Levende Talen. Jaargang 1932

Vertellen voor de klas.

Als gevolg van de belangwekkende beschouwingen over 't gebruik van de vreemde taal bij het onderwijs aan Gymnasium en H.B.S., die we op de laatste jaarvergadering hoorden, zullen vele kollegaas zich de vraag voorgelegd hebben, of er reden was in hun manier van lesgeven grotere of kleinere veranderingen aan te brengen. Kollega Guittart en ik zijn aan 't 2e Gymn. in den Haag beiden tot de konklusie gekomen, dat het gewenst was, een proef te nemen met vertellen voor de klas en daarvan wilde ik alvast een kort verslag geven. Voor velen zal dit vertellen niet nieuw zijn; ik heb het vroeger in Rotterdam op de H.B.S. ook vrij vaak laten doen, maar ben er dan ook weer mee

[p. 100]

opgehouden, omdat het teveel tijd nam. Op 't gymnasium is de tijdkwestie nog nijpender. In II drie uur per week (voor een geen huiswerk); volgende klassen twee uur per week. We hebben dan ook beide het vertellen beperkt tot 5, of hoogstens 8 à 10 minuten per les. Een leerling biedt zich geheel vrijwillig aan, een volgende keer aan de beurt te komen en zoekt zelf, geheel naar eigen keuze, een onderwerp. Bij voorkeur vertelt hij (of zij) iets over eigen liefhebberijen, over kunst, sport of over een reis enz. Hier volgt een lijstje van onderwerpen, die in 't Eng. in IV behandeld zijn: Esperanto - Wireless - Fl. Nightingale - The perfect master - Rodin the Sculptor - Java and its principal towns - A cyclone in Neede - Charles Dickens - The ideal School - Something about London - Navigation - Mussolini - Humanity in War - Batavia - Signboards - Something about Bees - Stamp - Collecting - The signs of the Zodiac - Dragons and Monsters - Sir Ernest Shackleton - Something about horses. Behalve deze waren voor Engels nog verschillende verhaaltjes naverteld, die hier niet vermeld zijn. Kollega Guittart was over de resultaten in 't algemeen tevreden, al werden er voorloopig nog te veel fouten tegen de taal gemaakt.

Ik heb in de 3e en 4e klas laten vertellen. Onderwerpen in III: Film ‘Kameradschaft’ - Andreas Hofer - Goethe -Aachen - Eine Sage von der Veluwe - Eine Geschichte aus 1001 Nacht - Die politischen Parteien in Deutschland - Aristide Briand - Etwas über Beethoven. In IV: Edisons Jugend - Film ‘Kameradschaft’ - Lilian Harvey - Filmtricks - In einer Gemäldeausstellung - Eine russische Legende - Eine Fuchsjagd - Im Warenhaus - Auf Logierbesuch - Moleküle und Atome nach Avogadro - Trier.

Tot dusver bevalt 't mij goed en ik zal 't vertellen langzamerhand ook in andere klassen invoeren. Belangwekkend is, dat leerlingen, die zwak zijn in grammatika of vertalen, soms heel goed voor de dag komen; terwijl daartegenover de primus zich wel eens met alle middelen van 't optreden voor de klas tracht af te maken. Het is me opgevallen, dat het vertellen het best lukte bij diegenen, die over een reis of een film of een boek zonder veel voorbereiding moet beginnen en op hun goed geluk vertrouwen. Wie thuis eerst veel woorden heeft opgezocht, gaat onwillekeurig uit 't Ndl. vertalen en maakt dan veel te veel

[p. 101]

fouten. Ook is 't fnuikend, om van een gelezen Nederlands verhaal uit te gaan. Heel aardig is 't, als een inleiding tot vragen uit de klas aanleiding geeft; zo heeft het overzicht over de politieke partijen in Duitsland, dat een meisje uit III gaf, geleid tot een ‘Unterrichtsgespräch’, dat zeker een half uur geduurd heeft.

Het zou interessant zijn, ook eens over de ervaringen van andere kollegaas te horen; de opvatting, dat een leerling van 't gymnasium alleen maar in staat behoeft te zijn om te vertalen en ev. een boek in de vreemde taal moet kunnen lezen, is toch, meen ik, volgens de meeste vakgenoten te eenzijdig.

h.w.j. kroes.