Onze Taal. Jaargang 83

[p. 258]

Taalergernissen

Foto: Walter Pier

Zijdezacht
Walter Pier - Wassenaar

Recentelijk zag ik een bordje waarop ‘zijdezachte’ mango's werden aangeprezen. En dat was niet de eerste keer dat ik het woord zijdezacht las waar bijvoorbeeld boterzacht meer op zijn plaats was geweest. Boterzacht duidt op de structuur, de inhoud, en zijdezacht is voor mij een omschrijving van textuur, de buitenkant - ‘van stoffen’ zegt de Van Dale.

Nu denk ik dat je van wel meer dingen dan stoffen kunt zeggen dat ze zijdezacht zijn: van huid bijvoorbeeld, of van haar. Maar een zijdezachte mango is in mijn ogen een rotte appel in de fruitschaal van het Nederlands.

Episch
Nic de Boer - Amstelveen

Dat de taal telkens verandert, wil ik heus wel accepteren, maar de manier waarop het woord episch tegenwoordig wordt gebruikt, is wel héél erg. Ongelooflijk hoe snel die kreet is ingeburgerd. Hier wat voorbeelden van internet:

-	Wwwwooooowww echt episch om jullie gezien te hebben!
-	Is Angry Birds Epic zo episch als de titel suggereert?
-	Al die miljarden die Jan Gadget de Jager van ons gebruikt heeft om Athene te redden hadden we dus beter in een onwijs episch feest kunnen steken.

Er wordt natuurlijk iets als ‘historisch, gedenkwaardig, geweldig’ bedoeld. Maar volgens mij kan alleen een gedicht episch zijn, en wel als het om een heldendicht gaat. Bij het zien van zo'n woord gaat mijn levensverwachting op slag een paar dagen achteruit.

Jaguar
L. van Kampen - Hurdegaryp

Een tijdje terug keek ik naar een programma van de EO over de wildernis van Zuid-Amerika - interessant qua beeld en commentaar. Dit laatste was in het Nederlands, maar merkwaardig genoeg werd de jaguar consequent ‘dzjeggoea(r)’ genoemd, op z'n Engels dus. Ik ken het dier vooral als ‘jaguuar’. Alle andere dieren kregen wel hun Nederlandse naam.

Kennelijk is het aan het veranderen. In de ABN-uitspraakgids uit 1978 geeft de samensteller ervan, P.C. Paardekooper, alleen nog de uitspraak ‘jaguuar’. Maar in Van Dale is aan die Nederlandse uitspraak inmiddels de Engelse toegevoegd. Merkwaardig dat een Nederlands woordenboek een Engelse uitspraak aangeeft.

Misschien is er sprake van specifieke invloed van Engelstalige natuurseries en de gelijknamige auto.

Connect Hearing
Eric Ferguson - Zeist

Ik ben diep teleurgesteld in mijn hoorspecialist, die onlangs zijn naam veranderde van Makker in Connect Hearing.

Makker was juist prima, heel persoonlijk. We verdrinken al in de massale cultuur van grote bedrijven met fantasienamen. Makker is ook zo goed omdat de gehoorapparaten echt je onmisbare ‘makkers’ worden. Nu is die leuke woordspeling voorgoed verbroken.

Navraag leerde dat ook de directeur van het bedrijf niet blij is met de nieuwe naam: die werd vastgesteld door de nieuwe, Zwitserse eigenaar.

Wat is er mis met onze Nederlandse taal?

‘U mag even gaan zitten’
Juliana Bosma - Drachten

Een nieuw verschijnsel is het niet en Onze Taal besteedde er al eerder aandacht aan, maar dat mogen waar eigenlijk iets anders bedoeld wordt (‘U mag even meelopen’, ‘U mag even gaan zitten’, ‘U mag hier afrekenen’), maakt me helemaal dol!

Ggrrggrrggrrggrrggrrr.

Er zijn volgens mij genoeg goede alternatieven: ‘Loopt u even mee?’, ‘Hier kunt u plaatsnemen’, ‘Hier kunt u afrekenen.’

Wie helpt er mee al dat ‘ge-mag’ de wereld uitte helpen?

Boer en land
Karel Jongeling - Gouda

Het valt me op dat in reclames steeds vaker samenstellingen in drie stukken worden gehakt: boeren land, zon en scherm, den en rust bijvoorbeeld. Humoristisch bedoeld, voor de onbevangen lezer slechts ongelukkig Nederlands.

Boeren land: samenstelling in drieën gehakt.
Foto: Brigitte Duurkoop