Leven van Lutgart

(1899)–Anoniem Lutgart, Leven van– rechtenstatus


XXII. Van din dat si bruder Damase vorseide welken vinger hi behouden soude van hare. 4545[regelnummer] Der vrowen vite hebbic bescreven Ga naar margenoot+Na die materie, die gegeven Mi was van hare in din latine. Nu hebdi dire exempelkine Van harre viten gnoch gehoert. 4550[regelnummer] Nu gawi dan tracteren voert Van dingen die geschiden sider Dat ons der Gods gebenedider Na desen levene hir gebrac, Ende een exempel dat vertrac 4555[regelnummer] Van hem die wise predekare Laett ons volbrengen, hoe van hare En vinger hem te handen quam Sent dat die maget inde nam; Want bi miraclen es geschit 4560[regelnummer] Die dinc; daer omme en willic nit Dalt onvertrokken achter blive. Tin tiden doe van desen live Lutgart den inde was genakt, Der minnen kracht, die emmer waekt 4565[regelnummer] Ende in begerten wesen doet Des menschen herte ende sinen moet Onledech makt met vremden saken, Si dede int herte binnen wakenGa naar voetnoot1 Oc enen wonderliken ghere 4570[regelnummer] Din g(h)oeden man, din predekare; Want hi viseerde in sinen rade, Waer datten Got verdurenGa naar voetnoot2 dade Ga naar margenoot+Die Godes brut, die fine magt In desen live, alse hem bedagt 4575[regelnummer] Dat scheeden worde van der vrowen Daer hi met sonderlinger trowen Was an becleven, dat hi soude, Waert dats hem Got ghehingen woude, Van haren lichame enen pant, 4580[regelnummer] Der vrowen hovet ochte ene hant, Verwerven te memoriale, Gherne utermaten ende wale Beslaen in selver ende in gout Ende hebben dat in sijn behout. 4585[regelnummer] Mettesen rade es wech gekregen T Aiwires wert die Godes deghen, Die goede man, die Iacobijn. Daer heft hi van den wille sijn Din raet verholenlike ontdekt 4590[regelnummer] Ende alse in bichten al vertrekt Hen somen, die der vrowen waren Meest speciael; mar doppenbaren Van din secreten hevet sere Verboden hen Damaes, die here, 4595[regelnummer] Ende oc met trowen dis gebeden Dat si der vrowen ave sneden Thoft, ochte ene hant, ochte alle beide, Eer mense in haren grave leide, Ende sijt hem hilden ende gaven; 4600[regelnummer] Want noch van schatte, noch van haven En kose hi goet engheen daer voere, Al gave hem Got van allen koere
[pagina 192]
Ga naar margenoot+Dat in die wide werelt es. Mar die ijonfrowen, daer hi des 4605[regelnummer] Ontdekde íegen sínen wille, En swegens lange nit an stille, Noch lange en hebben nit verholen Dat hen te heelne was bevolen; Want alse hi segt van selken wiven 4610[regelnummer] Dat cume it mach verholen bliven Dat si verstaen, si goet, si quaet, Si, daer die bruder sinen raet Verholenlike hadde an genomen, Sijn altehant ter vrowen comen 4615[regelnummer] Ende die secreten altemale Ontdekden hare al sonder hale; Mar dat ne was mar omme dat, Dat wanic wel, dat si te bat Die dinc te pointe mochten bringen, 4620[regelnummer] Waert dats die magt wilde hen gehingen. Mar neen si nit, dat seldi saen An hare anwerde wel verstaen Die si din bruder hir teneven Sent tenen stonden heft gegeven. 4625[regelnummer] Want sider quam op enen tijt Ter vrowen, alse hi selve lijt, Damaes, die wise predekare, Ende also saen alse hi bi hare Geseten was, na dat salut 4630[regelnummer] So sprac Lutgart, die Godes brut, Ende seide aldos: ‘Mijn werde here, Mi wondert utermaten sere Ga naar margenoot+Hoe dat ghepens in uwen moet Heft vonden stat, dat men mi doet 4635[regelnummer] Van u verstaen; want men mi ghevet Te wetene, eist dat ghi verlevet Mi, armer weesen (dis nochtan Ic wel geloeven nit ne can, Want hastech es die saen geloevet), 4640[regelnummer] Dat ghi gebeden hebt mijn hoevet Eude ene van den handen mijn Hen somen die hir binnen sijn. Mar wis gi plegen soudt darmede, Ghevilt dat men mi ave snede 4645[regelnummer] Mijn hoft endt u te handen quame Alsíc ter werelt índe name, En canic wel gemerken nit; Want selden imene es geschit Dat hi van enen doeden wive 4650[regelnummer] Dat hoft begerde in sinen live Dar ut te trekkene een solas.’ Dos sprac Lutgart. Mar her Damaes, Die welgerakde predekere, Doe hi vernam dat sinen ghere 4655[regelnummer] Die Godes brut hadde ondervonden Van din ijonfrowen, die ne conden Dat hen ín rade was gesegt Verbelen nit, wart hem ontwegt So die memorie, daer hi sat, 4660[regelnummer] Van schamden, dat hi al vergat Sijns selves ende en wiste wis Antwerden; want hem anewis Ga naar margenoot+Van binnen selken wederstoet, Dat bi van buten wart al roet 4665[regelnummer] Van schamenessen. Mar die here, Al was hi wederslegen sere, Nochtan so heft hi hem bedachtt Ende dese antwerde weder brachtt Ende seide: ‘Nu vernemic wel 4670[regelnummer] Dat wives tonghe es al te snel Ende harre spraken al te rive! Daeromme es sot die enen wive Geloeft te verre ende iwent segt Daer noet van swigene an gelegt, 4675[regelnummer] Want wives tonge es sonder hale. Dat hebbic an mi selven wale Nu ondervonden, want in trowen Haddic ghebeden din ijonfrowen Dat si die dinc, daer ghi mi nu 4680[regelnummer] Af seit in talen, iegen u Verborgen hadden ende al stille Geswegen des. Mar minen wille En hebben si nit wel gedaen; Dats mi te leede nu vergaen. 4685[regelnummer] Mar sider meer dat ic van hen Si lief, si leet, gewroeget ben Ende u die dinc es worden maer, So seggic u, vrowe, over waer Ende sonder scheren, dis gheloeft, 4690[regelnummer] En blijft mi nit van u dat hoeft Na dat verscheeden tenen pande Van u, ochte alle beide uwe hande, Ga naar margenoot+Dat ic en blive sonder seer, Noch vro van herten nemmermeer 4695[regelnummer] En werde, vrowe, opdat ic blive It lange boven u te live. Want alsic sal die liefste dinc, Die ic ter werelt ie ontfinc, Verliesen moten, vrowe mijn, 4700[regelnummer] Wie mach mi dis wankonstech sijn Dat ic daer over doch beghere Al selken pant, die van mi were Die ongedout van minen rowe?’ - ‘Des werdt geprovet’, sprac die vrowe, 4705[regelnummer] ‘Ochte u mijn hoeft te pande blivet! Men siet bi wilen dat beclivet Ene hastege echtingeGa naar voetnoot1 al tematen, Dat seggic; want gi u selt laten Wel mindren pant van mi genugen; 4710[regelnummer] Want u mijn hoft en soude vugen
[pagina 193]
Nit wel te dragene achter lande. Dis motti u met mindren pande Gepaijt houden, dat sal wesen Dat minste vingerkijn van desenGa naar voetnoot1 4715[regelnummer] Daer gi so groet din ghere af draget.’ Darna so trac die fine maget Die hant met staden uter mowen Ende op en hout, dat lach verhowenGa naar voetnoot2 Beneven hare, heft si geleget 4720[regelnummer] Din vinger ende aldos geseget: ‘Dit sal hi sijn; maer, sonder waen, Al es hi cleene ende ongedaen, Ga naar margenoot+Hi sal u werden noch te suren, Eer ghine ontdragen ochte ontfuren 4725[regelnummer] It verre selt van derre stede.’ Dos sprac die maget ende hir mede Es des geswegen, want hen beiden Quam gnoch van andren besechbeiden Tevoren, daer si hen den tijt 4730[regelnummer] Met corten. Mar na dat verlijt Die predekare ende ic daer vinde Bescreven, willic toten inde Dit bispel brengen ende voert Vertrekken hoe der vrowen wort 4735[regelnummer] Te prophetiën sijn gedegen. Des dags doe henen was gekregen Ter blischap wert van hemelrike Lutgarden gheest, die bi den like Daer bleven worden dis beraden, 4740[regelnummer] Dat si der doder vrowen daden Der tande vele ut haren monde; Oc sneden si ter selver stonde Der vrowen af dat vingerkijn, Daer dit vertrec af heft gesijn. 4745[regelnummer] Dat wart gelevert dire abdessen, Die wilde van gedinkenessen Din vinger te memoriale Onthouden. Dos wart in sindale Gewonden schone ende opgeleget 4750[regelnummer] Dat vingerkijn, na dat men pleget Te leggene op in tresoriën, In kerken ende in kanesiën Ga naar margenoot+En heilegdom. Nu laett u dan Voert seggen van din goeden man, 4755[regelnummer] Die des en wiste algader nit; Want doe van desen live schit Die Godes brut, en was hi daer Nit iegenwerdech, dis hi swar Sijn ongeval heft sent beclagt. 4760[regelnummer] Mar sider, doe die fine magt In haren grave was besloten Ende die nimerde quam gevloten Int lant dat si verscheeden ware, Ende dat vernam die predekare, 4765[regelnummer] Es bi met hastechheiden groet T Aiwires comen, daer hi doet Lutgarden vant. Dis hem so sere Bedroefde dant Thomas, die here, Dat hijt verbergen nit ne conde, 4770[regelnummer] Want uter dieper herten gronde Trac hi dat suchten, alse hi quam Ter vrowen grave ende hi vernam Dat hi din pant, din hi begerde (Want hi begraven lach in derde) 4775[regelnummer] Verkrigen nemmermeer ne mochte. Doch ondervragde ende ondersochte Die goede man ochte it daer ave El bleven ware ut haren grave Dat hi te pande mochte ontfaen. 4780[regelnummer] Ende alse hem seker was gedaen Mettire antwerden van din nonnen Dat wel becliven was begonnen Ga naar margenoot+Die profecië van der magt (Want daer hi na so lise vragt 4785[regelnummer] Ende dat hem gheechent was van hare, Datt buten erden bleven ware, Dat was har minste vingerkijn), Wart so vertroestt die Iacobijn Ende so verhoegt in sinen moede, 4790[regelnummer] Dat hi din rowe lichte onstoede Daer sic af was sijn herte binnen, Mochte hi dat vingerkijn gewinnen Daer nu sijn hope an hanget al. Nu hoert hoe hijs beginnen sal: 4795[regelnummer] Al mach hijs lichte noch gemessen, Hi ginc met staden dire abdessen Ontdekken hoe Lutgart, die fine, Van haren minsten vingerkine Har testament hadde so genakt 4800[regelnummer] Doe si den inde was genakt, Dat het te decle hem bliven soude. Mar doe verhoerde wat hi woude Dat vroede wijf, eer hi volquam Ende eer die bede har inde nam, 4805[regelnummer] Daer hi din vinger waende mede Behouden, alse hi sider dede, Heft si die tale hem ondergaen Ende seide: ‘Wale hebbic verstaen An dat beghin van uwen warden 4810[regelnummer] Dat gi din vinger van Lutgarden Vercrigen waent, her predekare; Mar bi der trowen, die ic hare Ga naar margenoot+Ben schuldech, bruder, neen ghi nit, Al segdi dat sine u onthit. 4815[regelnummer] Ic ben met rechte naerre das, Bidis ic hare abdesse was Ende oc hare ghestelike moeder. Dis radic u, wel soete broeder, Dat ghi des biddens ave staet 4820[regelnummer] Ende in u selven troest ontfaet
[pagina 194]
Van derre dinc, want die begeren Welt lange dis hi moet ontberen, Hi doet hem selven ongemac.’ Die Jacobijn doe weder sprac: 4825[regelnummer] ‘In rechten trowen, vrowe mijn, En magic nit dat vingerkijn Verkrigen, dat sal mi te leede Vergaen. Doch willic uwen eede Don reverentie ende nu 4830[regelnummer] Al ongemoijt laten u. Want dat ic pijnde iegen spoet, En dochte nit. Nochtan ic moet, Si lief si leet, si vroech si spade, Din vinger hebben; mar die stade 4835[regelnummer] En es nit comen noch die tijt. Daromme es dat gi nu sijt Dos ongenadech. Mar, in trowen, Hets mi ontheeten van der vrowen Dat ikken sal in mijn behout 4840[regelnummer] Noch sien. Dat doet mi wesen bout Din teeschene; ende oc benic des Wel seker ende wel ghewes Ga naar margenoot+Dat dit failliren nit ne mach; Want die van binnen dat versach 4845[regelnummer] (Dat was Lutgart, die fine maget), Mi profeteerde al ongevraget Dat ic en soude nit daer an Failliren mogen, mar nochtan Mostic ontbeiden, woude en woude 4850[regelnummer] Eer mi die vinger werden soude: So salic don, want het moet wesen. Doch biddic u dat ghi van desen U bat beraedt, want minen ghere En mach nit sijn dat ic verwere, 4855[regelnummer] Noch nit ne mach hi sijn verkuelt Tote an der stont dat hi gevult Hem gnoch gedaen. Dos motic bliven Tonrasten, want si moet becliven, Die profecië, hoe iet verdrage.’ 4860[regelnummer] Dos sprac die bruder. Mar die clage, Noch dat vertrek van sinen warden, Noch dat ontheeten van Lutgarden En pondereerde nit die vrowe. Dos bleef verladen noch met rowe, 4865[regelnummer] Met ongedoude ende oc met sere En stukke sent Damaes, die here. Mar síder, over lange stonde, Doe hi sine ongedout en conde In hem gebrudenGa naar voetnoot1 langer nit, 4870[regelnummer] Na dat sijns selves wille hem rit, Es hi noch anderwerf gekregen T Aiwires wert. Daer sal hi plegen Ga naar margenoot+Dis biddens noch op aventure An dire abdissen, want nature 4875[regelnummer] Der vrowen herte heft so gewrachtt Dat het werdt anders saen bedachtt Al durt har wille en stukkelkijn. Hir op heft hem die Iacobijn Verlaten ende es comen voert 4880[regelnummer] Daer bi sal wesen bat gehoert Masschin dan hi tevoren was. Want tirst dat hi der vrowen das Te biddene ochter heft begonnen, Dat si dis vingers hem wilde onnen 4885[regelnummer] Daer so sijn wille op was vervlotenGa naar voetnoot1, Heft hem tehant die vrowe onsloten Ende op geloken har forchir Ende dos gesproken: ‘Sieten hir, Din vinger, din ghi so begert; 4890[regelnummer] Ende oc hebbikkene also wert, Dat ikkene u noch nimene el En gave. Mar ic moede wel Dat u din eechende ende onthit Lutgart. Daer omme en willic nit 4895[regelnummer] Dat hi u langer si onsseget. Want mijn geloeve also godreget, En haddene u Lutgart, die goede, Ontheeten nit, dat hi noch stoede Te sinen pointe an din lichame. 4900[regelnummer] Nu nemten dan in Godes name; Mar dit sal wesen bi vorwarden, Dat gi die vite van Lutgarden Ga naar margenoot+Bescriven selt te goeder trowen; Want u dat wesen van der vrowen 4905[regelnummer] Bat kundech es, dat wetic wale, Dan imene el, want sonder hale Was hare intentie iegen u. Op dit convent salic u nu Din vinger laten henen dragen, 4910[regelnummer] Al selens hen masschin beclagen Die vrowen die hir binnen sijn.’ Doe rechte hem op die Jacobijn Met groter vrowden ende aldus Sprac: ‘Benedictus Dominus!’ 4915[regelnummer] Owi, hoe blide was sijn moet! Ic wane al ware hem al dat goet Gelevert op van enen rike, Hine hadde nit so blidelike Algader dat tin tide ontfaen, 4920[regelnummer] Alse hi din vinger heft gedaen. Hi kusdene harde menechfont, Hi leidene op in sijn behout, Hi dankde vrolike onsen Here, Hi seide: ‘Glorie, lof ende eere, 4925[regelnummer] Geweldech Got, motu bekliven!’ Oc seide hi; ‘Vrowe, ic sal bescriven Lutgarden vite ende u van desen Tevollen onderhoerech wesen;
[pagina 195]
Want sonder twivel seggic u 4930[regelnummer] Dat mi van derre ghichten nu Bat hondert werven es te moede, Dant al te minen wille stoede Ga naar margenoot+Dat derre abdijen toe behoert! Nu doet der vrowen comen voert 4935[regelnummer] En deel dergherre die meer weten Dan ic masschin van din secreten, Daer Got die maget met bescheen, Ende ons laett dragen over een. So salie u bescriven dan, 4940[regelnummer] Ten alre besten dat ic can, Lutgarden vite, ende u met trowen Sijn onderdaen alse mire vrowen In allen din dat ghi gebidt; Nochtan eer gi mi dit gheridt, 4945[regelnummer] So haddics echtinge ende wille Ontfaen. Want, swegic dis al stille Dat Got Lutgarden teeren dede, So waric wert dat men mi snede En deel der tongen uten monde! 4950[regelnummer] Mar neenic nit! Want ine conde, Al pijndecs mi, verbergen nit, Noch dor gemac, noch dor verdrit, Noch dor gewin, noch dor mesquame, Lutgarden dogt ende haren name, 4955[regelnummer] Der geesteliker moeder mijn! Gebenedijt so motsi sijn!’ Aldos gewan die predekare Din vinger ende aldos van hare So wart hi dichtende an din tide 4960[regelnummer] Die vite, na dat hem verlijde Hars selves wesen dire hem gaf Materie vrai van dichtene af.	[tekstkritische noot]4570 l. predekere. - 4572 l. Waert. margenoot+ f.333v^o. voetnoot1 d. i. ontwaken, opkomen. Vgl. III, 3589. voetnoot2 d. i. beweenen, betreuren. Mhd. verturen; vgl. mnd. verduren en hd. bedanern (mhd. betúren). Vgl. Kluge op dauern, 2e Art. margenoot+ f.334r^o. [tekstkritische noot]4606 l. al stille. - 4622 l. antwerde. margenoot+ f.334v^o. margenoot+ f.335r^o. margenoot+ f 335v^o. margenoot+ f.336r^o. voetnoot1 d. i. plan, voornemen; ook III, 4945. Vgl. echten, dat in het Mul. Wdb. vermeld wordt in de bet. van plan of voornemens zijn. voetnoot1 Van Marie d'Oignies had Jacob van Vitry ook een vinger als reliquie behouden. voetnoot2 d. i. een verhouwen hout dat lach bi hare; een verhouwen hout zal wel zijn een blok hout, een blokje, Vgl. mhd. verhouwen en mnd. verhouwen. margenoot+ f.336v^o. margenoot+ f.337r^o. margenoot+ f.337v^o. margenoot+ f.338r^o. [tekstkritische noot]4883 l. eehter. margenoot+ f.338v^o. voetnoot1 d. i. geheim of besloten houden, verbergen. Vgl. broeden trans, in de bet. koesteren en ndl. broeien, intr. in het geheim werken (Mnl, Wdb. op broeden, Intr. 2). margenoot+ f.339r^o. voetnoot1 Vgl. boven bij II, 6411, 6986. margenoot+ f.339v^o. [tekstkritische noot]4951 l. pijndics. margenoot+ f.340r^o.

Vorige Volgende

XXII. Van din dat si bruder Damase vorseide welken vinger hi behouden soude van hare.