Levende Talen. Jaargang 1938

[p. 392]

Cijfers.

Het is een oude strijdvraag, of het wel nuttig en nodig is, om op school cijfers te geven. Wie de voordelen groter vindt dan de nadelen en de met het cijfersgeven samenhangende cijferjacht van onze leerlingen als onvermijdelijk beschouwt, staat dan nog voor de moeilijkheid, welk cijfersysteem de meeste aanbeveling verdient. Vroeger waren nogal verschillende systemen in gebruik. Ik zelf heb eens mooi gelegenheid gehad voor vergelijkende beoordeling, toen ik van de H.B.S. met ‘tientallig stelsel’ overging naar het Gymnasium, dat toen het vijftallig stelsel had, terwijl op een Duitse school, waaraaan ik een paar uur les gaf, het vijftallig stelsel in omgekeerde volgorde en in de Duitse A-commissie het zestallig stelsel in gebruik was. Tegenwoordig heerst, voor zover ik weet, in ons land vrij algemeen het tientallig stelsel (alleen bij het nieuw-ingevoerde examen in methodiek en paedagogiek, dat bij de Duitse A-examens wordt afgenomen, wordt een viertallig stelsel: ‘goed - voldoende - onvoldoende - slecht’ toegepast); daarbij zijn dan 5 cijfers voldoende en 5 cijfers onvoldoende. Dat het ook anders kan, blijkt uit het volgende in Duitsland dit jaar nieuw-ingevoerde systeem van waardering voor ‘Höhere Schulen’ (Gymnasium en H.B.S.), dat ik deze zomer in de ‘Kölnische Zeitung’ vond:

1.	Sehr gut (weit über gut hinausgehend).
2.	Gut (wesentlich über dem Durchschnitt stehend).
3.	Befriedigend (vollwertige Normalleistung ohne Einschränkungen).
4.	Ausreichend (wenn auch nicht ohne Schwächen).
5.	Mangelhaft (nicht ausreichende Leistungen, jedoch Möglichkeit eines baldigen Ausgleichs).
6.	Ungenügend (völlig unzureichend).

Hier zijn dus vier voldoende cijfers - één cijfer, dat met onze 5 overeenkomt en één onvoldoend cijfer - waarbij dus wel van het beginsel uitgegaan is, dat voor wie belangrijk onder de maat is, een verdere differentiëring niet van node is.

Een soortgelijk systeem wordt toegepast bij de ‘Gesamtbeurteilung’, dus bij eindexamen of overgang. Hier worden de volgende onderscheidingen gemaakt:

[p. 393]

‘Mit Auszeichnung bestanden’ - für ganz aussergewöhnliche Leistungen.

‘Gut bestanden’ - Einzelfächer gut oder sehr gut.

‘Befriedigend bestanden’ - durchweg vollwertige, etwas über dem Durchschnitt liegende Leistungen oder vorhandene Schwächen durch hochwertige Leistungen ausgeglichen.

‘Bestanden’.

‘Nicht bestanden’.

De cijferrij 1-6 leek mij vooral om de vernuftige omschrijving van de afzonderlijke woorden voldoende interessant om hier even meegedeeld te worden; wat de ‘Gesamtbeurteilungen’ betreft, kan misschien een of ander, die erg snel tot de conclusie ‘hangen’ komt - aangenomen althans, dat dezulken voorkomen - uit de Duitse scala nog iets leren.

H.W.J. KROES.

Mag ik hier nog iets aan toevoegen?

In Duitsland schijnen de praedicaten dus enigszins veranderd te zijn.

Tot voor kort was het: 1 = sehr gut; 2 = gut; 3 = genügend; 4 = mangelhaft; 5 = ungenügend.

In Oostenrijk had men alleen: 1 = sehr gut; 2 = gut; 3 = genügend; 4 = ungenügend.

In Frankrijk is: 10 = très bien avec félicitations; 9 en 8 zijn beide: très bien; 7 = bien; 6 = assez bien; 5 = passable; 4 = médiocre; 3 = mal; 2 = très mal; 1 = nul.

Men geeft daar op het eindexamen aan de verschillende onderdelen naar vak en aard der school verschillende coëfficiënten, en verklaart dan den candidaat geslaagd met het praedicaat:

passable, als hij 50% van het maximum bereikt;

assez bien, als hij 60% bereikt;

bien, als hij 70% bereikt;

très bien, als hij 80% heeft behaald.

Naar mijn mening is er, ook nog om andere redenen dan de afwijkende werkwijze in andere landen, alle aanleiding tot herziening van onze praedicatenserie.

CL. DE LIEFDE.