De Tweede Ronde. Jaargang 7

(1986)– [tijdschrift] Tweede Ronde, De– rechtenstatus



[pagina 157]
Zeventien gedichten Federico García LorcaGa naar voetnoot* Klaaglied December 1918 (Granada) (Vertaling Robert Lemm) Als een wierookvat vol verlangen loop jij door de klaarlichte avond met je donkere lijf van verschaalde nardus en een brandende begeerte in je blik. In je mond draag je de melancholie van dode reinheid, en in de dionysische kelk van je buik de spin die de steriele sluier weeft om jouw schoot waaraan de rozen des levens, vrucht van de kussen, nooit ontloken. In je witte handen draag je de streng van je voor immer gestorven illusies, en op je hart de hongerige passie van hete kussen en jouw moederliefde die wegdroomt naar wiegjes in rustige sferen waar lippen blauwe sprookjes spinnen.
Elegia Diciembre de 1918 (Granada) Como un incensario lleno de deseos, pasas en la tarde luminosa y clara con la carne oscura de nardo marchito y el sexo potente sobre tu mirada. Llevas en la boca tu melancolía de pureza muerta, y en la dionisíaca copa de tu vientre la araña que teje el velo infecundo que cubre la entraña nunca florecida con las vivas rosas fruto de los besos. En tus manos blancas llevas la madeja de tus ilusiones, muertas para siempre, y sobre tu alma la pasión hambrienta de besos de fuego y tu amor de madre que sueña lejanas visiones de cunas en ambientes quietos, hilando en los labios lo azul de la nana.

[pagina 158]
[Nederlands] Als de sluimerende liefde jouw lichaam zou raken schonk je als Ceres je gulden aren en ontsprong aan jouw borsten, als bij de Maagd Maria, een andere melkweg. Maar als de magnolia zul jij verwelken. Niemand zal jouw gloeiende dijen omhelzen en nooit zullen vingers jouw haren naderen om ze te bespelen als de snaren van de harp. O krachtige vrouw van ebbehout en nardus! jouw adem heeft de witheid van de jasmijn, o Venus in stola van Manila die de wijn van Malaga kent en de gitaren. O zwarte zwaan, jouw vijver heeft waterlelies van pijlen, golven van oranjeappels en schuim van rode anjers die de fletse kinderen onder jouw vleugels parfumeren. Niemand bevrucht je. Andalusische martelares, jouw kussen moesten onder een pergola blijven, vol van de stilte van de nacht en het troebele ritme van gestagneerd water. Maar de kringen onder jouw ogen worden groter en jouw zwarte haar zal zilver worden; jouw borsten verslappen en vergieten hun geur. Je fraaie rug begint zich al te krommen. O slanke, moederlijke, hartstochtelijke vrouw! Maagd van smarten met alle sterren van de hemel diep in het hart geslagen, hart dat de hoop verloren heeft. Spiegel ben je van een Andalusië dat mateloos lijdt en zwijgt, een lijden gewiegd door de waaiers en de mantilla's om de kelen
[Spaans] Como Ceres dieras tus espigas de oro si el amor dormido tu cuerpo tocara, y como la virgen María pudieras brotar de tus senos otra vía láctea Te marchitarás como la magnolia. Nadie besará tus muslos de brasa. Ni a tu cabellera llegarán los dedos que la pulsen como las cuerdas de un arpa. ¡Oh mujer potente de ébano y de nardo!, cuyo aliento tiene blancor de biznagas. Venus del mantón de Manila que sabe del vino de Málaga y de la guitarra. ¡Oh cisne moreno!, cuyo lago tiene lotos de saetas, olas de naranjas y espumas de rojos claveles que aroman los niños marchitos que hay bajo sus alas Nadie te fecunda. Mártir andaluza, tus besos debieron ser bajo una parra plenos del silencio que tiene la noche y del ritmo turbio del agua estancada. Pero tus ojeras se van agrandando y tu pelo negro va siendo de plata; tus senos resbalan escanciando aromas y empieza a curvarse tu espléndida espalda. ¡Oh mujer esbelta, maternal y ardiente! Virgen dolorosa que tiene clavadas todas las estrellas del cielo profundo en su corazón ya sin esperanza. Eres el espejo de una Andalucía que sufre pasiones gigantes y calla, pasiones mecidas por los abanicos y por las mantillas sobre las gargantas

[pagina 159]
[Nederlands] die beven van bloed, van sneeuw, en de rode schrammen, krabben van blikken. Door de nevel van de herfst ga je heen, maagd als Agnes, als Cecilia en de zoete Clara, jij die als een bacchante had willen dansen met wingerd en wijnrank bekranst. De intense droefheid die flakkert in jouw ogen spreekt van een leven gebroken en mislukt, van sleur in je povere bedoening, waar je achter je raam de mensen ziet voorbijgaan en de regen hoort tikken op de bittere en oude, dorpse straat, terwijl in de verte het geklaag klinkt van klokslagen, troebel en vaag. Vergeefs luisterde je naar het lispelen van de wind. Nooit kwam tot jouw oren de lieflijke serenade. Maar aan je raam blijf je hunkerend staren. Hoe diep moet de treurnis zijn in je ziel als jouw vermoeide en uitgeputte boezem het vuur van een pas verliefd meisje voelt! Ongeschonden door emoties zal jouw lichaam ten grave gaan. Over de donkere aarde zal een morgen gloren. Uit jouw donkere ogen zullen twee bloedende anjers wellen en uit jouw borsten rozen, wit als sneeuw. Maar jouw grote droefheid zal met de sterren verbleken, als een andere ster waardig ze te wonden en te overstralen.
[Spaans] que tienen temblores de sangre, de nieve, y arañazos rojos hechos por miradas. Te vas por la niebla del otoño, virgen como Inés, Cecilia, y la dulce Clara, siendo una bacante que hubiera danzado de pámpanos verdes y vid coronada. La tristeza inmensa que flota en tus ojos nos dice tu vida rota y fracasada, la monotonía de tu ambiente pobre viendo pasar gente desde tu ventana, oyendo la lluvia sobre la amargura que tiene la vieja calle provinciana, mientras que a lo lejos suenan los clamores turbios y confusos de unas campanadas. Mas en vano escuchaste los acentos del aire. Nunca llegó a tus oídos la dulce serenata. Detrás de tus cristales aún miras anhelante. ¡Qué tristeza tan honda tendrás dentro del alma al sentir en el pecho ya cansado y exhausto la pasión de una niña recién enamorada! Tu cuerpo irá a la tumba intacto de emociones. Sobre la oscura tierra brotará una alborada. De tus ojos saldrán dos claveles sangrientos y de tus senos, rosas como la nieve blancas. Pero tu gran tristeza se irá con las estrellas, como otra estrella digna de herirlas y eclipsarlas.

[pagina 160]
Blanco albumGa naar voetnoot* (Vertaling Marije Dekkers)
Kerseboom in bloei In maart reis je naar de maan. Je laat je schaduw hier. De weilanden worden onwerkelijk. Het regent witte vogels. Ik raak verdwaald in je bos en schreeuw: Open u, Sesam! Ik lijk wel een kind! Die schreeuw: Open u, Sesam!
Cerezo en flor En Marzo te marchas a [la] luna. Dejas aquí tu sombra. Las praderas se tornan irreales. Llueven pájaros blancos. Yo me pierdo en tu bosque gritando: ¡Abrete, sésamo! ¡Seré niño! gritando: ¡Abrete, sésamo!

[pagina 161]
Caïstro Geen Pan geen Leda Op je vleugels valt de volle maan in slaap. Geen bos geen sering. Op je veren glijdt de koude nacht uit. Geen goudblond vlees geen kussen. Stroomopwaarts neem je het schip der doden op sleeptouw.
Caistro Ni Pan Ni Leda. Sobre tus alas se duerme la luna llena. Ni bosque ni siringa. Por tu plumaje resbala la noche fría. Ni carne rubia ni besos. Tú remolcas rio a[de]lante la barca de los muertos.
Ontwaak De kam van de dag komt tevoorschijn. De witte kam van een gouden haan. De kam van mijn lach komt tevoorschijn. De gouden kam van een dolende haan.
Amanece La cresta del día asoma. Cresta blanca de un gallo de oro. La cresta de mi risa asoma. Cresta de oro de un gallo errante.
Sneeuw De sterren kleden zich uit. Hemden van ster vallen op het veld. Er zijn zeker pelgrims. De tranen zoeken de dode haard waar ze werden geplengd.
Nieve Las estrellas se están desnudando. Camisas de estrella caen sobre el campo. Habrá de seguro peregrinos. Y un llanto buscará el hogar muerto donde fue derramado.

[pagina 162]
Korte ballade voor de dode Eloïse (woorden van een student) ‘Je was dood’ als aan het eind van alle romans. Ik had je niet lief, Eloïse, en je was zo zacht! Met muziek van groene lente droomde je me mooi en met halflang haar. Ik gaf je kussen en sloeg er geen acht op dat ik je niet zei: O Kersenrode lippen! Wat was je een groot romantica! Je dronk azijn achter de rug van je grootmoeder. Je werd als wilde lentejasmijn. En ik was verliefd op een ander. Zie je niet wat een kwelling? Op een ander die een naam schreef in het zand. Toen ik in je huis aankwam lag je dood te midden van waskaarsen en basilicum, net als in romans. De meisjes van school liepen rondom je scheepje. Je had de azijn gedronken van de fles der eeuwigheid. Ding ding, dong dong de goede klokken huilden om je.
Baladilla de Eloísa muerta (palabras de un estudiante) ‘Estabas muerta’ como al final de todas las novelas. Yo no te amaba, Eloísa, ¡y eras tan tierna! Con música de verde primavera tú me soñabas guapo y con melena. Y yo te daba besos sin darme cuenta de que no te decía: ¡Oh labios de Cereza! ¡Qué gran romántica eras! Bebías vinagre a escondidas de la abuela. Te pusiste como una celinda de primavera. Y yo estaba enamorado de otra. ¿No ves qué pena? De otra que estaba escribiendo un nombre sobre la arena. Cuando yo llegué a tu casa estabas muerta entre cirios y entre albahaca, igual que en las novelas. Rodeaban tu barquita las niñas de la escuela. Habías bebido el vinagre de la botella eterna. Tilín talán te lloraban las campanas buenas.

[pagina 163]
[Nederlands] Dong dong, ding ding in de namiddag met pijn in het hoofd. Misschien sliep je dromend, dat je Ophelia was op een blauw meer met koortsig water. Ding ding, dong dong Laten de zachte klokken om je huilen! Dong dong, ding ding in de namiddag met pijn in het hoofd.
[Spaans] Talán tilín en la tarde con dolor de cabeza. Quizá soñabas durmiendo que eras Ofelia sobre un lago azul de agua calenturienta. Tilín talán ¡que te lloren las campanas tiernas! Talán tilín en la tarde con dolor de cabeza.
8 augustus 1921 Eloïse López had een album en ze schreef er niet in. En nu is ze dood! De arme schat! Ik zal er voor haar in schrijven met witte inkt. Ik verzoek de lezers om een gebed voor haar ziel. De aartsbisschop van Constantinopel heeft zich verwaardigd, haar een aflaat te verlenen van 100 dagen. Ach! Hadden jullie haar maar gekend...!
8 de Agosto 1921 Eloísa López tenía un álbum sin escribir. ¡Y se ha muerto! ¡Pobrecita! Yo se lo escribo con tinta blanca. Ruego a los lectores una oración por su alma. El arzobispo de Constantinopla se ha dignado conceder 100 días de indulgencia. ¡Ay! ¡Si ustedes la hubieran conocido...!
Verzinsels (sterren van sneeuw) Er zijn bergen die van water willen zijn. En ze verzinnen sterren die hen van achteren beschijnen. (wolken) En er zijn bergen die vleugels willen hebben. En ze verzinnen de witte wolken.
Inventos (estrellas de la nieve) Hay montañas que quieren ser de agua. Y se inventan estrellas sobre la espalda. (nubes) Y hay montañas que quieren tener alas. Y se inventan las nubes blancas.

[pagina 164]
Uit: ‘Cante jondo’ (1921) (Vertaling Elly de Vries-Bovée)
Nacht Kaars, olielamp, glimwormlicht en lantaarn. De constellatie van de saeta. Gouden raampjes beven, en in de dageraad deinen kruisen boven elkaar. Kaars, olielamp, glimwormlicht en lantaarn.
Noche Cirio, candil, farol y luciérnaga. La constelación de la saeta. Ventanitas de oro tiemblan, y en la aurora se mecen cruces superpuestas. Cirio, candil, farol y luciérnaga.
Processie Door het steegje komen wonderlijke eenhoorns. Uit welke streek, uit welk mythologisch bos? Dichterbij lijken ze wel astronomen. Fantastische Merlijnen en de Ecce Homo. De betoverde Durendael. Orlando Furioso.
Procesion Por la calleja vienen extraños unicornios. ¿De qué campo, de qué bosque mitológico? Más cerca, ya parecen astrónomos. Fantásticos Merlines y el Ecce Homo, Durandarte encantado, Orlando furioso.
Paso Maagd in crinoline, maagd van de Eenzaamheid, als een immense tulp opengespreid. In je boot van licht glijd je door het hoog tij van de stad, tussen warrelende saetas en kristallen sterren. Maagd in crinoline, je gaat over de rivier van de straat, naar zee!
Paso Virgen con miriñaque, virgen de la Soledad, abierta como un inmenso tulipán. En tu barco de luces vas por la alta marea de la ciudad, entre saetas turbias y estrellas de cristal. Virgen con miriñaque, tú vas por el río de la calle, ¡hasta el mar! Ga naar voetnoot*

[pagina 165]
Falseta Ai, gitaanse petenera! Aiai, petenera! Geen brave meisjes brachten je ten grave. Geen meisjes die de dode Christus hun lange lokken gaven en witgesluierd gaan op heiligedagen. Sinistere lieden hebben jou begraven. Mensen wier harten in hun hoofd zaten, die je huilend volgden door de nauwe straten. Ai, gitaanse petenera! Aiai, petenera!
Falseta ¡Ay, petenera gitana! ¡Yayay petenera! Tu entierro no tuvo niñas buenas. Niñas que le dan a Cristo muerto sus guedejas, y llevan blancas mantillas en las ferias. Tu entierro fué de gente siniestra. Gente con el corazón en la cabeza, que te siguió llorando por las callejas. ¡Ay, petenera gitana! ¡Yayay petenera!
Juan Breva Juan Breva had het lijf van een reus en de stem van een meisje. Niets klonk als zijn hoge triller. Het was de pijn zelf die zong achter een glimlach. Hij roept de citroentuinen op van het slapende Málaga, en zijn klaagzang smaakt naar het zout van de zee. Zoals Homerus zong hij blind. Zijn stem had iets van een zee zonder licht en een sinaasappel die uitgeknepen is.
Juan Breva Juan Breva tenía cuerpo de gigante y voz de niña. Nada como su trino. Era la misma pena cantando detrás de una sonrisa. Evoca los limonares de Málaga la dormida, y hay en su llanto dejos de sal marina. Como Homero cantó ciego. Su voz tenía, algo de mar sin luz y naranja exprimida.

[pagina 166]
Bezwering Haar vuist gebald als een Medusa verblindt ze het smartelijk oog van de lamp. Klaver aas. Open schaar. Boven de witte damp van wierook heeft ze iets weg van een mol en een weifelende vlinder. Klaver aas. Open schaar. Ze omknelt een onzichtbaar hart, zien jullie dat? Een hart dat wordt weerspiegeld in de wind. Klaver aas. Open schaar.
Conjuro La mano crispada como una medusa ciega el ojo doliente del candil. As de bastos. Tijeras en cruz. Sobre el humo blanco del incienso, tiene algo de topo y mariposa indecisa. As de bastos. Tijeras en cruz. Aprieta un corazón invisible, ¿la veis? Un corazón reflejado en el viento. As de bastos Tijeras en cruz.
Tuitlamp O, hoe ernstig mediteert de vlam van de tuitlamp! Als een Indiase fakir kijkt ze naar haar gouden buik en ze eclipseert in dromen van windstille atmosferen. Als witgloeiende ooievaar pikt ze vanuit haar nest naar massieve schaduwen, en huiverend verschijnt ze in de ronde ogen van het dode zigeunerkind.
Candil ¡Oh, qué grave medita la llama del candil! Como un faquir indio mira su entraña de oro y se eclipsa soñando atmósferas sin viento. Cigüeña incandescente pica desde su nido a las sombras macizas, y se asoma temblando a los ojos redondos del gitanillo muerto.

[pagina 167]
Kindertijd en doodGa naar voetnoot* (Vertaling Dolf Verspoor) Op zoek naar mijn kindertijd, God nog toe, ben ik rotte sinaasappels gaan eten, oud papier, uitgewoonde duivetillen, en toen ontdekte ik onderin de put mijn kinderlijkje door ratten opgevreten, onder dossen haar afgeknipt van de gekken. Mijn matrozenpakje was niet doordrenkt met walvistraan maar had het kwetsbaar eeuwige van foto's. Verdronken, goed en wel verdronken, slaap kindje slaap kindje gevloerd op school en door de wals der gewonde roos, confuus van het sombere gloren van dons op de dijen, confuus van de man in je, links pruimend op tabak. Ik hoor een dorre rivier vol conservenblikken waar de riolen in uitzingen en bebloede hemden uitbraken, rivier van rottende katten die bloemkronen nadoen en anemonen om de maan te misleiden dat die ze komt koesteren. Hier heel alleen met mij verdronkene. Hier heel alleen in tocht uit koude mossen en blikken deksels. Hier heel alleen zie ik dat voor mij de deur is dichtgedaan. Ze hebben de deur voor mij dichtgedaan en er is een groep doden aan het schijfschieten, en nog een groep doden in de keuken op zoek naar schillen van meloen en eenzaam een blauwe onverklaarbare dode op zoek naar mij de trappen op, en die in de put graait, terwijl de sterren het slotgat der kathedralen opvullen met as en iedereen ineens in kinderkleertjes blijft.
Infancia y muerte Para buscar mi infancia, ¡Dios mío!, comí naranjas podridas, papeles viejos, palomares vacíos, y encontré mi cuerpecito comido por las ratas en el fondo del aljibe con las cabelleras de los locos. Mi traje de marinero no estaba empapado con el aceite de las ballenas pero tenía la eternidad vulnerable de las fotografías. Ahogado, si, bien ahogado, duerme, hijito mio. duerme. Niño vencido en el colegio y en el vals de la rosa herida. asombrado con el alba oscura del vello sobre los muslos, asombrado con su propio hombre que masticaba tabaco en su costado siniestro. Oigo un río seco lleno de latas de conserva donde cantan las alcantarillas y arrojan las camisas llenas de sangre. Un río de gatos podridos que fingen corolas y anémonas para engañar a la luna y que se apoye dulcemente en ellos Aquí solo con mi ahogado. Aquí solo con la brisa de musgos fríos y tapaderas de hojalata. Aquí solo veo que ya me han cerrado la puerta. Me han cerrado la puerta y hay un grupo de muertos que juega al tiro al blanco, y otro grupo de muertos que busca por la cocina las cáscaras de melón, y un solitario, azul, inexplicable muerto que me busca por las escaleras, que mete las manos en el aljibe mientras los astros llenan de ceniza las cerraduras de las catedrales y las gentes se quedan de pronto con todos los trajes pequeños.
[pagina 168]
Op zoek naar mijn kindertijd, God nog toe, ben ik leeggeknepen citroenen gaan eten, stalvloeren, verschoten kranten, maar mijn kindertijd bleek een rat, weggeglipt door een hele donkere tuin, een rat met tussen zijn tandjes een doodkist van goud, op een huis van piano's af, fel door de maan bestookt. Para buscar mi infancia, ¡Dios mío!, comí limones estrujados, establos, periódicos marchitos, pero mi infancia era una rata que huía por un jardín oscurísimo y que llevaba un anda de oro entre sus dientes diminutos.
1 De cogida en het stervenGa naar voetnoot* Aanvang om vijf uur vandaag. Pal was het vijf uur vandaag. Een kind bracht het witte laken aanvang om vijf uur vandaag. De kalk stond klaar in een mand aanvang om vijf uur vandaag. En sterven rondom, enkel sterven aanvang om vijf uur vandaag. Wind waait de watten uiteen aanvang om vijf uur vandaag. Zuurstof sproeit nikkel en glas aanvang om vijf uur vandaag. Nu worstelt duif tegen luipaard aanvang om vijf uur vandaag. Dij tegen hoorn desolaat aanvang om vijf uur vandaag.
Llanto por Ignacio Sanchez Mejias 1 la cogida y la muerte A las cinco de la tarde. Eran las cinco en punto de la tarde. Un niño trajo la blanca sábana a las cinco de la tarde. Una espuerta de cal ya prevenida a las cinco de la tarde. Lo demás era muerte y sólo muerte a las cinco de la tarde. El viento se llevó los algodones a las cinco de la tarde. Y el óxido sembró cristal y niquel a las cinco de la tarde. Ya luchan la paloma y el leopardo a las cinco de la tarde. Y un muslo con un asta desolada a las cinco de la tarde.

[pagina 169]
[Nederlands] Een bonzen in bassen begon aanvang om vijf uur vandaag. Een luiden van walm en arseen aanvang om vijf uur vandaag. Groepen van zwijgen op straat aanvang om vijf uur vandaag. En enkel de stier hoog het hart! aanvang om vijf uur vandaag! Toen het sneeuwende zweet uitbrak aanvang om vijf uur vandaag, en jodium de plaza besloeg aanvang om vijf uur vandaag, deed de dood in de wonde zijn eitjes aanvang om vijf uur vandaag. Aanvang om vijf uur vandaag. Pal was het vijf uur vandaag. Het bed is een wielende lijkkist aanvang om vijf uur vandaag. In zijn oor klinken knekel en fluit aanvang om vijf uur vandaag. De stier brult voort door zijn hoofd aanvang om vijf uur vandaag. De kamer schift kleuren uit doodsnood aanvang om vijf uur vandaag. Van ver sluipt het koudvuur aan aanvang om vijf uur vandaag. Trompetlis in liezen groen aanvang om vijf uur vandaag. De wonden laaiden als zonnen aanvang om vijf uur vandaag. En het volk brak de ramen uiteen aanvang om vijf uur vandaag. Aanvang om vijf uur vandaag. Angstaanjagende vijf uur vandaag! Alom de wijzers pal op vijf uur! Slagschaduwkant om vijf uur vandaag!
[Spaans] Comenzaron los sones del bordón a las cinco de la tarde. Las campanas de arsénico y el humo a las cinco de la tarde. En las esquinas grupos de silencio a las cinco de la tarde. ¡Y el toro solo corazón arriba! a las cinco de la tarde. Cuando el sudor de nieve fué llegando a las cinco de la tarde. cuando la plaza te cubrió de yodo a las cinco de la tarde. la muerte puso huevos en la herida a las cinco de la tarde. A las cinco de la tarde. A las cinco en punta de la tarde. Un ataúd con ruedas es la cama a las cinco de la tarde. Huesos y flautas suenan en su oído a las cinco de la tarde. El toro ya mugía por su frente a las cinco de la tarde. El cuarto se irisaba de agonía a las cinco de la tarde. A lo lejos ya viene la gangrena a las cinco de la tarde. Trompa de lirio por las verdes ingles a las cinco de la tarde. Las heridas quemaban como soles a las cinco de la tarde, y el gentío rompía las ventanas a las cinco de la tarde. A las cinco de la tarde. ¡Ay qué terribles cinco de la tarde! ¡Eran las cinco en todos los relojes! ¡Eran las cinco en sombra de la tarde!

[pagina 170]
2 Het uitstromende bloed Ik wil niet, ik wil het niet zien! Hier moet de maan ontboden. Ik wil het bloed niet zien. Ignacio's - op de bodem. Ik wil niet, ik wil het niet zien! De maan wijd en zijd open. Stil paard de wolkenbanken. Grauw de arena in dromen, treurwilgen voor de planken. Ik wil niet, ik wil het niet zien! Mijn geheugen geblakerd. Waarschuw de weerloos kleine blankheid van de jasmijnen! Ik wil niet, ik wil het niet zien! Oerwerelds blanke koe likte met droeve tong haar muil schoon van het bloed dat daar het zand doordrong. En beide Guisando-stieren, tussen sterven en steen, loeiden het uit gelijk eeuwen op aarde allengs beu ter been. Nee, ik wil niet, ik wil het niet zien! De rijen omhoog klimt Ignacio met heel zijn dood beladen.
2 La sangre derramada ¡Que no quiero verla! Dile a la luna que venga, que no quiero ver la sangre de Ignacio sobre la arena. ¡Que no quiero verla! La luna de par en par. Caballo de nubes quietas, y la plaza gris del sueño con sauces en las barreras. ¡Que no quiero verla! Que mi recuerdo se quema. ¡Avisad a los jazmines con su blancura pequeña! ¡Que no quiero verla! La vaca del viejo mundo pasaba su triste lengua sobre un hocico de sangres derramadas en la arena, y los toros de Guisando, casi muerte y casi piedra, mugieron como dos siglos hartos de pisar la tierra. No. ¡Que no quiero verla! Por las gradas sube Ignacio con toda su muerte a cuestas.

[pagina 171]
[Nederlands] Het dageraden zoekt hij, er is geen dageraden. Hij zoekt zijn vast profiel en doolt verward in dromen, zoekt zijn lichaam viriel en voelt zijn bloed heenstromen. Zwijg! Ik kan het niet aan! Niet guds op gudsen voelen die zwakker keer op keer tribunes overspoelen met spattend mozaïek over fluweel en leer van een dorstend publiek. Wie tart mij op te staan? Zwijg! Ik kan het niet aan! Niet sloten zich zijn ogen, de hoorn pal voor zijn blik, maar de Moeders der Schrik hadden het hoofd bewogen. En alom door de stallen kwam een geheime taal tot hemelstieren schallen uit hoeders van misten vaal. * Nooit werd Sevilla's rijk een groter vorst gewaar: geen zwaard zijn zwaard gelijk, geen hart zo innig waar. Als een bergstroom van leeuwen zijn kracht in dadendrang en als een tors van marmer zijn wijze zelfbedwang. Van andalusisch Rome gloorde zijn hoofd in goud met lachen uit aromen van inzicht en van zout.
[Spaans] Buscaba el amanecer, y el amanecer no era. Busca su perfil seguro, y el sueño lo desorienta. Buscaba su hermoso cuerpo y encontró su sangre abierta. ¡No me digáis que la vea! No quiero sentir el chorro cada vez eon menos fuerza; ese chorro que ilumina los tendidos y se vuelca sobre la pana y el cuero de muchedumbre sedienta. ¡Quién me grita que me asome! ¡No me digáis que la vea! No se cerraron sus ojos cuando vió los cuernos cerca, pero las madres terribles levantaron la cabeza. Y a través de las ganaderías, hubo un aire de voces secretas que gritaban a toros celestes, mayorales de pálida niebla. No hubo príncipe en Sevilla que comparársele pueda, ni espada como su espada ni corazón tan de veras. Como un río de leones su maravillosa fuerza, y como un torso de mármol su dibujada prudencia. Aire de Roma andaluza le doraba la cabeza donde su risa era un nardo de sal y de inteligencia.

[pagina 172]
[Nederlands] Torero groot in de plaza! Berglander groot in de bergen! Zo zachtaardig met korenaren! Zo onstuimig met ruitersporen! Zo mild met de morgendauw! Zo flitsend in de feria! Zo schrap onder de uiterste banderillas van duisternis! Maar hij slaapt al, oneindige slaap. En met feilloze vingertoppen doen mossen en grassen al open de bloem van zijn schedelkap. En zijn bloed komt al zingend naar voren, zingt door weiland en zoutmoeras, sijpelt zielloos langs kleumende horens, door nevels op wankele tast, en stotend op duizenden hoeven komt het stollen in éen poel van sterven uit een tong al trager en droever de Guadalquivir langs van de sterren. O witte muur van Spanje! O zwarte stier van kwaal! O zwaar bloed van Ignacio! Hartslag van nachtegaal! Nee, ik wil niet, ik wil het niet zien! Er is geen kelk voor die het houden kan, er is geen zwaluw voor om het te drinken, er is geen rijp voor die het koelen kan, er is geen vloed van lelies voor, geen zang, geen glas om zilver daarboven te blinken. Nee, ik wil niet, ik wil het niet zien!
[Spaans] ¡Qué gran torero en la plaza! ¡Qué gran serrano en la sierra! ¡Qué blando con las espigas! ¡Qué duro con las espuelas! ¡Qué tierno con el rocío! ¡Qué deslumbrante en la feria! ¡Qué tremendo con las últimas banderillas de tiniebla! Pero ya duerme sin fin. Ya los musgos y la hierba abren con dedos seguros la flor de su calavera. Y su sangre ya viene cantando: cantando por marismas y praderas, resbalando por cuernos ateridos, vacilando sin alma por la niebla, tropezaado con miles de pezuñas como una larga, oscura, triste lengua, para formar un charco de agonía juato al Guadalquivir de las estrellas. ¡Oh blanco muro de España! ¡Oh negro toro de pena! ¡Oh sangre dura de Ignacio! ¡Oh ruiseñor de sus venas! No. ¡Que no quiero verla! Que no hay cáliz que la contenga, que no hay golondrinas que se la beban, no hay escarcha de luz que la enfríe, no hay canto ni diluvio de azucenas, no hay cristal que la cubra de plata. No. ¡¡Yo no quiero verla!!	voetnoot* Federico García Lorca (1899-1936) is zo niet de grootste, dan toch zeker de beroemdste vertegenwoordiger van de dichtersgeneratie van '27. Zijn naaste vrienden, onder wie Dali en Guillén, getuigen allen van zijn fascinerende charismatische persoonlijkheid. Hij werd een symbool van het antifascisme door zijn executie aan het begin van de Burgeroorlog. Lorca wilde niet alleen dichter zijn, maar universeel kunstenaar. Hij was een begaafd tekenaar/aquarellist (zie Tekeningen), musicus en toneelmaker, maar het is zijn poëzie waardoor hij, literair gesproken, de grootste Spanjaard na Cervantes wordt genoemd. Veel poëzie van Lorca is al vertaald in het Nederlands, niet altijd even overtuigend. De hier gegeven selectie - met o.m. vertalingen van pas onlangs boven water gekomen ‘inedita’ - beoogt een representatief chronologisch beeld te geven van de diverse stadia van Lorca's dichterschap. voetnoot* De gedichten uit het manuscript ‘Álbum blanco’ (gedateerd 8 augustus 1921) zijn pas dit jaar gepubliceerd, in de zondagsbijlage van het Spaanse dagblad ABC, op 17 augustus jl. De teksten waren in het bezit van de nu negentigjarige peetvader van de ‘Generatie van '27’, Gerardo Diego, die niet eerder toestemming gaf voor publikatie. De gedichten zouden deel hebben uitgemaakt van een bundel, ‘Suites’, die nooit verschenen is, maar die thematisch bij ‘Canciones’ en ‘Poema del cante jondo’ zou hebben gehoord. - ‘Caistro’, mythische rivier in Lydië, beroemd om haar zwanen, nimf uit het geslacht der Oceaniden. - ‘Eloïsa’: ‘fantasmagorische’ maagd, romantisch personage dat als de heldinnen uit de negentiende eeuw azijn dronk om te vermageren en er bleekjes uit te zien. De gedichten in het handschrift gaan vergezeld van een stukje proza (in de vertaling cursief), dat Lorca's ironische behandeling van het thema benadrukt. (Noot vert.) voetnoot* Saeta. Pijlgebed. Een hartstochtelijk gezongen (vaak zeer persoonlijk) kort gebed tijdens de processie in de Goede Week. Durendael. Het wonderzwaard van Roelant Orlando Furioso. ‘De razende Roelant’, werk van Ariosto. Paso. Draagtoneel dat meegevoerd wordt in de processie op Goede Vrijdag. Falseta. Het op bepaalde wijze bespelen van de gitaar. De gitaar vertelt en becommentarieert het gebeurde. Petenera. Oorspronkelijk een vrouw uit Paterna de la Ribera. Later ging de benaming over op een bepaald type flamencozang. De petenera is de vrouw die onheil brengt. Juan Breva. Een bekend flamenco-zanger uit Lorca's tijd. (Noten vert.) voetnoot* Het sleutelgedicht tot de cyclus Poeta en Nueva York, 1929, niet meegebundeld vanwege de autobiografische inslag. In enkele overgeleverde versies ontbreekt de onmisbare slotregel. Voor de context van de bundel (Nederlandse vertaling in voorbereiding) diende Lorca's titelvariant Het New York in de dichter, en het oeuvre van Alice Miller, met name Das Drama des begabten Kindes. (D.V.) voetnoot* De eerste twee zangen van het requiem ‘Llanto por Ignacio Sánchez Mejías’, erudiet, kunstminnaar, auteur en torero, uit 1935. De ‘cogida’: de hoornstoot van de stier. Zangen 3 en 4 van dit requiem staan afzonderlijk in de bundel ‘Gedichten’ van Lorca, vertalingen Dolf Verspoor, Meulenhoff 1985. Het geheel van Lorca's Llanto verschijnt volgend jaar in de serie ‘Aster’ bij Athenaeum-Polak & van Gennep. (D.V.)

Vorige Volgende

Zeventien gedichten Federico García LorcaGa naar voetnoot*

Klaaglied

Elegia

[Nederlands]

[Spaans]

[Nederlands]

[Spaans]

Blanco albumGa naar voetnoot*

Kerseboom in bloei

Cerezo en flor

Caïstro

Caistro

Ontwaak

Amanece

Sneeuw

Nieve

Korte ballade voor de dode Eloïse

Baladilla de Eloísa muerta

[Nederlands]

[Spaans]

8 augustus 1921

8 de Agosto 1921

Verzinsels

Inventos

Uit: ‘Cante jondo’ (1921)

Nacht

Noche

Processie

Procesion

Paso

Paso

Falseta

Falseta

Juan Breva

Juan Breva

Bezwering

Conjuro

Tuitlamp

Candil

Kindertijd en doodGa naar voetnoot*

Infancia y muerte

1 De cogida en het stervenGa naar voetnoot*

Llanto por Ignacio Sanchez Mejias

[Nederlands]

[Spaans]

2 Het uitstromende bloed

2 La sangre derramada

[Nederlands]

[Spaans]

[Nederlands]

[Spaans]

Over dit hoofdstuk/artikel

auteurs

vertalers

datums

Zeventien gedichten
Federico García LorcaGa naar voetnoot*

1
De cogida en het stervenGa naar voetnoot*

2
Het uitstromende bloed

2
La sangre derramada