Onze Taal. Jaargang 83

Proftaal

Red de taalfout

Ik zal maar meteen met de deur in huis vallen: ik ben gek op taalfouten. En dan heb ik het niet over spelfouten, want spelling is maar een dun laagje vernis aan de oppervlakte van de taal. Ik heb het over de ‘hunnen’ die van alles ‘hebben’ en tegen de stroom in voortdurend ‘verzocht worden’ om over te stappen op treinen ‘wie’ alle kanten op rijden. Ontsporende zinnen ‘heb ik een zwak voor’ en soms kijk ik uren naar zo'n constructie en krab me op mijn hoofd om er vervolgens ‘aan’ een stukje over te beginnen.

Taalcritici houden ervan om taalfouten voor te stellen als onkruid. Volgens ‘hun’ is het zo dat ‘een groot aantal taalfouten’ de netjes aangeharkte en gewiede tuintjes ‘overwoekeren’ en de gezonde inheemse plantjes ‘verstikken’. Taalgebruikers zijn luie hoveniers en slordige plantsoenenschoffelaars, die onder het motto ‘Ze begrijpen het toch wel’ halsstarrig weigeren om taalfouten met wortel en tak uit te roeien. Maar dit is natuurlijk allemaal holle retoriek. Taal ‘kan’ je helemaal niet vergelijken met een tuintje.

Taal is een tropisch regenwoud. Het is een woeste en ondoordringbare jungle vol met de kleurrijkste woorden en de geheimzinnigste slingerconstructies, die door iedere taalontdekkingsreiziger aan de wereld ‘gezien zouden moeten worden laten’. Zo'n 90% hiervan is onbeschreven, en bevat waarschijnlijk cruciale inzichten in hoe de wereld in elkaar zit en hoe wij daarover denken. Al die zogenaamde taalfouten zijn juist de gevallen die wij nog niet begrijpen, maar ze bevatten vast een schat aan informatie. Jij kan en hij wilt zeggen ons meer over hoe de taal in elkaar zit dan jij kunt en hij wil. Juist omdat ze beter passen in de rest van het systeem (jij kan net als jij mag, en hij wilt net als hij werkt), schieten ze steeds wortel, taalfout of niet.

Ik snap natuurlijk wel dat er mensen zijn die tegen taalfouten zijn. Er zijn ook mensen die liever hele voetbalvelden aan regenwoud platbranden om nette plantages van genetisch gemodificeerde soja aan te leggen. Er moet tenslotte gegeten worden. Maar ik ben een van de mensen die liever wat gevarieerder ‘eet’. Of dat allemaal opdient in kleine stukjes (‘zoals bijvoorbeeld’ columns).

DE TAALPROF