Skiplinks

  • Tekst
  • Verantwoording en downloads
  • Doorverwijzing en noten
Logo DBNL Ga naar de homepage
Logo DBNL

Hoofdmenu

  • Literatuur & taal
    • Auteurs
    • Beschikbare titels
    • Literatuur
    • Taalkunde
    • Collectie Limburg
    • Collectie Friesland
    • Collectie Suriname
    • Collectie Zuid-Afrika
  • Selecties
    • Collectie jeugdliteratuur
    • Basisbibliotheek
    • Tijdschriften/jaarboeken
    • Naslagwerken
    • Collectie e-books
    • Collectie publiek domein
    • Calendarium
    • Atlas
  • Periode
    • Middeleeuwen
    • Periode 1550-1700
    • Achttiende eeuw
    • Negentiende eeuw
    • Twintigste eeuw
    • Eenentwintigste eeuw
Leven van Lutgart (1899)

Informatie terzijde

Titelpagina van Leven van Lutgart
Afbeelding van Leven van LutgartToon afbeelding van titelpagina van Leven van Lutgart

  • Verantwoording
  • Inhoudsopgave

Downloads

PDF van tekst (2.30 MB)

XML (1.18 MB)

tekstbestand






Editeur

François van Veerdeghem



Genre

poëzie

Subgenre

heiligenleven


In samenwerking met:

(opent in nieuw venster)

© zie Auteursrecht en gebruiksvoorwaarden.

Leven van Lutgart

(1899)–Anoniem Lutgart, Leven van–rechtenstatus Auteursrecht onbekend

Vorige Volgende
[pagina 165]
[p. 165]
Ga naar tekstkritische notentekstkritische noten
Ga naar tekstkritische notentekstkritische noten

X. Van din dat si ontdekde enen haren vrint hoegedaen si plach te beschowene Gods anschin.

1835[regelnummer]
Hebdi vernomen hoe Lutgart
 
In herte binnen was verclart
 
Dat si die dinge, die geschiden
 
In verren landen vremden lieden,
 
Versach met innechliken schine,
1840[regelnummer]
So hoert wat noch in din latine
 
Gescreven staet; so mogdi kinnen
 
Hoe si die dinge sach van binnen
 
Ga naar margenoot+Dire ander liede en sagen nit.
 
Wildi dan weten dat bedit
1845[regelnummer]
Hir af, so hoert wat hir teneven
 
Noch in die vite staet bescreven:
 
Op enen tijt so sat die vrowe
 
Bi eenen vrint, die hare op trowe
 
Ene edele questie heft gevraget,
1850[regelnummer]
Die hem solveerde so die maget
 
Dat sijs beijagde eere ende prijs.
 
Die vrint hi vragde in welker wijs
 
Ende hoegedaen si plage sien
 
Dat overschone Gods anschin,
1855[regelnummer]
Alse hise visenteeren quame.
 
Antwerde gaf van suten name
 
Die maget weder ende seide:
 
‘Die melde Gods ontfarmechheide
 
Verleen u dat gi mogt verstaen
1860[regelnummer]
Dat gi mi vraget, want mi mijn waen
 
Also gedregt dat mensche en es
 
In dese werelt, die u des
 
Terechten wel berechten soude.
 
Want een die hem dis pinen woude,
1865[regelnummer]
Al hadde hi alre tongen tale,
 
Nochtan en soude hi u nit wale
 
Solveeren dis gi mi begrutt.
 
Mar Got hi geve u dat gi moett
 
Geraken daer ghijt eewelike
1870[regelnummer]
Moett schowen! want in erterike
 
En mach noch mi, noch u geschin
 
Dat wijt te vollen mogen sien.
 
Ga naar margenoot+Mar so ic u met corter spraken
 
Best can berecten van der saken
1875[regelnummer]
Die gi mi vragt, dat salic don:
 
Alsic hantere en orison
 
Ende ic dan late int herte binnen
 
Din gheest gewerden metter minnen,
 
So comt bi wilen daer en schijn
1880[regelnummer]
Gevlogen, die den ogen mijn
 
Es al te stare ende al te claer;
 
Mar lange nit en lett hi daer,
 
Want mensche in erterike nie
 
En wart geboren, die der zie
1885[regelnummer]
So wel gebroecGa naar voetnoot1 dat hi in dogen
 
Din claren schijn mochte al gedogen.
 
Daeromme en lett hi, alsic wane,
 
Daer lange nit, want hi tontfane
 
In dogen sonder wederstoet
1890[regelnummer]
Es allen menschen al te groet.
 
Ende alse dese es leden dan,
 
Dis ic dorgronden nit ne can
 
Noch mijn noch meer, ende ic dan sla
 
Mine ogen op, ende ic sie na
1895[regelnummer]
Dat licht dat daer enwege vert
 
Tin hogen paradise wert,
 
So vindic daer na desen schine
 
En ander licht, dat sonder pine
 
Ende onverstaertGa naar voetnoot2 mijn ogen sien.
1900[regelnummer]
Mar alsic dan sijn schone anschijn
 
Die mi daer visenteeren quam,
 
Dat mi te schowene eer benan
 
Ga naar margenoot+Dat irste licht, daer binnen soeke
 
Ende ic denghenen, dis ic roeke,
1905[regelnummer]
Daer schowen waene, en vindies nit;
 
Dis doegic menech swar verdrit
 
Ende ongedout groet utermaten.
 
Want wilde hi hem beschowen laten
 
Gelic dat ikken gerne sage
1910[regelnummer]
So ware al leet, ende alle clage,
 
Ende al verdrit van mi geverret.
 
Mar neen hi nit! want hi ne merret
 
Daer langer nit dan ic en doe
 
Mine oge op ende weder toe;
1915[regelnummer]
Mar dat nes gnoch nit minen ghere.
 
Oc seggic u dat mi so clere
 
Sine ogen dunken ende fijn,
 
Dat hem ne mach dat sonneschijn
 
Geliken nit na minen wane
1920[regelnummer]
Meer dan der sonnen doet die mane,
 
Of dan dat sterrelicht en doet
 
Den dage, daert af wesen moet
 
Verdonkert ende wederslegen.
 
Nu moet ons beiden dan gewegen
1925[regelnummer]
Tin schonen paradise wert
 
Die selve Got, die dat verclert
 
Al met hem selven ende geven
 
Dat wine int eewelike leven
 
Beschowen moten sonder inde!
1930[regelnummer]
Want die u des in velen ghindeGa naar voetnoot3
 
Berechten soude, en wart geboren
 
In hondert ijaren hir tevoren.
 
Ga naar margenoot+Dis gi mi vragt, dis motti nu
 
Hir met gepaijt houden u.
1935[regelnummer]
Want nit te meer dan ic en can,
 
Op welken tijt dat hi mi an
 
Dat ic sijn werdelike anschin
[pagina 166]
[p. 166]
 
Also ter liden mach besin,
 
Tevollen sijns versaedt gewesen,
1940[regelnummer]
So nes in mi dat ic van desen
 
Berechte u bat, dis gi mi vraget.’
 
Dos heft die welgerakde maget
 
Gedisputeert tin selven stonden
 
Op dese dinc, so dat si vonden
1945[regelnummer]
Heft die solutie die si sochte;
 
Want properliker nit ne mochte
 
Die questie wesen gessolvert,
 
Noch bat hir op gedisputeert
 
Dan haren vrint Lutgart, die sine,
1950[regelnummer]
Na dat men vindt in din latine
 
Ende in den boeken staet geschreven,
 
Berechtet heft al hir teneven.
 
Want een die wilde wel besoeken
 
Dat staet gescreven in den boeken,
1955[regelnummer]
Ende hi dan wel besochte binnen
 
Dat boec van gheesteliker minnen,
 
Hi vonde aldaer dieselve wart
 
Daer die verkorne magt, Lutgart,
 
Die questie met solveerde lise;
1960[regelnummer]
Want alse ons Salamon, die wise,
 
Daer segt van eere Godes brut
 
Die alles leeds es comen ut
 
Ga naar margenoot+Ende alle sondelike dinge
 
Die deren, bi den Gods gehinge
1965[regelnummer]
VerkuschetGa naar voetnoot1 hevet ende onwert,
 
Ende oc tin paradise wert
 
Met vriën wille es opgevlogen
 
So hoge dat si heft geplogen
 
Bi wilen schowen dat anschin
1970[regelnummer]
Daer hen die ingele in besin,
 
Dat schone ende dat gebenedijde,
 
Ende si dan waent in somen tide
 
Daer spaciëren metten ghenen
 
Din si begert ende hi dan henen
1975[regelnummer]
Vert sonder beide ende sine can
 
Sijns nit gebruken langer dan,
 
So roept si ende segt: ‘Owi,
 
Waer vlit hi? Waer ontfaert hi mi
 
Die minen gheest verswelten doet?
1980[regelnummer]
Waer es hi nu die minen moet
 
Met sire vaderliker doeget
 
Met corter ioijen heft verhoeget?
 
Wat magic don? Wats mi geschit?
 
Ic sockene ende in vindes nit.’
1985[regelnummer]
Nu hoert: Met dosgedanen warden
 
So was die questie van Lutgarden
 
Ontbonden ende gessolvert.
 
Hir op so heft gereciteert
 
Die vroede man, die Jacobijn,
1990[regelnummer]
Dat was tin tiden een divijn
 
Ende een der bester predekaren,
 
Die doe betide ghingeGa naar voetnoot1 waren,
 
Ga naar margenoot+Die van Lutgarden heft verlijt
 
Al oppenbare op enen tijt,
1995[regelnummer]
Dat hi nie mensche in erterike
 
En vant, die so volcomenlike
 
Antwerde gaf op dat bedit
 
Van din scrifturen, die men nit
 
En can met herten noch met sinne
2000[regelnummer]
Vergronden, daer die Godes minne
 
En es int herte nit becleven,
 
Alse hem die vrowe aldaer teneven
 
Berechtte met suptilen warden,
 
Daer hem ontgroetten ende onsswardenGa naar voetnoot2
2005[regelnummer]
Die dinge, daer die herte reene
 
Toe mach geraken ende allene
 
Experiëntie doet verstaen.
 
Wat wondre? Want si heft gegaen
 
Ter minnen scholen, daer si vant
2010[regelnummer]
Din meester, die hare al ontbant
 
Int herte binnen sonder wart,
 
Dat noit mensche en wart verclart
 
Noch met scrifturen, noch in boeken,
 
Die clerke, meenie, die besoeken
2015[regelnummer]
Die littere ende an dat bedit,
 
Dat herte en mach vergronden nit
 
Hen si met helpen van der minnen,
 
Hen nit ten nawsten en bekinnen.
 
Hoe dit mach sijn, salic u saen
2020[regelnummer]
Met proeffenessen don verstaen,
 
Op dat ghijs wilt en argument:
 
Een din gebrekt experiment
 
Ga naar margenoot+Int herte binnen van kinnessen,
 
Hi heft ter gheesteliker lessen,
2025[regelnummer]
Die Got met suten leerne vestt
 
Der silen daer hi binnen restt,
 
Der herten ogen so verbonden,
[pagina 167]
[p. 167]
 
Dat hi verdiepen noch vergronden
 
En can met herten noch met spraken
2030[regelnummer]
Die kunst van ghesteliken saken.
 
Wat wondre das? Want hets gescreven:
 
Die lettre doedt, die gheest doet leven.
[tekstkritische noot]1836 l. Int. - 1874 l. berechten.
[tekstkritische noot]1902 l. benam. - 1921 dan, niet in het hs.
margenoot+
f.287vo.
margenoot+
f.288ro.
voetnoot1
Zie boven bij II, 2846.
voetnoot2
Zie boven bij II, 13723 en III, 2048.
margenoot+
f.288vo.
voetnoot3
Zie boven bij II, 5107.
margenoot+
f.289ro.
[tekstkritische noot]1980 Glosse: Salomo dicit in Cantico Canticorum: Anima men liquefacta est ut dilectus locutus est; quesivi et non inveni illum etc. (Hooglied 5, 6).
margenoot+
f.289vo.
voetnoot1
Hetzelfde als onwert en onmare; van verkuschen, d. i. versmaden, verachten. Het woord is tot heden slechts gevonden in het (eveneens Limburgsche) Lev. v. Jezus c. 46 (‘hi moet den enen (heer) lief hebben ende den andren verkuschen’), en c. 226 (‘doe vercuschdene (Christus) Herodes ende sine liede ende bespottene’). Het woord heeft natuurlijk met verkiesen niets te maken. (Meyer L. v. Jez. Aant.). Waarschijnlijk is de oorspronkelijke bet. verontreinigen; vgl. Mnl. Wdb. op cunscen. Ver- heeft dan de ontkennende of privatieve beteekenis, ook eigen aan het praefix in verachten. Waarschijnlijk moet ook aldus gelezen worden voor vertuschen, boven II, 1263. Dat verkuischen ook de tegenovergestelde bet. kon hebben, nl. die van netjes maken, versieren, tooien, blijkt uit het 17de-eeuwsche verkuischt (Uitlegk. Wdb. 4, 218; Oudem. 7, 364).
voetnoot1
d. i. in trek, gezien. Deze bet. is nog niet door voorbeelden gestaafd. Zie Mnl Wdb. op genge.
margenoot+
f.290ro.
voetnoot2
Zie bij III, 1572.
margenoot+
f 290vo.
[tekstkritische noot]2032 Glosse: Apostolus: Littera occidit, spiritus autem vivificat (II Cor. 3, 6).
[tekstkritische noot]2054 l. verminkt.

Vorige Volgende

Footer navigatie

Logo DBNL Logo DBNL

Over DBNL

  • Wat is DBNL?
  • Over ons
  • Selectie- en editieverantwoording

Voor gebruikers

  • Gebruiksvoorwaarden/Terms of Use
  • Informatie voor rechthebbenden
  • Disclaimer
  • Privacy
  • Toegankelijkheid

Contact

  • Contactformulier
  • Veelgestelde vragen
  • Vacatures
Logo DBNL

Partners

Ga naar kb.nl logo KB
Ga naar taalunie.org logo TaalUnie
Ga naar vlaamse-erfgoedbibliotheken.be logo Vlaamse Erfgoedbibliotheken