Chrysallis. Jaargang 1980

[p. 78]

6. Johanna van Woude, 1853-1904.

Het hier afgedrukte fragment is het begin van het verhaal ‘In verzoeking’ uit de bundel Een verlaten post. Het verhaal gaat zo verder: Ulrike ontmoet haar jeugdvriend en is, zoals te verwachten viel, van hem onder de indruk. Ze maken een afspraakje om te gaan schaatsen. Als zij klaarstaat om weg te gaan komt haar zoontje thuis dat haar vertelt hoe een van zijn klasgenootjes met zijn moeder is geplaagd: ‘Van U valt gelukkig niets te zeggen, hè ma?’ Ze gaat niet.

‘Je moet de groeten hebben van mijnheer Vorenkamp,’ zegt haar echtgenoot, even van de courant opziende, terwijl zij hem een kop thee toereikt.

Zij staart peinzend naar buiten in den bloeienden tuin, door de avondzon verguld.

‘O ja, hij woont hier in de stad, niet waar?’

‘Al lang, maar aan het andere einde en hij heeft een drukken werkkring. Op vergaderingen spreek ik hem nogal eens. Maar ik hoorde straks voor het eerst van hem dat hij ook uit Friesland geboortig is en dat jullie elkaar vroeger gekend hebt.’

‘Zeker... Zijn vader was predikant in een naburig dorpje. - Is hij getrouwd?’

‘Neen, hij is niet getrouwd. Een jonge kerel nog, maar eminent knap. Men zegt dat hij wel professor zal worden.’

‘Hij was twee jaar ouder dan ik,’ mijmert zij hardop. ‘Hij moet twee en dertig zijn.’

‘Ja, dat kan. Nu, adieu, ik moet nog uit, kindlief.’

‘Ik moet nog uit.’ Droevige woorden voor vele gehuwde vrouwen! Maar zij is er nu reeds aan gewoon. Zij doet niet meer haar best hem thuis te boeien; zij schreit niet meer over zijne onverschilligheid; zij doet zich geene onverdiende verwijten meer, noch peinst op middelen zijne liefde te herwinnen, want zij weet het reeds lang: hij heeft haar nooit liefgehad ... Ach, men gewent ook aan zieleleed!

Terwijl zij schoon kindergoed uit de kast krijgt en het in drie stapeltjes klaarlegt, blijft haar oog die peinzende uitdrukking behouden, welke verraadt dat de gedachten ver, ver weg dwalen. Zij denkt terug aan hare vroolijke jeugd, toen diezelfde, nu zoo algemeen geachte en geëerde mijnheer Robert Vorenkamp nog heel

[p. 79]

gewoon ‘Rob’ heette en een vierkante, boersche knaap was, die haar standvastig het hof maakte. Akelig standvastig! Zij had gelachen om haar lompen aanbidder, die zoo onstuimig kon zijn en zoo onhandig en zoo koppig. Geen harer vriendinnen, echte stadsdametjes als zij, had iets aantrekkelijks in hem gevonden; en schoon zij hem gaarne mocht lijden, als minnaar had zij hem niet willen erkennen. Waarom weigert een vijftienjarige haar hart al niet!

Hij hield vol; nochtans liet zij zich niet verteederen.

Toen was hij naar de academiestad gegaan, zijn vader was naar elders beroepen. Zij had haar eigen leven geleefd, haar leven van uitgaan, en dansen, en lachen, en genieten, tot zij getrouwd was, twintig jaren oud. Ook zij had haar liefdedroom gedroomd, gelijk iedere vrouw dien droomt een korte spanne tijds vóór en na den huwelijksdag, om dan zich de oogen te wrijven en rond te zien waar het lot haar voerde, op welke hoogte in de maatschappij haar huwelijk haar gebracht, en welken vader zij hare kinderen geschonken heeft. Reeds tien jaar getrouwd nu! Tien jaar haar droevig lijden verborgen achter vroolijke glimlachjes, tien jaren gesmacht naar de koesterende warmte van een oprecht liefhebbend hart!

Zij denkt terug aan den tijd, toen zij Rob kende, aan haar lief geboorteland, waar zij nu in zoo langen, langen tijd niet is geweest en waarheen zij soms zoo kan terugverlangen; aan de liefelijke veldpaadjes en breede lommerrijke dorpswegen, waar hij naast haar ging, als zij met hare vriendinnen wandelde. Zij ziet de breede slooten nog, waarop de waterleliën dreven; de groene weilanden, waar hij de koeien voor haar wegjoeg; de hagen, waarin hij braambessen voor haar zocht; de spiegelgladde vaart, waar hij met haar schaatsenreed, altijd bereid den wind voor haar te breken - o goede, hartelijke Rob!

Wat kon hij haar dikwerf met sombere, wanhopige liefde aanzien! Toen lachte zij er om - nu denkt zij er met weemoed aan terug. Hoe dikwerf in die vele jaren heeft zij gedacht of het niet beter geweest ware, zoo zij hem hare hand had gereikt. Of zou ook hij zoo dikwerf de smartelijke gedachte in haar hart hebben doen rijzen: ‘Om mijn geld gevraagd!’... Neen, neen, hij niet! ...

Maar niet lang heeft zij tijd tot peinzen. Reeds hebben de meiden de badkuip binnengebracht. Drie kleine levenmakers dartelen om

[p. 80]

haar heen; zij moeten opgevangen en uitgekleed en gebaad worden en dan naar bed. Zij is een goede, trouwe moeder.

-- Reeds is de oude tijd vergeten. Haar lach klinkt bij den lach der kleinen, hare oogen stralen bij het vroolijk spel, en straks vouwen zich drie paar armen om haar hals en laat zij zich begraven onder kusjes. Dat is háár geluk, reeds jarenlang.