Leven van Lutgart (1899)

Leven van Lutgart

(1899)–Anoniem Lutgart, Leven van– rechtenstatus

Auteursrecht onbekend

Vorige Volgende


XXXVIII. Van ere die si van koringen genas ende seide wat hare derde. Te Cort Saint Stevene in BrabantGa naar voetnoot1 Bi Wavre in dat walsche lant 12935[regelnummer] So lach verwrachtt in een reclus Opt kerkhof an dat godeshus Ga naar margenoot+En wijf, die clusenersse was. Wildi oc weten wat ic las Van hare, ic saelt met corter spraken 12940[regelnummer] U seggen ende kundech maken. Tin tiden dat Lutgart, die fine, Also vermart began te sine Alsic u hebbe don verstaen, Eer in die cluse was gedaen 12945[regelnummer] Die clusenersse, daer ic nu Dit bispel af sal seggen u, Dat was nochtoe dat van der ijoget Har herte binnen was verhoeget, Ende si van werelliken saken 12950[regelnummer] Die vrocht begonste int herte smaken, Dat was die vrocht van lostechheiden, Die viant, die wel can verleiden Dengenen din hi sit gereet Te volgene hem aldaer hi weet 12955[regelnummer] Dat hine best verleiden mach, Doe hise also beraden sach, Dat si hem gerne volgen soude
[pagina 128]
Indin dat hise leiden woude Te cranker lostechheiden wert, 12960[regelnummer] Hi hevet enen stric geschert Daer hise met wel schire vinc Eer si met hem it verre ginc; Want in en doegen harde swar, Dat sider hevet menech ijar 12965[regelnummer] Gedurt eert weder wart gesachtt, Bi Gods gedoege heft hise brachtt. Ga naar margenoot+Ic sal u seggen welkerhande: Hi bant se met so swaren bande Van starken doegene ende groet, 12970[regelnummer] Dat si din swaren wederstoet Al sonder karmen ende clagen En conde langer nit gedragen; Want sere ontfruchtte si die sonde Die si beschiwen nit ne conde 12975[regelnummer] In din dat si din cranken wille Van loste droch int herte al stille Besloten sonder imens raet, Die was contrarie ende quaet Der silen, die met Gode allene 12980[regelnummer] Welt hebben har delijt gemeene. Want selke noese int herte doegen, Hen si dat mense wille toegen Din vroeden ende kundech maken, Die sijn geleert van selker saken, 12985[regelnummer] Om raet tontfane ende omme leeren Die herten van din dingen keeren Daer se die viant met bekort Omme hen te heldene an sijn hort Ende hem te makene onderdaen. 12990[regelnummer] Ic seggu wel al sonder waen Dat si dengenen comt te schaden Die hen betide niet ontladen Daeraf na vroeder liede sede, Gelijc dat die ijonfrowe en dede 12995[regelnummer] Dat sere was ende utematen Verladen ende en wilde laten Ga naar margenoot+Dat weten imene an din tide. Mar omme dat sijs nit en liede Din confessoren, din men moet 13000[regelnummer] Vertrekken al dat men mesdoet In allen sondeliken daden, Daeromme was si dos verladen. Dis soude hem igewelc bedinken Eer hi sijn herte hem lite onssinken 13005[regelnummer] Te boser lostechheiden wert; Want het gevalt dat selc begert Daer groet verlis hem ane geleget. So wie so dan int herte dreget Van lostechheiden selc verdrit 13010[regelnummer] Dis hi ne can beschiwen nit, Hem soudic raden dat hi dan Hem dade an enen vroeden man Die liede wel berechten conde, Ende hem vertrake al uten gronde 13015[regelnummer] Al sonder mide ende sonder hale Warane dat hi binnen quale, Ende al sijn doegen brachte voert, Daer over macht af es gekort Dat herte sijn ende over mate; 13020[regelnummer] Wart dat hi achtte op sine bate Ende hi dit dade, hi soude wesen Van sinen leede saen genesen. Hadde oc degene also gedaen Dire ic gewage, al sonder waen 13025[regelnummer] So seggic u dat het te vromen Hare oc tin tiden ware comen. Ga naar margenoot+Mar neen si nit; want die viant So vaste har herte binnen bant Ende oc so harde street dar iegen, 13030[regelnummer] Dat si dis lijens nit geplegen En conde in bichten noch in rade. Dos bleef in commer ende in schade, In grote pine ende oc in rowe, Wilde ochte en wilde, die ijonfrowe. 13035[regelnummer] Mar Got, die coninc van den trone, Die allen menschen es gewone Te staene in staden, die begeren Iegen din quaden hen verweren Die quaedst es alre creaturen, 13040[regelnummer] Doe hi din quaden sach mesfuren Dat ijonge wijf so ijammerlike, Die wilen was van hemelrike Geworpen dor sine overdaet, Heft hi gesendet enen raet 13045[regelnummer] Verholenlike in haren sinne Die nutte sider was daerinne; Want si te rade es worden das Dat si Lutgarden, die so was Van heilechheiden worden maer, 13050[regelnummer] Dat rike ende arme quamen daer Ende die versochten ijonge ende oude Tin tiden, oc versuken sonde Met goeder herten ende maken Hare advocate in derre saken 13055[regelnummer] Vor Gode; want met harre beden Die gracie van der Gods geneden Ga naar margenoot+Si soude vinden ende saen Van haren leede boete ontfaen. Mettesen rade es wech gestreken 13060[regelnummer] T Aiwires wert, daer si sal spreken Lutgarden, sider die ijonfrowe. Ende alse quam te din beschowe Van hare ende se met ogen sach, Die daer was comen, goeden dach 13065[regelnummer] Boet si der maget over lut; Ende also saen die Godes brut Gaf hare weder een Gothout Daer si der andre met vergout Dat gruten dat si tirst ontfinc. 13070[regelnummer] Mettesen neder sitten ginc Die maget, ende stade gaf
[pagina 129]
Te seggene hare al daer si af Begerde spreken. Doe sloch an Die andere ende aldus began: 13075[regelnummer] ‘Wel sute vrowe, dor genade, Hort mi; ic ben die grote schade Gedoget hebbe in minen dagen! Daeromme comic u hir clagen Met droever herten mijn verlis; 13080[regelnummer] Mar dor genade ontfarme u dis, Want ics u mane bi der trowen Die gi sijt schuldech allen vrowen, Want ghijt geleesten moget wel.’ Dit sprac degene; mar nit el 13085[regelnummer] En heft si voert ontdekket hare. Doe gaf antwerde al oppenbare Ga naar margenoot+Die maget weder ende seide: ‘Die melde Gods ontfarmechheide Motu vertrosten, dochter mijn, 13090[regelnummer] Ende alles goeds u onstech sijn, Ende u verleenen dat gi soeket, Want gi wel toeget dat gi roeket Met goeder herten uwer baten! Mar wouddi mi bekinnen laten 13095[regelnummer] Wat u mescomet, dan masschin Soudic geraden bat te din; Want die bekint ens anders leven, Te bat mach hire hem raet op geven; Dat togt hem selven oppenbare; 13100[regelnummer] Want imen die gewondet ware, Opdat hi wilde sine wonden Al ongewikt ende ongebonden It lange laten, sonder waen Te leede mochtt hem wel vergaen; 13105[regelnummer] Want een die wel genesen sal Van sinen wonden, hi moet al Ontdekken ende laten sien Den vroeden man, den cirurgien, Die selker medicinen pleget, 13110[regelnummer] Die wonde waer dat hise dreget. Al die gelike seggic u, Wel lieve dochter; wildi nu Dat ic ter nosen, die gi claget Dat ghise int herte binnen draget, 13115[regelnummer] U gheve raet, so motti mi Algader seggen wat het si Ga naar margenoot+Daer gi af doeget dat verdrit. Nu segget ende en helets nit Wat u mescomt met goeden staden, 13120[regelnummer] So sal ikker u toe geraden.’ Doe dese wart Lutgart, die goede, Gesproken hadde, also te moede Die andre wart aldaer si sat, Dat si ne conde nit op dat 13125[regelnummer] En wart gegeven van antwerden, Mar neder sloch al toter erden Hare ogen, want se die viant Met selker moyenessen bant Van herten, dat si nit ne conde 13130[regelnummer] En wart gespreken metten monde, Noch metten ogen nit beschowen Dat edele anschin van der vrowen. Mar doc die maget goedertiren Vernomen hadde in wat maniren 13135[regelnummer] Si sat becommert mettin vare, Sprac si noch anderwerf te hare Ende aldos seide: ‘Dochter wert, Wouddi mi seggen wat u dert, Masschin soudikker u te bat 13140[regelnummer] Geraden toe; mar omme dat Dat ic u sie en lettelkijn Van herten ondercomen sijn, Warbi gi swiget aldos stille, So salie bi den Godes wille, 13145[regelnummer] Die rechtere es van allen saken, U selven selve condech maken Ga naar margenoot+Din commer, daer gi u so sere Beclaget af; want Got, die Here, Omme uwen toren, din gi doeget, 13150[regelnummer] Te sachtene, hevet mi vertoeget Wat u mescomet; nu hort dan, Ochte ic u dat betoegen can.’ Doe sprac aldos die maget voert Ende seide: ‘Kare mijn, nu hoert, 13155[regelnummer] Dit sijn die saken die u deren.’ Daerna so ginc hare al vercleren Die stukken, daeraf was verswart Har herte binnen, ver Lutgart Van din beginne al toten inde, 13160[regelnummer] So dat die andre wel bekinde Dat si van enen warde nit Noch en faillirde, noch en lit Te seggene achter, dat ter dinc Behoerde, mar also volginc 13165[regelnummer] Met haren warden, dat si al Vertrac warave dat si qual Ontplokenlike ende oppenbare. Doe sprac die vrowe noch te hare Ende seide met gestaden sinne: 13170[regelnummer] ‘Ic rade u, vele sute minne, Dat gi hiraf te biechten gaet; En doedijs nit, dat es u quaet; Want alle menschen, die verhelen Die sonden daer si ave quelen, 13175[regelnummer] Si moten leven in verdrite. Dit es sijn raet die hen af stiete Ga naar margenoot+Al dat profijt van harre vromen, Opdat sijs lieten hem volcomen, Dats die viant fel ende loes, 13180[regelnummer] Die allen din beraedt altoes Har ongevoech vroch ende spade Die ommegaen met sinen rade. Daeromme, dochter, radie u
[pagina 130]
Dat gi van desen tide nu 13185[regelnummer] Nemmeer ne werkt na sinen raet, Mar schire u herte ontladen gaet, Daer gi besloten binnen draget Din commer daer gi over claget; Dos seldi mogen schire wesen 13190[regelnummer] Int herte weder al genesen.’ Aldos so heft die vrowe goet Getrostet der ijonfrowen moet Met haren gheesteliken warden, So dat die noesen, die beswarden 13195[regelnummer] Har herte binnen, worden saen Ontmaket weder ende ontdaen. Dat sent es worden wale in schine; Want sider dat Lutgart, die fine, Har herte binnen so besochte 13200[regelnummer] Met haren warden, so ne mochte Sent nemmermeer dartoe genaken Die losengir, noch dat gemaken Met sinen treken, noch beweven Dat si emmeer hem wilde geven 13205[regelnummer] Consent van herten. Mar van allen, Daer wilen hare af was mesfallen, Ga naar margenoot+Heft si ontcommert ende ontladen Har herte sent met goeden staden In bichten ende so gevrijt, 13210[regelnummer] Dat si met rasten haren tijt Al toten inde sider hevet Ende oc mét eeren voert gelevet, So dat sire al der werelt af Sent menech goet exempel gaf. 13215[regelnummer] Dos hevet sider toegenomen Die selve in gheesteliker vromen In har reclus, aldaer si lach Besloten sider mengen dach Te Cort Saint Stevene bi der kerken. 13220[regelnummer] Nu hort: hir mogdi alle merken Dat Godes brut, Lutgart die fine, Met enen sonderlingen schine Int herte binnen was verclart, Die sonder teeken ende wart 13225[regelnummer] Dis evenkerstens herte binnen Also van buten mochte kinnen. Dit mochte men te wondre groet Vertrekken. Mar Got, die geboet Al dat die werelt hevet in, 13230[regelnummer] Dat hi verleende al selken sin Bi sire mogentheit der vrowen Dat si van buten mochte schowen Die herten, omme die verclaren Daer si also verdonkert waren, 13235[regelnummer] Dis was hi mechtech gnoch te doene. Daeromme en si niman so koene Ga naar margenoot+Die over scheren ende spot Dat houde, want het dede Got. Al sent geschide oc die gelike 13240[regelnummer] Enen conveers, bruder Werike, Die van Aiwires broeder was, Din oc Lutgart also genas No min, no meer dan als ic u Van der ijonfrowen seide nu; 13245[regelnummer] Want si din man ontdekkede al Din commer daer hi ave qual, Ende selken raet hem heft gegeven Daer hi bi es te rasten bleven, Ende oc in hoegen ende blide 13250[regelnummer] Voertane meer in sinen tide. Mar selken die dit hoert, masschin Dis wonder heft, ho mach geschin Dat een des anders herte binnen Also van buten mach bekinnen. 13255[regelnummer] Hoe dat mach sijn sal ic u proeven: Got, die verleent al dis behoeven Ons menschen hir in erterike, Al gevet hi so meldelike Dis hem behoevet din lichame, 13260[regelnummer] Meer honderwerf es hem bequame Nochtan die sile; ende omme dat So an hi alles goedes bat Der silen dan hi doet den live; Want hi begert dat si beclive 13265[regelnummer] In minnen ende in karitaten. Mar dis hi siet den selken laten Ga naar margenoot+Den rechten wech ende ommegaen Daer si die schade groet ontfaen, Daeromme gevet hi din goeden 13270[regelnummer] Die hen van sinne bat bevroeden, Dat si van buten mogen schowen Die herten binnen, die teblowen Sijn van mesfalle ochte it verladen, Om hen te loesene uter schaden, 13275[regelnummer] Daer si met luste of met gewoude Die viant gerne in werpen sonde, Hadde hi van herten din consent. Dits een gewarech argument Dit met te proevene oppenbare. 13280[regelnummer] Mar wistic datt u wille ware Ic soudt u doen noch bat in schine Met enen corten bispelkine Dat in die vite alher teneven Om dat te proevene es gescreven. 13285[regelnummer] Nu hort wat ikker ave las: Om enen tijt en mensche was Die so met ere groter sonden Beladen was ende oc gebonden, Dat hi ne dorste nit van din 13290[regelnummer] Te bichten gaen noch dat beghin, Gelijc dengenen die ontladen Begeren sijn van harre schaden. Mar Got, die vader goedertiren, Die gerne ontfeet die hen bekiren, 13295[regelnummer] Van quader dinc te Goede wert (Want hi die salechheit begert
[pagina 131]
Ga naar margenoot+Van allen menschen ende lieden Meer dan u imen can bedieden) Hi hevet desen oc gedaen 13300[regelnummer] Die sonde laten ende gaen Te biechten, ende in goeden dingen Sijn leven sent ten inde bringen Met ere wonderliker saken Die ic u wille condech maken: 13305[regelnummer] Want het geschide, alsic vernam, Dat een gesendt van Gode quam Of daer hi stoet, of daer hi sat, Ende hem met groten ernste bat Dat hi sijn hoeft hem wilde dwaen. 13310[regelnummer] Nu hort hoe hi dat heft begaen; Hi seide: ‘Vrint, Got si met u; Ic ben die harde gerne alnu Ter wilen, waert u dan bequame, Mijn hoeft van u gedwegen name; 13315[regelnummer] Dit biddie u, mijn sute vrint, Dat gi din Godes loen verdint An dat ic bidde, ende onderstaet Dat ambacht, ende thoft mi dwaet In loessenessen van der sonden 13320[regelnummer] Daer gi u meest af wett gebonden.’ Doe sprac die ander: ‘Vrint, dat si; So sere hebdijs gebeden mi Dat ics onsseggen ni ne can.’ Die ander sprac: ‘So haestt u dan, 13325[regelnummer] Want ict ilanc so meer begere; Ic ben gereet, nu comet here.’ Ga naar margenoot+Nu hort van desen tween gesellen Groet wonder, dat ic u sal tellen, Dat hen geschide aldaer ter stede: 13330[regelnummer] Die een ginc liggen, dander dede Dis hem gebeden was te doene; Hi bloette thoeft van din caproene, Hi nam dat water ende goet Opt thoeft des anders, die al bloet 13335[regelnummer] Vor hem ter erden was gelegen. Mar eer it lange was geplegen Dis dwaens, so sach hi staen ene oghe Opt hoeft des ghens, daer hi die loeghe Hadde op gegoten, onder thar, 13340[regelnummer] Schone utermaten ende clar, Die sach op hem aldaer hi stoet Gelijc dat een op andren doet. Mar tirst dat hi die oghe sach, Van groten wondre rip hi: ‘Ach, 13345[regelnummer] Genade, Got, almechtech Here! Wie sach dit wonder noit eere In dese werelt, dat ic sie? Selc wonder, wanic, en sach nie Noch man, noch wijf in erterike 13350[regelnummer] Alsic hir sie, noch die gelike En hoerde seggen, alsic wane, Dat oghe opt hoevet plach te stane Alsic nu vonden hebbe an desen. Genadech Got, wat mach dit wesen?’ 13355[regelnummer] Doe sprac die ander: ‘Vrint, dit es Die oghe, wel sijt dis gewes, Ga naar margenoot+Die al beschowet dat men doet; Si es die sit quaet ende goet Ende alle dinge die geschien; 13360[regelnummer] Sijs oc die wruget u van din Vor Gode ende alles dis verlijt Daer gi mesdadech ave sijt, Ende u tin ijoncsten dage sal Oc wroegen, daer die werelt al 13365[regelnummer] Die Gods sententie moet ontfaen, Hen si dat ghire af willet staen In baten ende u schuldech geven Die wile dat n Got u leven Behouden welt ende u gesparen.’ 13370[regelnummer] Doe dese wart gesproken waren, So voer enwech alse een gedwas Degene die daer comen was, So dat die ander, die allene Daer staende bleef, no groet, no clene 13375[regelnummer] En wart berechtt van allen din Dat hi gehort hadde of gesin; Want wanen quam of waer hi voer, Die daer tevoren op den vloer Bi wilen stont, bi wilen lach, 13380[regelnummer] Ende din hi tastte ende din hi sach, En conde noit sent vergronden Die mensche; mar van sinen sonden Wart hi so wonderlike sere Verssaget, dat hi onsen Here 13385[regelnummer] Ende oc der Maget, onser Vrowen, Gelovede ende gaf in trowen Ga naar margenoot+Dat hi te bichten soude gaen Ende oc te beternessen staen Van allen din daer hi hem af 13390[regelnummer] Int herte binnen schuldech gaf. Dis es hi sent te sinen vromen. In corten dagen so volcomen, Dat Got, die here es over al, Hem sent verleende selc geval 13395[regelnummer] Ende selke gracie ende spoet, Dat hi wart heilech ende goet. Bi desen bispele es verclart Dat Got, die gerne ons allen spart Ende ons gereet es goet te doene, 13400[regelnummer] Ons maent bi menegen okisoene Dat wi van sondeliken daden Betide vriën ende ontladen Die herten buten ende binnen. Hiromme doet hi oc bekinnen 13405[regelnummer] Die herten van din dommen lieden Dengenen die se wedernieden Met haren gheesteliken warden, Gelijc dat ic u van Lutgarden Tevoren seide ende oc van din 13410[regelnummer] Daer Got dit ane lit geschin.	voetnoot1 Court St. Etienne. Dit Brabantsch dorpje is niet verre zuid-oostwaarts van Aywières gelegen. Het ligt 11 k. Z. van Waver, 19 k N.O. van Nijvel en 36 k Z.O. van Brussel. margenoot+ f.225r^o. [tekstkritische noot]12 995 l. Die .... utermaten. margenoot+ f.225v^o. margenoot+ f.226r^o. margenoot+ f.226v^o. margenoot+ f.227r^o. [tekstkritische noot]13 127 se, niet in het hs. [tekstkritische noot]13 179 l. Dat es (?). margenoot+ f.227v^o. margenoot+ f.228r^o. margenoot+ f.228v^o. margenoot+ f.229r^o. [tekstkritische noot]13 257 l. wi(?).-13 274 hs. loescene (de s erboven). 13 275 l. se. - 13 283 l. alhir.- 13 286 l. Op. margenoot+ f.229v^o. margenoot+ f.230r^o. margenoot+ f 230v^o. margenoot+ f.231r^o. margenoot+ f.231v^o. margenoot+ f.232r^o. margenoot+ f.232v^o.

Vorige Volgende