Leven van Lutgart

(1899)–Anoniem Lutgart, Leven van– rechtenstatus


XVI. Van din dat si enen haren vrint verdingde met beden iegen Gode. Nu siwi hi den inde comen Van derre viten, daer u somen 2915[regelnummer] Masschin na langet; mar nochtan, Op dat ghijt wilt volhoren dan, Salic u seggen een bispel, Dat u masschin sal greijen wel, Wildijt verstaen, ghi die u wett 2920[regelnummer] Van binnen wesen so besmett Ende u van sonden so verladen, Dat u behoeft der Gods genaden. Ga naar margenoot+Nu hoert dan, dat es wel gedaen, Want goede exemple gerne ontfaen 2925[regelnummer] Dats een begin van goeden seden. Van enen mensche, die verbeden Was van Lutgarden, salic u Dat ijoncste exempel seggen nu Van din dat wrachte in haren tide 2930[regelnummer] Lutgart, die Gods gebenedijde. Nu hoert wat ikker ave las: Ter vrowen tide en mensche was, En werellic ende een van din Die roekeloser dinge plin. 2935[regelnummer] Idoch so was hi met Lutgarden Bekant, die hem met suten warden Plach geven goet kastiëment, Want si sijn herte vant so blent Te Gode wert, dat si onttrit 2940[regelnummer] Van hem dat sider es geschit: Dat was dat hi bi Gods gedoege Hem werpen soude in selken poegeGa naar voetnoot1, Warbi dat hi der Gods genaden Verboeren soude ende hem verladen 2945[regelnummer] Met sonden meer dan int gevoech. Des hevet hem tevoren gnoch Gewarnt ende gnoch gesegt Die Godes brut; mar so vertregt Sijn herte was ende so gevaen, 2950[regelnummer] Dat hijs en coude nit verstaen. Daeromme es desen sent gevallen (Daer Got af verden mote ons allen!) Ga naar margenoot+Dat hi met eere onkuscher sonden Hem leverde ende gaf gebonden 2955[regelnummer] Al willens sider din viant. Mar omme dats hare onderwant Lutgart, die maget wel gedegen, Dar omme en hevets nit vertegen Die Gods genade, al was hi sere 2960[regelnummer] Verwaten noch; want Got, die Here, Hem inspireerde in enen tide
[pagina 176]
Dat hi sijn herte weder vrijde Ende hi te biechten es gegaen Ende absolutie heft ontfaen 2965[regelnummer] Van pristers monde na den sede, Van din daer hi den hogsten mede Verbolgen hadde. Mar nochtan In groter vreesen bleef die man Ende ongetroestt harde utermaten; 2970[regelnummer] Want hi noch gheesteliker baten Noch anders goeds en wart geware, Daer iwent stille ochte oppenbare Sijn herte af binnen wart verhoeget; Mar alsen man die sonder doeget 2975[regelnummer] Ende sonder gracie levende es, Also gevulde en groet gemes Van alre gheesteliker vromen Die mensche; want hem was benomen Devocie, ende goet geval 2980[regelnummer] Was hem onssegt van bedene al; Want waest bedage, waest benachte, Dat hi die knin ter erden brachte Ga naar margenoot+Ende hi des bedens wilde plegen, So was die sonde altoes dar iegen, 2985[regelnummer] Die wederniedde al sijn gebet. Dos hilter noch sijn scheren met Die evelbaren, die tiran, Bi Gods gedoege. Oc wart die man Ter herten binnen so genoopt 2990[regelnummer] Van vresen, dat hi ware onthoopt Ende al onssett van groten rowe, En hadt gedaen Lutgart, die vrowe, Die desen twist sent nam op hare. Want doe die mensche wart geware 2995[regelnummer] Ende hi ijlanc so bat verstoet Dat hi hem pijnde iegen spoet, Es hi te rade worden dis Dat hi Lutgarden sijn verlis Ende sinen commer altemale 3000[regelnummer] Ontdekken soude al sonder hale Daer so sijn herte af was geplagt; Want hi was seker van der magt, Die al dengenen stont in staden Die hars behoefden ende ontladen 3005[regelnummer] Van harre noet begerden wesen, Dat si hem selven oc van desen Dis hi gevulde, op dat si woude Bestaen des pine, ontladen soude. Mettesen rade es wech gestreken 3010[regelnummer] T Aiwires wert Lutgarden spreken Die mensche sent op enen tijt. Daer wart der vrowen al verlijt Ga naar margenoot+Van derre saken die meswinde Van din beginne al toten inde. 3015[regelnummer] Daerna so bat met droever herten Die mensche, die van derre smerten Harde utermaten was verswart, Der Godes brut dat si sijn wart Vor Gode wilde reciteren 3020[regelnummer] Alse advocate, ende inpetreren Die gracie daer hi sonder was. So harde bat der vrowen das Die mensche, datter Godes karen Ontfarmde van din moederbaren 3025[regelnummer] Dat hi so harde was gesnevet, Ende si hem vaste outheeten hevet Dat si vor Gode wesen soude Sine advocate, op dat hi woude. Voertane in beternessen staen. 3030[regelnummer] Dos heft in har gedinge ontfaen Vor hem te biddene an din tide Lutgart, die Gods gebenedijde. Mar watter sent es na gevallen, Wildijt verstaen, masschin u allen 3035[regelnummer] Sal vromen: Doe Lutgart, die vrowe, En lettelkijn van sinen rowe Hadde opgelichtt din armen man Met harre antwerden, so began Vorvoets te quitene har gelof 3040[regelnummer] Die vrowe ende in dat Godes hof Daer si wel bi der herten conste Din usGa naar voetnoot1, te taelne si bogonste, Ga naar margenoot+Vor desen daer wi dichten ave, Dat Got van sinen sonden gave 3045[regelnummer] Din armen mensche en vol pardon; Also begonste har orison Ende oc naemt inde also gelike. Want Gode van din hemelrike Te biddene over din sondere 3050[regelnummer] Materie was van haren ghere. Mar datter Gods gebenedijder Te voren nie noch noit sider En was gevallen noch en es, Geschide aldaer; want een gemes 3055[regelnummer] Van audienchen si gevulde, Ende oc van binnen so verkuulde Der vrowen herte aldaer si lach Ende si der besechheiden plach Die si te vorderne hadde ontfaen, 3060[regelnummer] Dat si in din wel heft verstnen Dat noch tin mensche wert was sere Verbolgen Ihesus Kerst, die Here. Want hi, die allewege antwerde, Van allen din dat si begerde, 3065[regelnummer] Der maget edel ende fijn Plach senden metten boden sijn, So dat ter vrowen nit nonssat Van saken daer si over bat Sine ondervantse schire altoes, 3070[regelnummer] Hi lit se nu so graciloes Ende so verkult van innechheiden, Dat si dis troests noch moste ontbeiden
[pagina 177]
Ga naar margenoot+Wilde ochte en wilde an haren danc. Mar doe har selven vant so cranc 3075[regelnummer] Die maget ende so ongedegen Dat si ne conste uit volplegen Dis bedens noch na haren wille, Bleef si noch liggende al stocstille Ende al in een met groter cracht 3080[regelnummer] Met beden worstelde ende vacht Iegen den hogsten van den trone Die, iegen dat hi was gewone, Noch werde hem so, dat hi ne lit Lutgarden seghe vechten nit. 3085[regelnummer] Dos bleef die Gods gebenedijde Dis dags verwonnen; mar betide Dis anders dags sal si der saken, Op dat si can, en inde maken. Mar neen si nit; want doe was comen 3090[regelnummer] Die ander dach die was genomen Te dispateerne op dat gedinge, So ginc besuken sonderlinge Van haren vrinden igewelken Die maget ende bidden elken 3095[regelnummer] Van santen ende van santinnen, Die si met sonderlinger minnen Hadde onderslegen, dat hi ware In din gedinge so met hare Dat si victorie hebben mochte 3100[regelnummer] Ende inpetreren dat si sochte, Daer si schone allegeren sal. Mar Got, die here es over al, Ga naar margenoot+Al hevet hem wel gnoch behaget Dat allegeren van der maget, 3105[regelnummer] Nochtan en heft hi nit so saen Der vrowen bede noch ontfaen; Want doe dat bidden was begonnen, Got, die ne wilde noch nit onnen Din menschen dat hi worde ontladen 3110[regelnummer] Van sire ontfarmeliker schaden, Hi heft Lutgarden hir teneven Din spoet van biddene echt ontgeven. Want noch devocie groet no cle(e)ne Noch en verclarde har herte re(e)ne, 3115[regelnummer] Noch troest en gaf noch toeverlaet Van inpetreerne, noch aflaet Din armen mensche en heft gelovet. Dos es Lutgarden noch ongrovetGa naar voetnoot1 Dat impetreren van der saken, 3120[regelnummer] Want Got met dosgedaenre wraken Noch wilde wreken op din man Die overdaet. Mar des began Meshagen utermaten sere Lutgarden, want si noit ere 3125[regelnummer] Sent dat si je geboren wart So ongenadech noch so hart Din hogsten inge en hadde vonden. Dos bleef die mensche noch gebonden Met sinen commere an din tide, 3130[regelnummer] Want hem die Gods gebenedijde Met harre pinen nit so saen En conde in staden noch gestaen. Ga naar margenoot+Mar doe die werde Godes brut Hadde echt din langen dach al ut 3135[regelnummer] Gedingt, ende si wart echt geware Dat Got ne wilde nit dor hare Noch don, mar dat al even stranc Tin mensche wert die Gods ondane Noch staende bleef, van swaren moede 3140[regelnummer] Want so verboudt Lutgart, die goede, Dat si dat bidden varen lit Dat hare en conste in staden nit Gestaen, ende anders heft begonnen Te taelne; al was si noch verwonnen, 3145[regelnummer] Si sal masschin nu brengen voert Selk argument dat bat gehoert Sal wesen ende al sonder beide Ontfaen. Nu hoert dan hoe si seide: ‘Geweldech Got, almechtech vader,’ 3150[regelnummer] Sprac si, ‘din wiken moet algader Dat leeft ende dat ontlevende es, Ende die ne wett engheen gemes In allen dingen die gi doet, Want gi sijt mechtech ende vroet 3155[regelnummer] Te doene algader dat gi wilt, Dat ic des menschen schermeschilt Geweset hebbe al tote nu Ende over hem gebeden u, Dat hebbic omme dat, Got Here, 3160[regelnummer] Gedaen, dat gi mi wilen eere Hitt selve wesen advocate Der menschen, die hars selves bate Ga naar margenoot+En sochten nit. Mar ochtic ben Gesett te biddene over hen, 3165[regelnummer] Waer es gevaren die genade Die ic, Got Here, u helden dade Tin mensche wert, mochtt mi geschin? Warumme wildi nemen din Dat allen menschen es gereet? 3170[regelnummer] Warumme sidi na so wreet Die oitGa naar voetnoot1 plagt wesen goedertiren? Wildi u selven dos verdiren Ende dos uwe gracie ons ontgeven, So wee ons allen die nu leven! 3175[regelnummer] Want mensche engheen, no man no wijf, Die hir ontfaet van moedre lijf, En es so goet die enen dach Hir sonder sonde leven mach. Wat holpet dan dat ic die tale 3180[regelnummer] Die ic moet seggen, langer hale?
[pagina 178]
Wat mijns geschit, Got, Here mijn, Deen van den twen moet emmer sijn: Of loestt din mensche van der noet, Daer hi af dogt din wederstoet, 3185[regelnummer] Ende uter pinen die hem dert, Ende hem verleent dat hi beghert; Ochte uten boeke, daer ic bem Gescreven in, ic si met hem. Wildi din mensche dos begeven, 3190[regelnummer] Dat boec daer ic in sta bescreven Ende daer gi uwer vrinde namen In hebt gescreven altesamen, Ga naar margenoot+Dat si al idel van den minen Ende ic tire eeweliker pinen 3195[regelnummer] Mettin verdoemden gheechent si; Ochte in din boeke aldaer met mi Dis menschen name oc hebbe stat Daer ic, Got Here, u over bat.’ Hoert hir echt wonder van Lutgarden: 3200[regelnummer] Eer dat bedit van desen warden Ten inden quam, Got, die ne conste Der vrowen nit dis hi hare onste Onsseggen langer, sonder beide Antwerdde weder ende seide: 3205[regelnummer] ‘Lutgart, so hebbic liever dan Dat in din boeke si die man Gegeven stat, dan ikker ut Dade u, mine utverkorne brut. Nu sijt terasten ende u nit 3210[regelnummer] En laett vernoijen dat ic lit Tantwerdene u ten irsten male. Ic ben gerecht, dat wetti wale; Dar omme en mochtic nit so saen U bidden vor din mensche ontfaen, 3215[regelnummer] Daer ic op was verbolgen so. Mar sijt in hogen ende vro; Al hebbic lange nu geswegen, Die dinc te besten es gedegen, Want ic des menschen wouden sal 3220[regelnummer] Dor uwer beden wille ende al Es hem vergeven die mesdaet. Nu heft die man en vol afluet Ga naar margenoot+Van derre sonden; mar wel sie Dat hi van selker hem onttie 3225[regelnummer] Voertane meer ende hem gemate Van swaren sonden, die ic hate In alle menschen. Dos sal hi Versoenen weder iegen mi; Ende oc gelovic u, Lutgart, 3230[regelnummer] Dat desen mensche, daer gi wart Dos besech over, nit allene, Mar uwen vrinden algeme(e)ne Ende al dengenen die u maken Hare advocate in haren saken, 3235[regelnummer] Si groet, si cleene, al sonder waen Sal uwe bede in staden staen.’ Dos heft Lutgarden weder lise Die coninc van din paradise Te rusten brachtt. Mar wildi dan 3240[regelnummer] Dat ic volsegge van din man Dat ikker af gescreven vinde, Ic beens gereet: eer toten inde Die Gods antwerde comen was, Die mensche weder al genas 3245[regelnummer] Van sinen commerliken vare; Want sonder beide hi wart geware Dat hem die Gods genade beide Gaf weder troest ende innechhuide, Devocie ende goet geval 3250[regelnummer] Van bedene ende weder al Die gracie meerre dan tevoren Lange in hem selven was verloren.	margenoot+ f.306r^o. voetnoot1 pooch, d. i. streven, begeerte. Zie Hadew. Poëzie 80, 41; Despars 3, 47; 62. margenoot+ f 306v^o. margenoot+ f.307r^o. margenoot+ f.307v^o. voetnoot1 d. i. den zede, het gebruik, de gewoonte. Van lat. usus, ofra. us, nog over in les us et coutumes. Diericx, Mém. 2, 463 staat het woord in de bet. dienst, welke ook aan het ofra. woord eigen is. margenoot+ f.308r^o. [tekstkritische noot]3125 l. ^ie. [tekstkritische noot]3140 l. Wart. margenoot+ f.308v^o. margenoot+ f.309r^o. voetnoot1 eig. te zwaar vallen, hier in de bet. van mnl. ontfechten. In een anderen zin boven III, 1572. margenoot+ f.309v^o. margenoot+ f.310r^o. voetnoot1 hier oit eenlettergrepig; het eenige voorbeeld in het geheele werk. [tekstkritische noot]3201 l. inde. - 3227 l. allen (?), [tekstkritische noot]3252 Die, in margine, van een latere hand. margenoot+ f.310v^o. margenoot+ f.311r^o.

Vorige Volgende

XVI. Van din dat si enen haren vrint verdingde met beden iegen Gode.