It ferset

[p. 305]

VI Rest

[p. 306]

1

It wie simmer, doe't ik foar it lêst in eintsje mei him te fytsen gong. Ik wie tritich, hy twa kear sa âld. Strânljippen en skriezen gongen fûleindich oan. Der wie sawat gjin wyn, allinne yn 'e beamtoppen kaam in suchtsje oan it ljocht. In pear kilometer foar Beetstersweach stapten wy ôf by it ôfbrutsen neo-goatyske tsjerkje dat dêr al generaasjes oanien as in beaken yn it lân stien hie, mar de lêste tweintich jier gjin leauwigen mear ynsette koe yn 'e striid tsjin har ferfal. It hie belies jûn.

De âlde wite pastorij hold him noch grut, ferskûle yn it grien. Bewenne, mar nei alle gedachten net troch in predikant. Tsjin 'e wite sydmuorre stie in almeugend grut Kristusbyld, rêden út 'e tsjerke, fan it flokhout nommen en sûnder de stipe dêrfan in ûnbidige koarddûnser, bestjurre yn syn demonstraasje.

In grouwe Dútske dogge sprong by de manshege freding op. Syn byljen klonk as kaam it út in put.

It godshûs lei útinoar fallen yn it gers, grutte stikken muorre mei moas en swammen derop. Dêromhinne it tsjerkhôf, opfallend yntakt, boarne yn 'e swietrook fan flear en kamelle. Moaie, Wertheriaanske romantyk. In sark fan sa'n twa by trije meter, grize útsnijing yn it grien (een lege plek voor iemand om te blijven) joech oan dat hjir Vrouwe Dido van Andringa byset wie, yn 1719. Sy moat in reuzinne west ha. Antipoade fan Dodo, de held fan de Kapelle.

Guon leine der, neffens har stien, noch langer as de Vrouwe.

Efter de traaljes fan in opmitsele grêfkapeltsje stie, roerleas, in lytse wite ingel njonken in mei soarch ôfbrutsen pilaar. Wy ieten der in brochje.

Yn it oerbliuwsel fan it tsjerkeporteal siet in poartsje. Mei filtstift wie wat op 'e doar skreaun:

[p. 307]

 

In het westen woont de dag,

 

paarden grazen aan de vloedlijn,

 

wij bewaren het licht in een aarden vat.

Ik lies it lûdop. In keunstige argayske spreuk. Keltysk à la Roland Holst. Der stie in tekening ûnder dy't wol wat wei hie fan in kompasroas.

‘Wa't dat skreaun hat, hie wat te ferswijen,’ sei ús heit. Ja, tocht ik, Hier rust het stoffelijk overschot van middagmaal en avondpot wie gâns spontaner en dúdliker.

Ik stjitte de doar iepen. In stiennen trep late nei ûnderen, it tsjuster yn. In krypt? Us heit seach my kôgjend oer it skouder oan. Wy seinen neat. Ik koe it net litte en sakke foarsichtich de triemen ôf, stadich, om myn eagen wenne te litten oan de nearens. Underoan begûn in paad, mei lofts en rjochts gloppen, likernôch as yn in bûthús. Der hong in rook fan wiete grûn en rotsjend hout, mar ek wat oars, brânlucht. Wijreek? Hasj? Ik seach om nei ús heit syn stal healwei de trep, in swart gat yn it deiljocht. Op 'e taast skeuvele ik noch in pear meter fierder. Ut it tsjuster oan myn rjochterhân kaam in skuorjend lûd en ik hearde hymjen. Skimige kontoeren fan ferweegjende liven rizen op. It kaam my foar as wiene de gloppen dy't ik foarby wie ek net leech. Kjeld luts my troch de rêchbonke de efterholle yn. Hastich rûn ik nei de trep werom. Us heit wie ferdwûn. Doe't ik, mei it nekkehier noch rjocht oerein en kniperjend tsjin it ljocht it poartsje wer útkaam, wie er de bannespanning oan it kontrolearjen. Sûnder om te sjen, rôp er:

‘Grêfkelder tink?’

‘Ja, mar neffens my bewenne troch libbenen.’

Syn reaksje wie typearjend. It ûnderwerp, it hiele barren, mocht gjin wurd ha. Hy wiske alle oan tinken fuortdaliks út, naam de fyts oan 'e hân, joech gjin azem op myn opmerking en wiisde, de hân boppe de eagen, yn 'e rjochting fan Boarnburgum.

[p. 308]

‘Dêr, yn dat stik lân tusken dy beamwâltsjes, binn' yn 'e oarloch in kear of trije wapens dropt.’

Oan lju dy't grêven bewennen ûnder in kryptyske tekst hie ús heit gjin boadskip. Hoewol, dat ierden fet, kaam dat net út in brief fan Paulus? Hoe wie it ek al wer? Doe't ik him, neist him traapjend op it fytspaad, dernei frege, preuvele er even foar him út en sloech doe syn preeklêstoan oan:

Maar wij hebben deze schat in aarden vaten, zodat de kracht die alles te boven gaat van God is en niet van ons: in alles zijn wij in de druk, doch niet in het nauw; om raad verlegen, doch niet radeloos; vervolgd, doch niet verlaten... Hy stûke. Wist er it net fierder? Ik seach, wylst er de holle ôfkearde, dat er gûlde.