Levende Talen. Jaargang 1937

De krant en het onderwijs in levende talen.

Sinds het verschijnen van De Krant van Jonk heb ik de bloemlezing voortdurend gebruikt in de Nederlandse taalles voor Duitsers. En met toenemende voldoening, voor mijzelf en voor de leerlingen! Levend Nederlands vonden we in het normale, het alledaagse gesprek: de koetjes en kalfjes; maar nauwelijks waren we met de geschreven taal bezig, of het contact met ‘het leven’ verslapte. Zelfs de meest gewone stukjes, b.v. in Van der Meers Grammatik der neuniederländischen Gemeinsprache (Heidelberg 1923), stonden den leerlingen te ver. Alles werd ‘thema’ en ‘zinnetjes’, en beide partijen waren het er roerend over eens, dat het plezier er af was: geen equivalent voor het gesprek! Tot De Krant redding bracht.

‘Groot winkelbedrijf zoekt assistent verkoopleider’: met één slag was de volle belangstelling, het er-in-zijn, terug. En toch kenden we reeds het parallelle thema-zinnetje: Grote Jan zoekt zijn kleine broertje! Het ‘leven’ keerde terug in verslagen,

[p. 187]

kritieken, rechtszaken, officiële mededelingen en wat al niet. De lust om het juiste, corresponderende (Duitse) woord te vinden, om de nuance tussen de twee talen aan te voelen, prikkelde ons allen weer. De vertrouwde sfeer van de heimatliche Zeitung bracht handenvol vergelijkingsmateriaal. Nu hing voor de leerlingen geen woord meer los in de lucht, nu was het onzinnigste krantenzinnetje geen ‘onzin’ meer! En ik zelf heb sinds dien een pracht-basis voor de les. Levende, moderne woorden met alle mogelijke interessante associaties, talloze Fremdwörter om.... op het goed-Nederlands te wijzen, afkortingen zo in de praktijk, vlotte zinnen naast leerzame constructiefouten; en tenslotte een bonte hoeveelheid onderwerpen voor schriftelijke weergave, navertellen, gesprek.

Enkele lessen Duits voor Nederlandse leerlingen versterkten nog mijn voorkeur voor dit schrijftaal-materiaal. De klas was weer direct geboeid door de vertrouwde onderwerpen, door de levende, ‘eigen’ taal; ik zelf merkte voortdurend, hoezeer de krant met alles wat er aan vast zit mij afhield van boeken-Duits. Alle bewondering voor wie het ‘ook zo wel’ kan! - maar zal het b.v. menig Frans collega niet evenzo gaan: een rem op zijn neiging tot français de classe? Ieder toetse het door eigen ervaring in Engelse, Italiaanse en wat voor andere levende talenlessen! Ik ben er van overtuigd, dat velen met mij De Krant zullen gaan waarderen.

Tenslotte nog een opmerking. Waarom niet de krant zelf in de klas? Ook dat heb ik gedaan, wanneer ik toevallig een stukje las, waar een aardige les in zat. Maar voor regelmatig gebruik is deze vorm van de leerstof ongeschikt. Krantenknipsels maken, bewaren, na enige maanden (repetitie!).... ontcijferen, zijn even zo vele gelegenheden voor rommelmaken, laten slingeren, tijdverlies. En we mogen (wanneer we tenminste de leerlingen ook hierbij niet willen zegenen met lessen in orde en netheid) den Heer Jonk dankbaar zijn, dat hij door zijn uitnemende keuze in handige vorm nieuwe mogelijkheden heeft gegeven voor vlotte en frisse lessen in levende talen.

Zuoz, Maart 1937.

W.Gs. HELLINGA.