Levende Talen. Jaargang 1935

[p. 204]

Ingezonden.

Niet akkoord.

Het verslag van de vergadering van de Engelse sektie - en niet het minst de bewoording van de laatste twee alinea's - toont naar mijn mening een lofwaardige soberheid. Minder bewondering heb ik echter voor de m.i. te grote beknoptheid, waardoor de onvolledigheid, die tot op zekere hoogte geoorloofd is, te ver gaat. Ik mis namelik in het verslag dat ons ex-Bestuurslid, kollega de Groot, de houding van de Voorzitter ter vergadering niet kon goed keuren. En ik kan er niet mede akkoord gaan, dat gezwegen wordt over het gemotiveerde bezwaar dat ik ter vergadering inbracht tegen de opmerking van de Voorzitter, als zou het geval Broers het enige geweest zijn waarin anti-kritiek geweigerd was.

M. POLAK.

Verder is van Dr. Polak een tweede Ingezonden stuk ingekomen, waarin hij twee fouten van den Voorzitter der Engelse Sectie aanwijst. Een organisatorische, omdat hij in Juni 1934 zelfstandig op een briefkaart meende te mogen antwoorden. En een geheugenfout, omdat de mededeling op die kaart, dat bij zijn weten anti-critiek nooit was opgenomen, in strijd is met het feit, dat in 1930 (December, bl. 53-55, kleine druk) anti-critiek werd geplaatst.

(Samenvatting van den redacteur).

De Duitse letters in ons onderwijs.

Gaarne zou ik enige opmerkingen willen maken naar aanleiding van de beide vragen, die voorkomen op blz. 132 van het April-nummer.

Ik zal mij niet laten verleiden, om de details van de gezellige causerieën van de inleiders over bovengenoemd onderwerp nader te beschouwen. Er is anders heel wat bij gehaald - zelfs domheid der huidige Duitse regering, ofschoon Bismarck ook al eens gezegd moet hebben, dat wie geen Duitse letters schreef, ‘einen Teil seines Deutschtums’ prijs gaf.

Wel meen ik, dat er bezwaar gemaakt moet worden tegen de beide vragen.

De eerste luidt: acht gij het nodig aan uw leerlingen de Duitse schrijfletters te leren? - Hoever dat ‘leren’ gaat, is onbepaald. Misschien vindt de een enige bekendheid daarmee

[p. 205]

al voldoende; acht de ander het nodig, dat de leerlingen ze behoorlijk kunnen lezen en eist een derde bovendien, dat ze netjes en vlot geschreven worden. De vraag kan alleen ontkennend beantwoord worden door een leraar, die werkelijk totaal niets aan Duits schrift laat doen. En zelfs hij zou dit bij nader inzien voor de toekomst nog nodig kunnen achten.

Daar voor een oudleerling van het V.H. en het M.O. de kans niet zo heel gering is, dat hij een brief - ondanks het veelvuldig gebruik van de schrijfmachine zelfs een zakenbrief - in Duits schrift ontvangt, is het nodig, dat hij de Duitse schrijfletters ten minste heeft leren lezen. Welke Nederlander toont graag zijn correspondentie aan een ander? Welke koopman zou een ander, misschien in een of ander opzicht zijn concurrent, inzage willen geven van een brief over zijn zaken?

Om nu Duitse letters enigszins vlot te leren lezen, is het aan te bevelen, ze een tijd lang te laten schrijven. Opdat daardoor niet te veel tijd van de Duitse lesuren verloren zal gaan, zou de leraar in schoonschrijven in de eerste klas (de kinderen vinden dat heus aardig) de lettervormen netjes kunnen laten oefenen. De leraar in het Duits behoeft dan slechts enige malen een stukje in Duitse letters te laten schrijven en dit in de hogere klassen van tijd tot tijd te herhalen.

De tweede vraag: eist gij, dat de leerlingen de Duitse letters steeds schrijven, of zijt gij tevreden, wanneer zij deze slechts in het eerste leerjaar gebruiken? stelt maar twee mogelijkheden, terwijl er toch ruimte moet zijn voor nog andere antwoorden.

Bovendien komt het mij voor, dat beide aangeduide methoden verkeerd zijn.

De Duitse letters altijd toe te passen heeft geen nut. Het gezichtsbeeld van de woorden blijft toch minder duidelijk dan dat in Latijnse letters en de leerling moet ook nog ss en sz onderscheiden; hij zal dus allicht meer fouten maken.

De leraar, die alleen in het eerste leerjaar Duits schrift eist, bezorgt zijn leerlingen juist in het begin de extra moeilijkheid en kan er op rekenen, dat zij na enige tijd de letters weer vergeten zijn. Op de H.B.S. A heb ik juist in de vierde en vijfde klas meermalen laten lezen uit een handschriftliches Lesebuch (vergelijk Weekblad voor G. en M.O. April 1925, blz. 1157).

Men bewijst de leerlingen werkelijk geen dienst door hen de Duitse schrijfletters niet te leren. Men maakt er zich wel een

[p. 206]

beetje al te gemakkelijk af met de bewering: ‘de enkeling (de enkele?), die wat meer met Duitse geschreven brieven in aanraking komt, zal zich wel inlezen en inwerken.’ Zo meende men vroeger ook dikwijls, dat spreekoefeningen in de vreemde talen onnodig waren: praten leerden de leerlingen na de schooljaren van zelf wel - en dat onderwijs in handelscorrespondentie dwaasheid was, omdat ze die op het kantoor van zelf wel leerden.

Misschien hadden de vragen kunnen luiden:

1.	Acht ge het nodig, dat de leerlingen voldoende bekend zijn met de Duitse schrijfletters?
2.	Zo ja, op welke wijze tracht ge dit doel te bereiken?

J.W. KUIPER.