|
| |
| |
| |
Gérard de Nerval
Chimères
Vertaling Paul Claes
El desdichado
Ik ben die duister is, - bestorven, - ongetroost,
De Aquitaanse vorst met de verwoeste toren:
Mijn ster is dood, - en mijn gestemde luit verkoos
De zwarte Zon Melancholie te laten gloren.
Laat in de grafnacht mij, opnieuw door u getroost,
Posillipo en de Italiaanse zee behoren,
De bloem die mijn mistroostig hart zo kon bekoren,
En 't prieel waar de wingerd zich rankt om de roos.
Amor of Phoebus ik?... Lusignan of Biron?
Nog gloeit de kus der koningin op mijn gelaat;
Ik droomde in de grot waar de syrene baadt...
En tweemaal overschreed ik reeds de Acheron:
Vertolkend op de lier van Orpheus deze twee,
Het klagen van de heilige en 't gekrijs der fee.
| |
| |
| |
El desdichado
Je suis le ténébreux, - le veuf, - l'inconsolé, / Le prince d'Aquitaine à
la tour abolie: / Ma seule étoile est morte, - et mon luth constellé / Porte
le Soleil noir de la Mélancholie. / Dans la nuit du tombeau, toi qui m'as
consolé, / Rends-moi le Pausilippe et la mer d'Italie, / La fleur qui plai-
sait tant à mon coeur désolé, / Et la treille où le pampre à la rose s'allie. /
Suis-je Amour ou Phébus?... Lusignan ou Biron? / Mon front est rouge
encor du baiser de la reine; / J'ai rêvé dans la grotte où nage la syrène... /
Et j'ai deux fois vainqueur traversé l'Achéron: / Modulant tour à tour
sur la lyre d'Orphée / Les soupirs de la sainte et les cris de la fée.
| |
| |
| |
Myrtho
Ik denk aan u, o Myrtho met uw goddelijk lonken,
De duizend vuren van Posillipo alhoog,
Uw voorhoofd dat een vloed van Oosters licht omtoog,
De zwarte trossen waardoor gouden vlechten blonken.
Zo heb ik uit uw beker ook de roes gedronken
En uit het vluchtig flitsen van uw lachend oog,
Toen ik voor Iacchus' voeten in aanbidding boog;
De Muze heeft aan Hellas mij als zoon geschonken.
Ik weet waarom ginds de vulkaan weer is gewekt...
Gisteren is uw gezwinde voet er langs gevloden,
En plotseling heeft as de einder overdekt.
Een hertog uit Normandië brak uw lemen goden,
Onder Vergilius' lauriertwijg paart sinds toen
De bleke hortensia zich aan het Myrthegroen!
| |
Myrtho
Je pense à toi, Myrtho, divine enchanteresse, / Au Pausillipe altier, de
mille feux brillant, / A ton front inondé des clartés d'Orient, / Aux rai-
sins noirs mêlés avec l'or de ta tresse. / C'est dans ta coupe aussi que
j'avais bu l'ivresse, / Et dans l'éclair furtif de ton oeil souriant, / Quand
aux pieds d'Iacchus on me voyait priant, / Car la Muse m'a fait l'un des
fils de la Grèce. / Je sais pourquoi là-bas le volcan s'est rouvert... / C'est
qu'hier tu l'avais touché d'un pied agile, / Et de cendres soudain l'hori-
zon s'est couvert. / Depuis qu'un duc normand brisa tes dieux d'argile,
/ Toujours, sous les rameaux du laurier de Virgile, / Le pâle hortensia
| |
| |
| |
Horus
De god Kneph schudde 't heelal schokkend heen en weer,
Tot moeder Isis zich verhief in haar alkoof en
Vol haat tegen haar woeste man is opgestoven,
Haar groene ogen schoten vuur zoals weleer.
‘Zie hem, sprak zij, hij sterft, die vuige oude heer,
Al 't ijs ter wereld kwam ooit uit zijn mond geschoven,
Kom, bind de kromvoet vast en doe het leepoog doven
Van die vulkanengod, vorst van het winterweer!
Reeds vloog de arend langs, de geest heeft mij vervuld,
Voor hem heb ik mij in Cybeles kleed gehuld...
Hij is 't beminde kind van Hermes en Osiris!’
Op haar vergulde schelp was de Godin gevlucht,
Het zeevlak kaatste haar aanbeden beeld terug,
De luchten glansden op onder de sleep van Iris.
| |
Horus
Le dieu Kneph en tremblant ébranlait l'univers: / Isis, la mère, alors se
leva sur sa couche, / Fit un geste de haine à son époux farouche, / Et
l'ardeur d'autrefois brilla dans ses yeux verts. / ‘Le voyez-vous, dit-elle,
il meurt, ce vieux pervers, / Tous les frimas du monde ont passé par sa
bouche, / Attachez son pied tors, éteignez son oeil louche, / C'est le dieu
des volcans et le roi des hivers! / L'aigle a déjà passé, l'esprit nouveau
m'appelle, / J'ai revêtu pour lui la robe de Cybèle... / C'est l'enfant
bien-aimé d'Hermès et d'Osiris!’ / Le Déesse avait fui sur sa conque do-
rée, / La mer nous renvoyait son image adorée, / Et les cieux rayonnai-
ent sous l'écharpe d'Iris.
| |
| |
| |
Anteros
Gij vraagt waarom mijn hart zo grote gramschap draagt
En mijn gekromde nek een kop die geen vermande;
Ik ben die uit het geslacht van Antaeus stamde,
En stuur de schicht weer naar de god die mij belaagt.
Ja, ik ben van het ras waarom de Wreker vraagt,
Hij merkte mij het voorhoofd met vertoornde tanden,
Ik maak met bloed, ach! Abels bleekheid soms te schande,
Als onverzoenlijk rood mij Kaïns teken plaagt!
Jehovah! die het laatst door uw vernuft verslagen
Vanuit de hellediepten riep: ‘O dwingelandij!’
Mijn voorzaat Belus is het of mijn vader Dagon...
Zij doopten driemaal in Cocytus' wateren mij,
Ik die bij mijn Amalekietische moeder waak,
Zaai aan haar voet de tanden weer der oude draak.
| |
Antéros
Tu demandes pourquoi j'ai tant de rage au coeur / Et sur un col flexible
une tête indomptée; / C'est que je suis issu de la race d'Antée, / Je re-
tourne les dards contre le dieu vainqueur. / Oui, je suis de ceux-là qu'in-
spire le Vengeur, / Il m'a marqué le front de sa lèvre irritée, / Sous la pâ-
leur d'Abel, hélas! ensanglantée, / J'ai parfois de Caïn l'implacable rou-
geur! / Jéhovah! le dernier, vaincu par ton génie, / Qui, du fond des en-
fers, criait: ‘O tyrannie!’ / C'est mon aïeul Bélus ou mon père Dagon... /
Ils m'ont plongé trois fois dans les eaux du Cocyte, / Et, protégeant tout
seul ma mère Amalécyte, / Je ressème à ses pieds les dents du vieux dra-
| |
| |
| |
Delfica
Kent gij, o dafne, dit refrein van vroeger dagen,
Gij die bij sycomoor, onder laurieren wit,
Onder olijfboom, myrth, of wilde wilgen zit,
Dit lied van liefde dat ons altijd zal behagen!
Herkent gij 't heiligdom, dat hoge zuilen schragen,
De bittere citroen, de beet van uw gebit?
De grot, geen onberaden gast die haar verbidt,
Waar slaapt het roemrucht zaad der draak die werd verslagen.
Zij keren weer, de goden die gij blijft betreuren!
De tijd herstelt de orde van 't aloud gebeuren;
De aarde heeft gebeefd bij een profetisch woord...
Nog steeds ligt de sibylle met Latijns voorkomen
Onder de zegeboog van Constantijn te dromen:
- En niets heeft van het streng portiek de rust verstoord.
| |
Delfica
La connais-tu, dafne, cette ancienne romance, / Au pied du sycomore,
ou sous les lauriers blancs, / Sous l'olivier, le myrthe, ou les saules trem-
blants, / Cette chanson d'amour qui toujours recommence! / Recon-
nais-tu le temple, au péristyle immense, / Et les citrons amers où s'im-
primaient tes dents? / Et la grotte, fatale aux hôtes imprudents, / Où du
dragon vaincu dort l'antique semence. / Ils reviendront, ces dieux que
tu pleures toujours! / Le temps va ramener l'ordre des anciens jours; /
La terre a tressailli d'un souffle prophétique... / Cependant la sibylle au
visage latin / Est endormie encor sous l'arc de Constantin: / - Et rien
n'a dérangé le sévère portique.
| |
| |
| |
Artemis
De Dertiende keert weer... De eerste herbegint;
En steeds is het die ene, - of die ene stonde:
Want gij! de eerste of laatste, zijt gij vorstin?
Zijt gij vorst, gij alleen of 't laatst met haar verbonden?...
Bemin die u bemint van schoot tot laatste sponde;
'k Blijf door wie ik alleen beminde teer bemind:
De dood - ofwel de dode... O genot! o wonde!
Maluwroos heet de roos die zich bij haar bevindt.
Heilige van Napels met de hand vol vlammenschijn,
Roos met het violette hart, bloem van Sint Goedele:
Hebt gij uw kruis herkend in de hemelwoestijn?
Val, witte rozen! wil de goden niet bezoedelen:
Val witte schimmen uit uw brandend hemelschrijn:
- De heilige van de nacht zal heiliger voor mij zijn!
| |
Artémis
La Treizième revient... C'est encor la première; / Et c'est toujours la
seule, - ou c'est le seul moment: / Car es-tu reine, ô toi! la première ou
dernière? / Es-tu roi, toi le seul ou le dernier amant?... / Aimez qui vous
aima du berceau dans la bière; / Celle que j'aimai seul m'aime encor
tendrement: / C'est la mort - ou la morte... O délice! ô tourment! / La
rose qu'elle tient, c'est la Rose trémière. / Sainte napolitaine aux mains
pleines de feux, / Rose au coeur violet, fleur de sainte Gudule: / As-tu
trouvé ta croix dans le désert des cieux? / Roses blanches, tombez! vous
insultez nos dieux: / Tombez fantômes blancs de votre ciel qui brûle:
/ - La sainte de l'abîme est plus sainte à mes yeux!
| |
| |
| |
Christus in de olijfhof
God is dood! de hemel is leeg...
Ween! kinderen, gij hebt geen vader
jean-paul
| |
I
Met schrale armen riep de Heer de hemel aan
Onder de heilige bomen, zoals de poëten,
En hij verloor zich in gesmoorde lijdenskreten
Om wat hij van ontrouwe vrienden moest doorstaan,
Hij wendde zich naar wie ginds wachtten in de waan
Eens koningen te worden, wijzen of profeten...
De doffe droom van dieren die zichzelf vergeten,
En schreeuwde plotseling: ‘Neen, God kan niet bestaan!’
Zij sliepen. ‘Vrienden, hebt gij al het nieuws gehoord?
Mijn hoofd is vlak tegen 't eeuwig gewelf geslagen;
Ik ben bebloed, geknakt, bedroefd voor vele dagen!
Broeders, 'k heb u bedrogen: Diepe nacht! nacht! nacht!
De god ontbreekt bij 't altaar waar ik word geslacht...
God is niet! God is niet meer!’ Maar zij sliepen voort!
| |
| |
| |
Le Christ aux oliviers
Dieu est mort! le ciel est vide... / Pleurez! enfants, vous n'avez plus de père / jean-paul
| |
I
Quand le Seigneur, levant au ciel ses maigres bras, / Sous les arbres sa-
crés, comme font les poètes, / Se fut longtemps perdu dans ses douleurs
muettes, / Et se jugea trahi par des amis ingrats; / Il se tourna vers ceux
qui l'attendaient en bas / Rêvant d'être des rois, des sages, des prophè-
tes... / Mais engourdis, perdus dans le sommeil des bêtes, / Et se prit à
crier: ‘Non, Dieu n'existe pas!’ / Ils dormaient. ‘Mes amis, savez-vous
la nouvelle? J'ai touché de mon front à la voûte éternelle; / Je suis san-
glant, brisé, souffrant pour bien des jours! / Frères, je vous trompais:
Abîme! abîme! abîme! / Le dieu manque à l'autel où je suis la victime...
/ Dieu n'est pas! Dieu n'est plus!’ Mais ils dormaient toujours!
| |
| |
| |
II
Hij sprak: ‘Alles is dood! Ik zag werelden wijd;
En 'k liet in melkwegen mijn vlucht verloren tollen,
Zo ver als 't leven zelf, dat door zijn overvolle
Aderen woestijnen goud en zilveren baren leidt:
Alom verlaten aarde waarlangs water glijdt,
Verwarde werveling waar wereldzeeën rollen...
Een vage ademtocht beroert de hemelbollen,
Maar nergens waart een geest in die onmeetlijkheid.
Op zoek naar 't oog van God zag ik alleen een holte,
Groot, zwart en grondeloos, vanwaaruit een gestage
Nacht op de wereld straalt in altijd voller volte;
Een vreemde regenboog staat om die duisternis,
Grens van de baaierd waarvan 't niets de schaduw is,
Verslindende spiraal van Werelden en Dagen!
| |
II
Il reprit: ‘Tout est mort! J'ai parcouru les mondes; / Et j'ai perdu mon
vol dans leurs chemins lactés, / Aussi loin que la vie, en ses veines fé-
condes, / Répand des sables d'or et des flots argentés: / Partout le sol dé-
sert côtoyé par des ondes, / Des tourbillons confus d'océans agités... /
Un souffle vague émeut les sphères vagabondes, / Mais nul esprit
n'existe en ces immensités. / En cherchant l'oeil de Dieu, je n'ai vu
qu'un orbite / Vaste, noir et sans fond, d'où la nuit qui l'habite / Rayon-
ne sur le monde et s'épaissit toujours; / Un arc-en-ciel étrange entoure
ce puits sombre, / Seuil de l'ancien chaos dont le néant est l'ombre, /
Spirale, engloutissant les Mondes et les Jours!
| |
| |
| |
III
‘Gij onbeweeglijk Noodlot, woordeloze wacht,
Kille Noodwendigheid!... Toeval dat schrijdt door streken
Die eeuwig zijn bedolven door een sneeuwen vacht,
En langzaam het heelal van kilheid laat verbleken,
Wat is uw voornemen, oorspronkelijke kracht,
Met uw gedoofde zonnen, die langs elkaar streken...
Hebt gij een ademtocht blijvend overgebracht
Van een wereld die sterft naar een die aan zal breken?...
Mijn vader! dien ik in mijzelf naar u te zoeken?
Kunt gij in leven blijven en de dood verslaan?
Of hebt gij deze laatste aanval niet weerstaan
Van de nachtengel die gij sloegt met uw banvloeken...
Geheel alleen ween ik en moet dit leed doorstaan,
Ach! en als ik verga, zal alles mee vergaan!’
| |
III
‘Immobile Destin, muette sentinelle, / Froide Nécessité!... Hasard qui,
t'avançant, / Parmi les mondes morts sous la neige éternelle, / Refroi-
dis, par degrés, l'univers pâlissant, / Sais-tu ce que tu fais, puissance
originelle, / De tes soleils éteints, l'un l'autre se froissant... / Es-tu sûr
de transmettre une haleine immortelle, / Entre un monde qui meurt et
l'autre renaissant?... / O mon père! est-ce toi que je sens en moi-même? /
As-tu pouvoir de vivre et de vaincre la mort? / Aurais-tu succombé sous
un dernier effort / De eet ange des nuits que frappa l'anathème... / Car
je me sens tout seul à pleurer et souffrir, / Hélas! et si je meurs, c'est que
| |
| |
| |
IV
Geen hoorde van dit eeuwig slachtoffer de klachten,
Toen hij zijn hart uitstortte maar geen weerklank vond;
Terwijl hij zwakker werd en op bezwijmen stond,
Riep hij de enige - die in Solyma nog wachtte:
‘Judas! kreet hij, gij weet hoeveel zij me waard achten,
Spoed u mij te verkwanselen, sluit die koop terstond:
Ik lig bedroefd, vriend! neergezonken op de grond...
Kom! gij althans hebt tot een misdaad nog de krachten!’
Maar Judas ging heen in gepeinzen, vol misnoegen
Om wat hem was betaald, gekweld door zulk fel wroegen
Dat hij zijn vuigheid overal geschreven dacht...
Er was alleen Pilatus, die voor Caesar waakte,
Hij keerde zich bij toeval om, daar dit hem raakte:
‘Haal hier die dwaas!’ beval hij zijn soldat en wacht.
| |
IV
Nul n'entendait gémir l'éternelle victime, / Livrant au monde en vain
tout son coeur épanché; / Mais prêt à défaillir et sans force penché, / Il
appela le seul - éveillé dans Solyme: / ‘Judas! lui cria-t-il, tu sais ce
qu'on m'estime, / Hâte-toi de me vendre, et finis ce marché: / Je suis
souffrant, ami! sur la terre couché... / Viens! ô toi qui, du moins, as la
force du crime!’ / Mais Judas s'en allait mécontent et pensif, / Se trou-
vant mal payé, plein d'un remords si vif / Qu'il lisait ses noirceurs sur
tous les murs écrites... / Enfin Pilate seul, qui veillait pour César, / Sen-
tant quelque pitié, se tourna par hasard: / ‘Allez chercher ce fou!’ dit-il
| |
| |
| |
V
Hij was het, arme dwaas die zich verheven dacht...
Vergeten Icarus die weer ten hemel snelde,
Phaethon die de bliksem van de goden velde,
Verminkte Atys die Cybele weer tot leven bracht!
De augur onderzocht het vlees dat was geslacht,
De aarde zwelgde in het kostbaar bloed dat welde...
Terwijl het heelal duizelend op zijn assen helde,
Scheen de Olympus neer te kantelen in de nacht.
‘Geef antwoord! schreeuwde Caesar tot Jupiter Ammon,
Wie is die nieuwe god die onder ons verscheen?
En is het geen god, dan is het gewis een demon...’
Maar nooit zou het orakel nog iets openbaren;
Eén enkele kon de wereld dit geheim verklaren:
- Hij die een ziel schonk aan de kinderen van het leem.
| |
V
C'était bien lui, ce fou, eet insensé sublime... / Cet Icare oublié qui re-
montait les cieux, / Ce Phaéthon perdu sous la foudre des dieux, / Ce
bel Atys meurtri que Cybèle ranime! / L'augure interrogeait le flanc de
la victime, / La terre s'enivrait de ce sang précieux... / L'univers étourdi
penchait sur ses essieux, / Et l'Olympe un instant chancela vers
l'abîme. / ‘Réponds! criait César à Jupiter Ammon, / Quel est ce nou-
veau dieu qu'on impose à la terre? / Et si ce n'est un dieu, c'est au moins
un démon...’ / Mais l'oracle invoqué pour jamais dut se taire; / Un seul
pouvait au monde expliquer ce mystère: / - Celui qui donna l'âme aux
| |
| |
| |
Gulden verzen
Jawel! alles is zinnelijk!
pythagoras
Mens, vrijdenker! die u alleen een denker acht
In deze wereld vol van openbarstend leven?
Over de krachten die gij kreegt beschikt uw streven,
Toch blijft het heelal vreemd aan al wat gij betracht.
Eerbiedig in het dier de geestelijke kracht:
Elke bloem is een ziel naar de Natuur geheven;
Een liefdesgeheim staat in het metaal geschreven;
‘Alles is zinnelijk!’ Alles heeft u in zijn macht.
Vrees in de blinde muur een blik die u bespiedt:
In de materie zelf staat er een woord te lezen...
Maak geen gebruik van haar voor iets dat men verbiedt!
Dikwijls houdt zich een God schuil in een duister wezen;
En als een oog dat onder 't ooglid is verschenen,
Groeit er een pure geest onder de schors der stenen!
| |
| |
| |
Vers dorés
Eh quoi! tout est sensible! / pythagore
Homme, libre penseur! te crois-tu seul pensant / Dans ce monde où la
vie éclate en toute chose? / Des forces que tu tiens ta liberté dispose, /
Mais de tous tes conseils l'univers est absent. / Respecte dans la bête un
esprit agissant: / Chaque fleur est une âme à la Nature éclose; / Un mys-
tère d'amour dans le métal repose; / ‘Tout est sensible!’ Et tout sur ton
être est puissant. / Crains, dans le mur aveugle, un regard qui t'épie: / A
la matière même un verbe est attaché... / Ne la fait pas servir à quelque
usage impie! / Souvent dans l'être obscur habite un Dieu caché; / Et
comme un oeil naissant couvert par ses paupières, / Un pur esprit s'ac-
croît sous l'écorce des pierres!
|
|
Auteursrechtelijk beschermd