Onze Taal. Jaargang 79

[p. 146]

Tamtam

Redactie Onze Taal

Eerste eindexamens Chinees

Als deze maand de eindexamenperiode aanbreekt, zal er voor het eerst ook een examen Chinees worden afgenomen. Dat gebeurt vooralsnog alleen op het Gemeentelijk Gymnasium Hilversum; die school kreeg daarvoor als enige toestemming van het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap.

Intussen worden er ook al lessen Chinees aangeboden op 29 andere middelbare scholen. Een aantal van die scholen wil het Chinees nu óók als eindexamenvak gaan aanbieden. Demissionair staatssecretaris van Onderwijs Marja van Bijsterveldt vindt dat een goed idee: ‘China zal als economische wereldspeler een steeds belangrijkere rol gaan spelen in onze samenleving. Dit vak biedt voor de toekomst prachtige kansen voor onze economische betrekkingen en verbreedt de horizon van talentvolle jongeren’.

Daarom mogen met ingang van komend schooljaar nog zeven scholen het Chinees als examenvak op vwo-niveau aanbieden. In eerste instantie gaat het om een proef van vier jaar. Als blijkt dat die succesvol is, kunnen meer scholen volgen.

Vmbo'ers spellen slecht

Maar liefst 48% van de vierdejaars leerlingen van het basisberoepsgerichte vmbo spelt niet beter dan de gemiddelde leerling uit groep acht van de basisschool. Dat is een van de uitkomsten van een onderzoek naar het niveau van allerlei leerlingen op de basisvaardigheden taal en rekenen. Het onderzoek werd uitgevoerd door het Cito in opdracht van het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap.

Er wordt al langer geklaagd over de spel- en taalvaardigheid van leerlingen in het algemeen. Om daar verbetering in aan te brengen, heeft het ministerie vastgesteld wat leerlingen moeten kennen en kunnen op bepaalde momenten in hun schoolcarrière. In augustus zullen die zogeheten ‘referentieniveaus’ voor het eerst worden toegepast.

‘Taalfouten bij alle vakken meetellen’

Moeten taalfouten bij de beoordeling van álle eindexamenvakken worden meegeteld? Over die vraag werd de afgelopen weken veel gediscussieerd. De aanleiding was een motie die Tweede Kamerleden Jan Jacob van Dijk (CDA) en Jasper van Dijk (SP) hadden ingediend. Zij verwachten dat een integrale aanpak, waarbij taalfouten bij alle examens meetellen, leidt tot een beter taalniveau.

Staatssecretaris van Onderwijs Van Bijsterveldt denkt daar anders over. Ze vindt dat ‘scholieren die goed zijn in aardrijkskunde, maar zwak in taal, wel een mooi cijfer moeten kunnen halen’. Bovendien zouden de correcties veel meer tijd en deskundigheid vergen. Wat haar betreft beslissen de scholen zelf of ze taalfouten mee willen laten tellen bij andere vakken dan het Nederlands.

Van Bijsterveldt staat niet alleen. Zo vroeg NRC Handelsblad in een hoofdredactioneel commentaar ‘Moet iemand die een volmaakt natuurkunde-examen doet, punten inleveren omdat zijn spellingsvaardigheid onder de maat is?’ Het antwoord: ‘De schriftelijke beheersing van het Nederlands kan niet worden ingezet als de grote boze wolf bij examens.’

Maar de Kamer ziet dat anders. Inmiddels is de motie van Van Dijk en Van Dijk aangenomen. Dat betekent dat nu eerst onderzocht gaat worden ‘in hoeverre correcte spelling en grammatica op enigerlei wijze kan meetellen in de beoordeling van elk centraal eindexamenonderdeel’.

Taal belangrijk bij keuze vriendjes

Bij het kiezen van vriendjes vinden kinderen het belangrijker hoe een ander kind spreekt dan welke huidskleur het heeft. Dat blijkt uit onderzoek van de Amerikaanse Harvard-universiteit.

De proefpersonen in het onderzoek waren allemaal blanke kinderen van vijf jaar. Ze kregen foto's voorgelegd van kinderen met een verschillende huidskleur, en kregen daarbij spraakopnamen te horen van kinderen die Frans spraken, of Engels met een Frans accent, of Engels zoals zijzelf. Vervolgens werd hun gevraagd met wie ze graag vrienden wilden worden. Alle proefpersoontjes kozen, ongeacht de huidskleur van het vriendje in spe, voor de kinderen die hetzelfde, accentloze Engels spraken als zijzelf.

Uit eerder onderzoek was naar voren gekomen dat kinderen - net als volwassenen - bij het kiezen van vrienden vooral letten op ras, geslacht en leeftijd. Nu blijkt dus dat taalgebruik bij die keuze nog belangrijker is.

En verder:

Bekakt Vliegtuigpassagiers voelen zich veiliger als de piloot een beetje bekakt praat, zo blijkt uit onderzoek van een Britse reisorganisatie.

Grammatica In de strijd tegen functioneel analfabetisme wil Australië voor het eerst sinds de jaren zeventig weer grammatica gaan onderwijzen op lagere en middelbare scholen.

Taaltoets De VVD wil alle driejarigen een verplichte taaltoets laten maken voordat ze naar de basisschool gaan. De bedoeling daarvan is het voorkomen van schooluitval die wordt veroorzaakt door taalachterstand.

Chinees De website van Ajax is behalve in het Nederlands en Engels nu ook in het Chinees beschikbaar. De club wil hiermee de vele Chinese supporters tegemoetkomen.

Grommen Hongaarse wetenschappers ontdekten dat het gegrom van honden gecompliceerde taal bevat. De dieren dichten een specifieke betekenis toe aan verschillende gromgeluiden.

Zie voor meer informatie www.onzetaal.nl/tamtam/enverder.php.