Levende Talen. Jaargang 1937

Franse schoollectuur.

Claude Sylvain, L'homme au pendule de cristal, Ed. Gautier - Languereau,, Parijs.

Michel Crucier heeft de trein tot Marseille genomen, want hij moet naar Afrika vliegen om midden uit dat woeste werelddeel een radioreportage te doen. Zijn zusje, Claude, verborgen onder een bank, reist met dezelfde trein; zij hoopt dat ze op die manier haar broer kan dwingen haar mee te nemen. Evenwel, midden in de nacht opgeschrikt door wat ze in haar angst voor een rat houdt, wordt ze ontdekt. Ze wordt verplicht, onder bescherming van een welwillend reiziger, vader van twee even ondernemende kinderen als zij is, naar Parijs terug te gaan. Ze wordt het makkertje van die twee kinderen en alle drie, menend dat ze een misdadiger op de hielen zitten, maken kennis met een zeer braaf, zachtmoedig geleerde, een wichelroedeloper - de Man met de kristallen slinger - dank zij welken Claude misschien haar broeder zal kunnen redden, die midden in de woestijn, door motorpech gedwongen is geworden te landen en nu bijna omkomt van dorst. Of het haar gelukt, we moeten aan de jonge lezers overlaten dat door de T.S.F. te vernemen. Het verhaal zal ze wel boeien: de spanning is nu weer eens, met meer moderne gegevens als vliegtuigen en radio, opgewekt, dit boekje leent zich zowel voor lectuur in de klasse als voor de bibliotheek; tweede, derde klasse ongeveer.

[p. 383]

Berthe Bernage, Une petite fille tombée de la lune, Ed. Gautier - Languereau, Parijs.

Een gezellige familie, de ouders en drie bengels, met twee zusjes, waarvan de ene, Odile, een coquette, en Yseult, alias Pouf, een dikkertje, dat echter vol dromen en fantasiën zit, en door Odile en de broers nogal geplaagd wordt Als oom Mathieu, haar peetoom, uit Azië terugkomt, waar hij veel van de oosterse fantasie en wijsheid gekregen schijnt te hebben, kan hij het dadelijk uitstekend vinden met zijn fantastisch petekind: ze begrijpen elkaar. Later is de komst van een blind geworden neef, Didier, die vergezeld is van een indische vrouwelijke verzorgster, Lala, voor Pouf een gelegenheid de toewijdende gaven van haar hart te tonen, zo zelfs dat ze de afgunst van de indische opwekt, die zelf, alléén, voor haar meester wou zorgen. Terwijl Didier reeds op weg der beterschap is, veroorzaakt een ongeval van Pouf, teweeggebracht door de als waarzegster vermomde Lala, bij den blinde een psychische schok die hem geheel het gezicht teruggeeft. En zo komen we tot het ‘happy end’. Die geschiedenis met Lala is nogal romantisch; als men daar niet tegen opziet kan men het boekje best in de bibliotheek zetten; in een klasse zouden de nuchtere geesten mogelijk de spanning voor de fantasten bederven.

Marcel Aymé, Contes du chat perché, Librairie Gallimard, Parijs.

Marcel Aymé, die wij ouderen ook kunnen kennen uit romans en verhalen, heeft een kat in een boom zittend hem verhalen voor kinderen laten doen en ze opgetekend. Enige jaren geleden heeft hij de eerste bundel uitgegeven en sedert geeft hij met iedere Kerstmis een nieuwe geschiedenis. De handelende personen zijn daarin vooral Delphine en Marinette en verder dieren, die met de kinderen spreken en leven. De gebonden boekjes zijn met fantazie geïllustreerd; alles wijst er wel op dat ze voor jonge kinderen bedoeld zijn: het karakter der illustraties, de grote letter waarmee de werkjes gedrukt zijn, de tekst. Ouders, meisjes, dieren leven in een grappige gemeenzaamheid. Al vertellende legt Aymé in zijn verhalen de nodige ironie, maar niet te veel; gepaste ernst, maar niet te veel. Het is ontegenzeggelijk waar, dat men in verhalen door een waar kunstenaar geschreven altijd trekjes vindt, die verrassen, die treffen door hun fijnheid, en die, schijnt het ons, ook bij zelfs jonge kinderen, hun uitwerking niet missen; die van het verhaaltje ‘iets anders’ maken. Zo ook hier waar, behalve de grote bundel, die slechts ‘Contes du Chat perché’ heet, de afzonderlijk later verschenen sproken titels dragen als: ‘Le mauvais jars’, ‘L'Eléphant’, ‘La buse et le cochon’, ‘L'âne et le cheval’. Voor de schoolbibliotheek, misschien, voor eerste, tweede klasse wat de inhoud betreft, maar ach!.... de taal zal ook daar nog wel te moeilijk zijn.

Comtesse de Ségur, Le bon petit Henri, Hachette, Parijs.

Dat men in 1937 zo'n verhaal van Mme de Ségur nog opnieuw kan uitgeven wijst er wel op dat onze kinderen een andere smaak moeten hebben, dan hun franse kollega's. 't Zijn sprookjes-geschiedenissen die den ‘goeden Hendrik’, die schrikkelijk veel op een braven Hendrik lijkt, overkomen. Ook hier is de tekst wel te moeilijk om te dienen voor de leeftijd waarvoor de inhoud mogelijk nog aantrekkelijker kon zijn.

J. FRANSEN.

[p. 384]

Paul de Pitray, Le Petit-fils de Cadichon. Paris, Hachette, 1936. (Bibliothèque rose illustrée).

De geschiedenis van een ezel, Cadichon III genaamd. Aangezien ik Cadichon I, den held uit Mémoires d'un âne van grootmoeder Ségur niet al te bijster ken, is het me uit den aard der zaak al moeilijk een oordeel te vellen over den afstammeling waarvan in dit boek de lotgevallen worden beschreven.

Daarbij komt dat de erfelijke theorieën in het begin van het boek - zelfs de voorvaderlijke ezel van Balaam komt er aan te pas - mij niet erg duidelijk zijn geworden.

De taal is veel te moeilijk voor onze leerlingen van de lagere klassen - een ‘édition abrégeé et adapteé’ lijkt me ook onmogelijk. Verder hebben de kwasi-filosofische wijsheden niet de minste kans onze kinderen te interesseeren.

En geniet onze schooljeugd aardigheidjes als de volgende?:

Een papa is met zijn vrouw en vijf kinderen in de auto naar de markt gereden en heeft den beroemden ezel gekocht. Nu het probleem om het beest te vervoeren. Een veekoopman waagt dit mopje:

Dites donc, Monsieur de Marsy; à votre place je logerais mon Cadichon sous le capot! Il s'y mettrait au râtelier avec vos dix-huit chevaux!’

Het boek is geschreven voor Franse kinderen van vijf tot twaalf jaar, geloof ik.

Voor onze scholen geheel ongeschikt.

Bergen N.-H.

R. WIARDA.