ús thúsbesites brocht ús heit ornaris in pear agindapunten yn dêr't er fanwegen de aktualiteit no ien kear net omhinne koe. Underwerpen as: it beneamingsbelied yn it bysûnder ûnderwiis, it opheffen fan 'e tsjinsplicht, de bea yn de troanrede. De beklamme stelligens dêr't er se mei ynliede, sette mem swier ûnder spanning. De sfear wie trochstrings al gau te snijen, want ik hie sa it mier oan syn toan dat ik ûnmooglik begryp opbringe koe foar wat er sei. Ik raamde yn it wylde wei werom. Pas doe't ik úteinlik it geheime wapen fûn en him útprate liet sûnder dat ik der azem op joech, bedimme syn missyfjoer en nei it ferstjerren fan mem dôve it.

[pagina 288]
[p. 288]

Doe't ik yn in diskusje oer de legitimaasje fan it kristlik ûnderwiis ynbrocht dat it dochs yn 'e praktyk allinne gong om de oeren libbensskôging, dêr't ik as yllustraasje ‘it kristlike fûgelnestke yn 'e ringen’ by opsmiet, rekke er alhiel op 'e tekst:

‘In gymnastykoefening is op himsels net kristlik. Mar as in leauwige him útfiert, ûndergiet er him oars. It lichem is mear as de lea. It is de timpel fan 'e geast. Do meist it lichem brûke, mar moatst it yn eare hâlde. Hast net it rjocht om it út te rûpeljen of te fertutearzjen.’ En dat fûgelnêst fan dy bygelyks hat foar ien dy't mei de bibel opgroeid is in bysûndere betsjutting. Krekt lyksa binn' fermannichfâldigje en diele foar him mear as rekkenkundige begripen. Dochst itselde, mar dan hiel oars. In learaar mei in oertsjûging wit dat. Want ûnderwizen is foar him mear as lesjaan allinne.’

Ik hearde dat er it net mear tsjin my hie, mar him yn tocht dat hy dy learaar wie.

 

In fêst punt yn it ramt fan het lijden van de tegenwoordige tijd wie fansels de tsjerke. En dan foaral it ‘Samen op Weg-proces’ dat de pleatslike grifformearde en herfoarme leauwigen op ljochtskyndei byelkoar dreaun hie yn de ‘grutte tsjerke’, dy't yn myn bernetiid fan ús kant allinne hoeden betrêde waard by it kearsljocht fan oekumenyske krystfieringen. De Van Rossum-ûnderfining dy't ik dêrby opdien hie, garandearre libbenslang in gefoel fan benaudens. De adjektiven grifformeard en herfoarme mochten dan semantysk synonym wêze, de foarmannen holden har efterbannen safolle mooglik heaks op elkoar. Oan it oanskerpjen fan 'e ferskillen ûntliende elk op 't lêst syn besteansrjocht. De gebouwen stiene oan wjerskanten fan de Boarn. Us heit hie him oansletten by de tsjinstanners fan it proses, de ‘Verontrusten’ dy't har krêft sochten yn 'e útgongspunten fan de Ofskieding, sa't dy yn 1892 laat hie ta ‘de prediking van het onversneden woord’ yn 'e synodaal grifformearde tsjerke.

[pagina 289]
[p. 289]

Tusken it tsjûgjen troch wie er in betûft swijer. Soms koe er dagen op ienwurdsinnen libje.

‘Bist wer yn tinzen,’ sei mem ferwitend. ‘As ik wat sis, krij ik taal noch teken.’

‘Sommige dingen bite har yn my fêst, sei er wolris en ik begriep dat er it dan hie oer myn ingelsuske, de ûndergong fan de tsjerke of de saak Hylkje Buwalda.

Ik moast by dat ‘taal noch teken’ en dat fêstbiten tinke oan de tiken dy't ik yn myn ljisk en earmsholte sitten hie nei in skoalreiske nei Gaasterlân. As lytse krabben hiene de dierkes har yn it weake fleis fêstklamme en in gatsje boarre nei myn bloed. Mei in pinset luts dokter se derút. Der bleauwen lytse reade plakjes mei in blau rântsje oer.

 

It tsjerkje op 'e Weaze is it krús fanôf. It tsjinnet no as wurkpleats foar in bûtentsjerklike, gjin heilbegearige tinkt my, dy't dêr in kruser yn bout.

Us heit hat der noch in ‘kwestje’ fan makke, tegearre mei in trijetal oare ferûntrêsten. Se hiene betinge dat der noch ien kear yn 'e moanne in tsjinst yn it grifformearde gebou holden wurde soe en dat de grifformearden de gelegenheid hâlde soene om yn eigen kring it nachtmiel te fieren.

‘Mei ien dy't de bloedfersoening leagenet, kinst wol in bakje kofje út deselde kanne drinke, mar ast gjin skea lije wolst oan 'e siel drinkst net mei him út deselde avondmaalsbeker,’ sei er.

Doe't nei in jier de ôfspraken oer de ôfsûnderlike nachtmielsfiering op 'e nij besjoen waarden, skreau er in gefoelich beswierskrift nei de Klassis, de regionale gearsit fan grifformearde tsjerkerieden. It stik kaam yn besletten kring oan 'e oarder. De ‘broeders’ dy't it ûndertekene hiene (neist him wiene dat bakker Kolte, boer Hellinga en lapeferkeaper Van Beek) krigen ‘bijzondere pastorale aandacht’. Slimmer koe net.

Dûmny Slik suggerearre hoeden oft er der, sjoen de ûntjouwingen, net foar fielde him oerskriuwe te litten nei de grifformearde

[pagina 290]
[p. 290]

tsjerken frijmakke. Sa krige er dochs noch in opleine kâns om ‘mei te gean mei Skilder’, sa't syn broer Ulder dien hie. Mar hy fielde him swier misledige en wiisde de predikant de doar. Al gong er yntiid al hast in jier frijwol altyd nei de frijmakke tsjerke yn Drachten, frij fielde er him yn de fierste fierte net.

Hy hie, ôfsjoen fan syn humanistyske baas en dy ateïstyske fabryksdirekteur, gjin freonen (al wie har freonskip belutsen op har tefredenens oer him as modelwurknimmer). Hy hie allinne lotgenoaten: minsken dy't syn ferûntrêsting dielden en hâldfêst sochten yn tekstfêste wissichheden. Skûlkelder-ienriedigens. Behalven har folslein gelyk hiene se neat mienskiplik.


Vorige Volgende

Footer navigatie

Logo DBNL Logo DBNL

Over DBNL

  • Wat is DBNL?
  • Over ons
  • Selectie- en editieverantwoording

Voor gebruikers

  • Gebruiksvoorwaarden/Terms of Use
  • Informatie voor rechthebbenden
  • Disclaimer
  • Privacy
  • Toegankelijkheid

Contact

  • Contactformulier
  • Veelgestelde vragen
  • Vacatures
Logo DBNL

Partners

Ga naar kb.nl logo KB
Ga naar taalunie.org logo TaalUnie
Ga naar vlaamse-erfgoedbibliotheken.be logo Vlaamse Erfgoedbibliotheken