Dietsche Warande en Belfort. Jaargang 144

[p. 100]

Olivier Cadiot
Oude reizen. Roman
Ingeleid en vertaald door Jan H. Mysjkin

Toen La Quinzaine Littéraire in maart 1997 een enquête lanceerde onder jonge schrijvers over de situatie van de literatuur in Frankrijk, antwoordde Olivier Cadiot met een bijdrage onder de titel ‘Het einde van het Einde van de Avant-garde’. Eén van de tekenen die wezen op dit einde van het Einde was het debuut van Cadiot⁺ zelf, L'art poetic', dat in 1988 aankwam als de spreekwoordelijke steen in de kikkerpoel van de postmoderne lyriek (wat in Frankrijk staat voor een regressie naar premoderne vormen).

In L'art poetic' herneemt Olivier Cadiot, geboren te Parijs in 1956, de alfabetische toonladders. Alle materiaal in deze bundel bestaat uit (exacte of apocriefe) citaten uit schoolboeken over spraakkunst. Hij maakt zinnen, die een voorbeeld van grammaticale zuiverheid willen zijn, los uit de leerstof en monteert de brokstukken tot gedichten. Het effect is dat pasklare zinnen en versleten clichés - die er in principe op gericht zijn afwijkingen uit te bannen - hier uit de plooi vallen. Deze sarcastische grimas wordt al zichtbaar in de titel, waar het gewijde woord <poétique> wordt vertrokken tot <poetic'>. De titel suggereert dat de dichtkunst zoiets is als een ‘accumulatie van tics’; de minimale, platte, voorbeeldige taal die Cadiot aan de leerboeken heeft ontleend, verliest haar gladde gezicht door een poë-tic die de taal onwillekeurig een dichterlijk trekje geeft.

‘Het zou prachtig zijn mochten we taaie vormen in weke boeken kunnen verwerken,’ verklaarde Cadiot in hogergenoemde bijdrage. Sinds L'art poetic' bestaat zijn project erin om brokken poëzie weg te moffelen in genres als de opera, het toneel, de roman, ja zelfs liedjesteksten voor de Franse rockgroep Kat Onoma. De resultaten zijn onder meer te evalueren in twee⁺ ‘romans’ waarin hij het verhaal van Robinson herschrijft: Futur, ancien, fugitif (Toekomstig, gewezen, voorbijgaand, 1993) en Le Colonel des Zouaves (Kolonel van de Zoeaven, 1997).

+ Zie ook: Jan H. Mysjkin, ‘Het einde van het Einde van de Avant-garde. Over UVO's in de Franse poëzie, in Armada, nr. 11, juni 1998.

+ Zie ook: Olivier Cadiot, ‘Kolonel van de Zoeaven’ in Yang, nr. 3, november 1998.

[p. 101]

 

Serait-il trop tard pour que je revienne chez vous? (PROUST)

 

 

 

Het grijs van de hemel kondigt regen aan

 

De wind brak de takken

 

 

 

U hebt heel andere ervaringen opgedaan dan ik

 

 

 

regen → waar we bang voor zijn is regen

 

 

 

- wat bent u van plan?

 

 

 

Ik weet wat u denkt → Ik ken uw gedachten

 

 

 

Wat een licht hier! Deze plek is licht; het is hier licht!

 

 

 

- het gebouw, we bouwen

 

 

 

* * *

 

 

 

We keken naar het vallen van de regen

 

→ We keken naar de regen die viel

 

 

 

Ik heb niet begrepen wat u komt uit te leggen

 

Ik heb iets niet begrepen. Dat hebt u uitgelegd

 

U komt iets uit te leggen. Dat heb ik niet begrepen

 

 

 

De lamp verlicht het terras

 

De vlinder gaat zijn vleugels verbranden

 

De koelte verspreidt zich in de kamer

 

 

 

Open de ramen

 

 

 

Zij wist niet wat zij moest doen

 

 

 

Hebt u... nieuws voor mij?

 

 

 

We horen de vogels zingen in de tuin

 

→ We horen het gezang van vogels in de tuin

 

 

 

* * *

[p. 102]

 

Als het regent: → het zou heel goed kunnen dat het regent

 

 

 

Niemand wist meer wat hij moest doen - De kinderen
verzamelden wat er van de boom viel - Het loopt er
altijd op uit dat ik houd van wat ik doe - U mag niet vergeten
om het nodige mee te brengen

 

 

 

Het doet er niet toe = het is niet belangrijk

 

 

 

Het begin, we beginnen

 

 

 

Het project zal geen doorgang hebben

 

 

 

Merkwaardigerwijs is hij erover in de wolken

 

 

 

Het karakter van het meisje is kil, het geeft een vals beeld van haar → De kilte van het karakter van het meisje geeft een vals beeld van haar

 

 

 

* * *

 

 

 

De hemel is grijs, ik voorzie regen

 

 

 

Niet uit het raam leunen

 

→ Je leunt niet uit het raam

 

→ Leun niet uit het raam

 

 

 

- Tonen, tonen dat, tonen wat (wie), tonen waarom (hoe)

 

 

 

Weet je wel waar

 

we het over hebben?

Het nieuws dat u me aankondigde, wat was dat?

* * *

[p. 103]

 

Wat is het nieuws dat u me aankondigde?

 

 

 

Het is de waarheid die ik u vraag te zeggen

 

Het is waarheid die ik u vraag: ‘...

 

 

 

Waarom kijkt u me zo aan?

 

 

 

- Het jonge meisje bloost - Het staal wordt blauw -

 

Mijn kleren drogen - De struik buigt door

 

 

 

- Pierre is

 

gevallen - Mijn hand was gezwollen - Uw motor zal

 

warm gelopen zijn - De melk is gekeerd

 

 

 

* * *

 

 

 

‘Ik heb ho-oofdpijn, weet u waarom?...’

 

 

 

Zij weet niet waar we het over hebben

Een geluk dat je bent gekomen

U bent krankzinnig

- Wat zoekt u?

beslissen hoe (waar, tot wanneer)

* * *

Dankzij de helderheid van het water is

het grind op de bodem zichtbaar

Aangezien het water helder is, ziet

men het grind op de bodem

[p. 104]

 

Er doet zich iets onverwachts voor

 

 

 

Daar kan men niet langs

 

 

 

ik denk dat u gelijk heeft

 

 

 

Naar het schijnt is het goed zo

 

 

 

* * *

 

 

 

Die jurk staat je goed

 

Je rijdt snel, minder je snelheid

 

Het ruikt sterk naar vochtige aarde

 

Ik ruik niets

 

Zij heeft niets geroken

 

 

 

De stem... de lucht

 

Uw opinie... de mijne

 

 

 

Tegen de rots, de golf

 

Tegen de rots, de golf

 

Ik zie het: je gaat me niet volgen

 

 

 

- de overvaart, we varen over

 

 

 

Waarom zit u mij zo aan te kijken?

 

 

 

* * *

 

 

 

Het bomengordijn beschermde

 

 

 

U voelt de hitte die opkomt

 

 

 

Uitleggen, uitleggen dat, uitleggen of (waarom, hoe) - Vergeten,
vergeten dat, vergeten om - Verwittigen, verwittigen om, verwittigen
dat, verwittigen van wat - Vragen, vragen dat, vragen om, vragen
wanneer (of, hoe, waarom) - Overtuigen, iemand overtuigen
dat, overtuigen om, overtuigen

[p. 105]

 

we hebben begrepen wat u zei

 

u zei wat (= dat)

 

 

 

- Uw plan is krankzinnig

 

 

 

* * *

 

 

 

U ziet de boten die passeren

 

U ziet het passeren van de boten

 

U ziet de boten passeren

 

U ziet de boten

 

U ziet het passeren

 

 

 

Ze kijken mij aan (lijdend voorwerp)

 

→ ik word aangekeken

 

 

 

Men wenst uw vertrek

 

dat u vertrekt

 

Zeg uw gedacht

 

wat u denkt

 

- Helaas,

 

 

 

Ik denk dat u gelijk heeft

 

 

 

Ik zou u niet herkend hebben

 

 

 

Ze kijken je aan →...

 

 

 

→ geef me je hand

 

 

 

* * *

 

 

 

De julizon maakt het gazon geel

 

 

 

Voor het hek van de begraafplaats: geen keus; het = dat van de begraafplaats

 

de weg = deze waarop we ons bevinden en die beteerd is

[p. 106]

 

Deze boom heet de beuk

 

 

 

Zal u komen? Nee

 

 

 

- Iedereen

 

 

 

kan eenzelfde werkelijkheid anders bezien

 

 

 

- De werkelijkheid is zoals ik die heb

 

afgeschilderd. Er werd geen resultaat verkregen

 

 

 

* * *

 

 

 

Gaat het goed? Gaat het

 

 

 

- Kleed u aan voor het te koud wordt

 

 

 

Men... een helemaal volle doos

 

Men opent voor mijn ogen

 

... een volle doos

 

... een helemaal volle doos

 

helemaal...

 

 

 

Het lukt niet van

 

de eerste keer

 

 

 

Hij heeft geen woord gerept van zijn avontuur tegen...

 

 

 

zal hij vertrekken? zei hij? verkoopt hij? geeft hij?...

 

 

 

* * *

 

 

 

We waren erop verdacht dat het onweer zou losbarsten voor onze terugkeer

 

 

 

mijn huis → het is het mijne → het is van mij

[p. 107]

 

- Het hele oppervlak moet worden beschermd

 

- Elk oppervlak moet worden overgeschilderd

 

- De werkelijkheid is heel anders

 

 

 

het einde, we eindigen

 

 

 

Ha, we weten wat we willen!

 

 

 

en dat maakte haar

 

 

 

gelukkig

 

de gedachte dat - het idee dat - het gevoel dat - de vrees dat - de

 

hoop dat - de verklaring dat - de belofte dat - het bewijs dat.