Skiplinks

  • Tekst
  • Verantwoording en downloads
  • Doorverwijzing en noten
Logo DBNL Ga naar de homepage
Logo DBNL

Hoofdmenu

  • Literatuur & taal
    • Auteurs
    • Beschikbare titels
    • Literatuur
    • Taalkunde
    • Collectie Limburg
    • Collectie Friesland
    • Collectie Suriname
    • Collectie Zuid-Afrika
  • Selecties
    • Collectie jeugdliteratuur
    • Basisbibliotheek
    • Tijdschriften/jaarboeken
    • Naslagwerken
    • Collectie e-books
    • Collectie publiek domein
    • Calendarium
    • Atlas
  • Periode
    • Middeleeuwen
    • Periode 1550-1700
    • Achttiende eeuw
    • Negentiende eeuw
    • Twintigste eeuw
    • Eenentwintigste eeuw
Het schilder-boeck (1969)

Informatie terzijde

Titelpagina van Het schilder-boeck
Afbeelding van Het schilder-boeckToon afbeelding van titelpagina van Het schilder-boeck

  • Verantwoording
  • Inhoudsopgave

Downloads

PDF van tekst (6.74 MB)

XML (3.51 MB)

tekstbestand






Genre

proza

Subgenre

non-fictie/biografie
non-fictie/naslagwerken (alg.)
non-fictie/kunstgeschiedenis


© zie Auteursrecht en gebruiksvoorwaarden.

Het schilder-boeck

(1969)–Karel van Mander–rechtenstatus Auteursrechtelijk beschermd

Vorige Volgende

T'leven van Andries Orgagna, Florentijnsch Schilder, Beeldt-snijder, Bouwmeester, en Poeet.

Onder Edel gheesten is dit veel tijdt ghemeen, dat die in een dinghen bequaem is te leeren, wel oock is in meer, bysonder alst yet is, dat malcander niet onghelijck, maer als uyt een Fonteyne vloeyende is, ghelijckt gheschiet is met Andries Orgagna Florentijn, welcken was Schilder, Beeldtsnijder, Bouwmeester en Poeet. Sijn eerste leeringhe in zijn jeucht was Beeldtsnijden, van welck de Natuere hem ooc aenleydde tot de Const van teyckenen, want hy begheerich was tot veel inventien der Historien. Doch om niet alle dinghen, die hy seer veel in dry Professien dede, te verhalen, sal alleen de weerdighste t'Aenmercken, aenroeren. Eerstlijck maeckte hy een History binnen Pisa, daer hy alderley staten der Weereltscher Heeren figureerde, toeghedaen

[Folio 101r]
[fol. 101r]

wesende den lusten deser Weerelt: Dese maeckte hy sittende in een schoon Ga naar voetnoot* bloeyende beemdt, en in de schaduw van schoon Oraengieboomen, op welcker tacken zijn eenighe Liefden, welcke oock vlichelen over de hoofden eenigher Iongvrouwen van dien tijden, al nae t'leven ghedaen wesende, en maken de maniere te schieten nae een deel edel Heeren, die staen en sien en hooren dansen en spelen, en amoreuse gesten bedrijven, hier waren veel Heeren oock van dien tijden nae t'leven ghedaen: eyndlijck, hy maeckte hier alle de ghenuechten der Weerelt, met sulcken vlijt als hy best mocht. Op d'ander sijde der Historien, maeckte hy op harde rootse al Volck, dat de Weerelt ontvloden, daer in penitentie, Eremijten wesende, Godt dient, verscheyden actien doende, met levendighe affecten: d'een leeft met grooten vlijt, oft bidt met grooter innicheyt en aendacht, oft arbeydt om den cost te winnen. Onder ander sietmen eenen Eremijt, die een Geyte melckt, so aerdich gedaen, alst moghelijck is. Beneden is eenen S. Macharis, welcken dry Coninghen (die der jacht met hun Vrouwen, en met grooten pracht rijden) toont d'ellendicheyt der Menschen, en laetse sien in een graf ligghende drie doode Coningen, die schier verrot zijn. Dese worden aengesien in verscheyden verwonderige actien van den levende Coningen, welcker tronien schijnen te bedencken, wat hun oock toecomende is: en van dees drie Coninghen te Peerde, was een nae t'leven, stoppende de neus voor den stanck der dooden. In't midden deser Historie vlieght de Doot in de locht, in't swart ghecleedt, hebbende een seysen in de handt, toonende beneden in den grondt verscheyden dooden, van allerhande volck, rijck, arm, creupel, en wel op hun leden, van allen ouderdom, en kunne oft sexie. Veel sulcke bediedtsels, met schriften by, heeft hy ghedaen. Somtijts eenighe Oordeelen, daer de verdoemde bewijsen seer groote droefheyt, als sy van de quade Ga naar voetnoot* Engelen zijn ghetrocken nae de verdoemenis. Sijn vrienden schilderde hy in den Hemel, ander in de Helle, te weten, die hem yet misdaen hadden, als oock yemandt van der Iustitie, en Notaris, die hem ghequelt hadden: oock eenen seer vermaerden Toovenaer van dien tijdt, gheheeten Ceccho du Ascoli, en meer ander dinghen. Hy starf t'zijnen tsestich Iaren, Anno 1389.

voetnoot*
Aerdighe versieringe eender sinrijcke Historie, door Andries Organi.
voetnoot*
Orgagni schilderde sijn vrienden in den Hemel, en sijn vyanden in de Helle.

Vorige Volgende

Footer navigatie

Logo DBNL Logo DBNL

Over DBNL

  • Wat is DBNL?
  • Over ons
  • Selectie- en editieverantwoording

Voor gebruikers

  • Gebruiksvoorwaarden/Terms of Use
  • Informatie voor rechthebbenden
  • Disclaimer
  • Privacy
  • Toegankelijkheid

Contact

  • Contactformulier
  • Veelgestelde vragen
  • Vacatures
Logo DBNL

Partners

Ga naar kb.nl logo KB
Ga naar taalunie.org logo TaalUnie
Ga naar vlaamse-erfgoedbibliotheken.be logo Vlaamse Erfgoedbibliotheken