Skiplinks

  • Tekst
  • Verantwoording en downloads
  • Doorverwijzing en noten
Logo DBNL Ga naar de homepage
Logo DBNL

Hoofdmenu

  • Literatuur & taal
    • Auteurs
    • Beschikbare titels
    • Literatuur
    • Taalkunde
    • Collectie Limburg
    • Collectie Friesland
    • Collectie Suriname
    • Collectie Zuid-Afrika
  • Selecties
    • Collectie jeugdliteratuur
    • Basisbibliotheek
    • Tijdschriften/jaarboeken
    • Naslagwerken
    • Collectie e-books
    • Collectie publiek domein
    • Calendarium
    • Atlas
  • Periode
    • Middeleeuwen
    • Periode 1550-1700
    • Achttiende eeuw
    • Negentiende eeuw
    • Twintigste eeuw
    • Eenentwintigste eeuw
Het schilder-boeck (1969)

Informatie terzijde

Titelpagina van Het schilder-boeck
Afbeelding van Het schilder-boeckToon afbeelding van titelpagina van Het schilder-boeck

  • Verantwoording
  • Inhoudsopgave

Downloads

PDF van tekst (6.74 MB)

XML (3.51 MB)

tekstbestand






Genre

proza

Subgenre

non-fictie/biografie
non-fictie/naslagwerken (alg.)
non-fictie/kunstgeschiedenis


© zie Auteursrecht en gebruiksvoorwaarden.

Het schilder-boeck

(1969)–Karel van Mander–rechtenstatus Auteursrechtelijk beschermd

Vorige Volgende

Het leven van Gillis van Conincxloy, Schilder van Antwerpen.

Van twee oft dry verscheyden Italiaensche Schrijvers, heb ick ghesien soo T'saemspraeck als anders beschrijvinge, daer gehandelt wort van de twee Consten, Schilderen, en Beeldtsnijden, welcke de overteffenste is, en brenghen tot voordeel van onse Const voort, dat den Schilder alles maeckt, wat de ooghe des Menschen met den ghesichte can begrijpen, den Hemel, de locht, verscheyden veranderinghen van weder, de Son somtijt haer stralen door de wolcken op den Steden, Berghen en Dalen aflatende, t'somtijdt doncker, wolckich reghen, hagel, sneeuw, alle verscheydenheyt van groenen, in boomen en velden, als den lacchenden Lenten t'gevoghelt tot singhen aenhitst en verweckt, dat den Beeldthouwer in zijn steen onmooghlijck te doen valt, met meer ander redenen, bewijsende t'schilderen een bevallijcker oft meerder Const te wesen, als t'Beeldthouwen. Dit souden helpen bevestighen oft

[Folio 268r]
[fol. 268r]

winnen, de constige wercken van den uytnemenden Landtschap-maker Gillis van Conincxloy, van Antwerpen, die van zijn Vader en Moeders sijde is van haver t'haver (soo men seght) uyt de Const ghesproten. Hy is gheboren t'Antwerpen in't Iaer ons Heeren 1544. den 24en. Ianuarij. Sijn Ouders waren van Brussel. Hy heeft de Const aenvangen te leeren by Pieter, den soon van den ouden Pieter van Aelst, te deele door kennis: want den ouden Pieters Huysvrouw was de Suster van Conincxloys Moeder, van daer quam Conincxloy by een ander Meester, geheeten Lenaert Kroes, die van Beelden en Lantschap wrocht van Water en Oly-verwe. Doe ging hy woonen en cocht zijn costen by Gillis Mostart, werckende voor sich selven. Hier naer is hy gereyst na Vranckrijc, Parijs, Orliens, en meer plaetsen besoeckende, meenende nae Italien te reysen: dan also hem een Houwlijck was voorghehouden, quam en troude t'Antwerpen, daer hy hem stadich heeft gehouden, en alle des Stadts beroerten onderstaen, tot der tijt datse is beleghert gheworden, doe quam hy in Zeelandt, meenende in Vranckrijck reysen, om zijn goet dat hy daer hadde te vercoopen, dan bleef in Zeelandt, en is met zijn ghesin uyt de Nederlanden vertrocken, en ging woonen te Franckendael in Duytschlandt, daer hy was den tijt van thien Iaer, en is van daer comen woonen t'Amsterdam, alwaer hy noch teghenwoordigh is. Hy heeft in zijnen tijt veel schoon wercken ghedaen t'Antwerpen: onder ander een groot stuck voor den Coning van Spaengien. Noch voor den Iongeling in zijn huys, buyten Antwerpen, een stuck 16. voeten lang, doch de Iongeling stervend' eert volmaeckt was, cochtet Meester Iacob Roelandts Advocaet in den uytroep, en lietet voort opmaken: en was een heerlijck schoon Landtschap. Hy wrocht oock veel voor den Coopluyden, die zijn dinghen hier en daer vervoerden. S'ghelijcx te Franckfoort oock, voor besonder Heeren en Coopluyden, oock eenige stucken voor den Keyser makende. T'Amsterdam is van hem een seer schoon groot stuc, tot d'Heer Abraham de Marez. Oock tot Ian Ycket, eenen grooten heerlijcken doeck, daer Marten van Cleef de beelden in heeft ghemaeckt, en is een uytnemende aerdigh Landtschap, met heerlijcke boomen, verschiet, en voor-gronden, en een goede ordinantie. Noch is van hem te Naerden tot d'Heer Burghman Claesz. van hem eenen schoonen doeck, met een seer aerdigh Landtschap, met beeldekens en beestkens. Van Marten van Cleef, tot Cornelis Monincx, te Middelborgh in Zeelandt, is oock van hem een heerlijck Landtschap op Penneel, voor een schoorsteen, in zijn beste en schoonste Camer: Oock tot Melchior Wijntgis, eenen grooten doeck, en twee ronden. T'Amsterdam by Herman Pilgrim, by Hendrick van Os, en meer ander Const-liefhebbers in ander Landen en Steden, is zijn dinghen verdienstlijck in weerden ghehouden. Want om cort maken, en mijn meeninghe van zijn constighe wercken te segghen, soo weet ick dees tijt geen beter Landtschap-maker: en sie, dat in Hollandt zijn handelinghe seer begint naeghevolght te worden: en de boomen, die hier wat dorre stonden, worden te wassen na de zijne, so veel als sy goelijcx mogen, hoewel het sommighe Bouwers oft Planters noch noode souden bekennen.


Vorige Volgende

Footer navigatie

Logo DBNL Logo DBNL

Over DBNL

  • Wat is DBNL?
  • Over ons
  • Selectie- en editieverantwoording

Voor gebruikers

  • Gebruiksvoorwaarden/Terms of Use
  • Informatie voor rechthebbenden
  • Disclaimer
  • Privacy
  • Toegankelijkheid

Contact

  • Contactformulier
  • Veelgestelde vragen
  • Vacatures
Logo DBNL

Partners

Ga naar kb.nl logo KB
Ga naar taalunie.org logo TaalUnie
Ga naar vlaamse-erfgoedbibliotheken.be logo Vlaamse Erfgoedbibliotheken