Onze Taal. Jaargang 79

[p. 360]

Tamtam

Redactie Onze Taal

Engels werkt niet altijd

Engels in Nederlandse advertenties werkt alleen positief bij mensen onder de dertig jaar, en dan alleen als de boodschap goed te begrijpen is. Dat blijkt uit de scriptie van Floortje Westerburgen, waarop zij onlangs afstudeerde aan de Universiteit van Tilburg.

Engels in reclame is niet altijd effectief.

Voor haar onderzoek legde zij honderdzestig mensen advertenties met een Nederlandse of Engelse slagzin voor. Ze vroeg hun deze onder andere te beoordelen op aantrekkelijkheid, gepastheid en begrijpelijkheid. De uitkomsten van het onderzoek lijken haaks te staan op de trend om steeds meer Engels in Nederlandse advertenties te gebruiken. ‘Reclamemakers gaan ervan uit dat Engels de boodschap aantrekkelijker en overtuigender maakt’, aldus Westerburgen. Maar dat is dus slechts ten dele zo.

Ook Engels in personeelsadvertenties schiet soms zijn doel voorbij, zo blijkt uit ander onderzoek. Frank van Meurs promoveerde eind november aan de Radboud Universiteit Nijmegen op een proefschrift waarin hij uiteenzet dat Engelse functieaanduidingen in Nederlandse vacatures niet als statusverhogend worden gezien. Maar wanneer mensen buiten personeelsadvertenties om een Engelse functienaam zien, blijken ze de functie wél hoger te waarderen. Dan denken ze dat een ‘maintenance engineer’ meer verdient dan een onderhoudstechnicus.

Etymologiewebsite gelanceerd

Eind november is de website Etymologiebank (www.etymologiebank.nl) gelanceerd. Daarop is de inhoud van ongeveer twintig uiteenlopende etymologische woordenboeken verzameld, van het eerbiedwaardige Franck's etymologisch woordenboek der Nederlandsche taal tot het enkele jaren geleden verschenen Zeeuws etymologisch woordenboek van F. Debrabandere. Al die informatie wordt gepresenteerd in bij elkaar zo'n 46.000 trefwoorden.

De website, een initiatief van de etymologen die aan het vorig jaar voltooide, vierdelige Etymologisch woordenboek van het Nederlands hebben meegewerkt, is gratis toegankelijk en ook bedoeld voor leken.

Op de bres voor het Fries

Maar liefst zeventien Friese instanties - waaronder Omrop Fryslân en de Fryske Akademy - deden onlangs hun beklag bij de Raad van Europa over de lakse manier waarop de Nederlandse overheid vorm geeft aan de speciale status van het Fries. Die status dankt het Fries aan het Europees Handvest voor regionale talen of talen van minderheden.

Dat handvest is bedoeld om streek- en minderheidstalen te beschermen en het gebruik ervan te bevorderen. Het bestaat uit verschillende delen; het Fries wordt erkend volgens deel III, dat de uitgebreidste bescherming biedt. Dat houdt onder andere in: recht op het gebruik van het Fries in het onderwijs, de rechtspraak en in contacten met het openbaar bestuur. Maar op die punten schiet de Nederlandse overheid tekort, aldus de betrokken organisaties. Zij roepen minister Donner van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties op ‘om slagvaardig op te treden met betrekking tot het Europees Handvest en het taalbeleid Fries’, aldus het persbericht.

Meisjesnaam wordt geboortenaam

Op het aanvraagformulier voor Nederlandse reisdocumenten wordt het woord meisjesnaam vervangen door geboortenaam. Het ministerie van Buitenlandse Zaken volgt hiermee het advies van de nationale ombudsman op. Die ontving een klacht van iemand die meent dat de aanduiding meisjesnaam onjuist en verouderd is. Mannen kunnen immers ook de achternaam van hun vrouw aannemen, of met een andere man trouwen.

De nationale ombudsman stelde de klager in het gelijk en adviseerde het ministerie een geslachtsneutralere term te gebruiken, zodat ‘iedere burger zich erkend en correct aangesproken voelt’. Het is nog niet bekend wanneer de nieuwe formulieren beschikbaar zijn.

Overigens speelt de discussie over het woord meisjesnaam al veel langer. Zo schreef de taalkundige Jo Daan in 1995 in Onze Taal: ‘Ik vind dat dit gebruik van het woord meisjesnaam officieel verboden moet worden als misleidend en denigrerend.’

En verder:

Prijzen Het regende afgelopen maand weer prijzen: Emile Roemer (SP) kreeg de Klare Taalprijs, Stef Blok (VVD) de Zwetsprijs en Mark Rutte (VVD) de Socratesprijs voor de beste debater. ‘Ik heb zoiets van’ won de Vaagtaal-verkiezing en Con Domen werd verkozen tot ‘schaamnaam’: de vreemdste naam van Nederland.

Schuurei Dierenbeschermingsorganisatie Wakker Dier roept de overheid op om het woord scharrelei niet langer te gebruiken en het te vervangen door schuurei. Scharrelei suggereert volgens Wakker Dier ten onrechte dat scharrelkippen lekker buiten kunnen rondlopen. In werkelijkheid leven ze in een schuur met negen dieren per vierkante meter.

Gents Luisteraars van de Vlaamse radiozender MNM hebben het Gents uitgeroepen tot het ‘sappigste’ dialect van Vlaanderen.

Grondwet De ChristenUnie wil de positie van doven versterken door de Nederlandse Gebarentaal te verankeren in de grondwet. Tweede Kamerlid Esmé Wiegman: ‘Voor doven is gebarentaal hun moedertaal, net als gesproken Nederlands dat voor mij is. Zonder de erkenning van gebarentaal zullen doven nooit als volwaardige burgers mee kunnen doen.’

Voor meer informatie zie www.onzetaal.nl/tamtam/enverder.php.